Wpływ na lokalne otoczenie i bioróżnorodność

W Strategii CSR na lata 2016-2020 zadeklarowaliśmy „Bycie sąsiadem, gościem i partnerem dla społeczności lokalnych”. Tym samym opowiedzieliśmy się m.in. za dążeniem do ograniczenia negatywnego wpływu prowadzonych działań na mieszkańców terenów, które sąsiadują z naszymi budowami oraz na lokalne ekosystemy. To zobowiązanie dotyczy również podwykonawców. W praktyce ograniczanie wpływu na otoczenie społeczne oznacza również ograniczenie wpływu na otocznie przyrodnicze – mówimy bowiem o tym samym hałasie, czy pyleniu.

Punktem wyjścia do długofalowej minimalizacji oddziaływania inwestycji, np. drogowej, na otoczenie jest jej odpowiedzialne zaplanowanie. Chodzi tu np. o zaprojektowanie przejść dla zwierząt zgodnie z ich szlakami migracyjnymi, czy stref ekotonowych w lasach wzdłuż tras, które chronią ekosystem lasów. W celu ochrony przyrody tworzone są również systemy odwadniające, czy stawiane przezroczyste ekrany dźwiękochłonne. Formalnie za proces przygotowania projektu, w tym konsultacje społeczne i poziom oddziaływania na środowisko pod daną inwestycję odpowiada jej inwestor. Będąc generalnym wykonawcą nie mamy bezpośredniego wpływu na te kwestie. Natomiast, będąc projektantem na danym kontrakcie, w pełni odpowiadają za przygotowanie inwestycji pod względem środowiskowym i społecznym.

Z kolei o minimalizacji naszego wpływu, jako generalnego wykonawcy, decyduje m.in. staranne zorganizowanie placów budów, zaplecza, odpowiedniego poprowadzenia dróg technologicznych, tak by były one jak najmniej uciążliwe z punktu widzenia uczestników dróg i okolicznych mieszkańców. Zaplecze budowy, magazyny, składy i bazy transportowe w pierwszej kolejności lokalizujemy na terenach już zagospodarowanych i przekształconych. O ile jest to możliwe, plac budowy znajduje się w bezpiecznej odległości od terenów zamieszkałych. W trakcie realizacji inwestycji materiały i surowce staramy się transportować przede wszystkim z wykorzystaniem wyznaczonych już pasów drogowych. Chronimy też pnie i korzenie drzew przed uszkodzeniami mechanicznymi związanymi z wykorzystaniem ciężkiego sprzętu. Odgradzamy siedliska zwierząt i roślin, a zbiorniki wodne zabezpieczamy przed potencjalnym zanieczyszczeniem substancjami chemicznym (np. substancjami ropopochodnymi). Po zakończeniu prac budowalnych stan otoczenia przywracamy do możliwie najbliższego stanowi sprzed budowy. W miejsce drzew, których wycięcia nie dało się uniknąć, sadzimy nowe, co ma na celu skompensowanie przyrodzie strat. Nawet wierzchnia warstwa ziemi (humus), której usunięcie było konieczne, jest powtórnie wykorzystywana. Popularnym działaniem jest tzw. metaplantacja, czyli przenoszenie roślin z terenów objętych budową w nowe miejsca, o tych samych wymaganiach i walorach. Jeśli konieczne jest zasypanie niewielkiego zbiornika wodnego, płazy, gady i ptaki żyjące w tym miejscu po odłowieniu przenoszone są w bezpieczne miejsce. W 2019 roku przeniesionych zostało blisko 2 500 osobników płazów takich jak: żaba zielona, żaba moczarowa, żaba trawna, ropucha szara traszka zwyczajna oraz 6 gadów takich jak: jaszczurka żyworodna.

Harmonogram prowadzenia prac budowalnych jest zależny od cyklu przyrodniczego, co na przykład wpływa na wstrzymanie prac budowlanych w okresie migracji gatunków zwierząt leśnych, płazów czy ryb lub okres lęgowy ptaków. Wszystkie prace spełniają wymogi prawne, w tym dotyczące terenów Natura 2000. Odbywa się również kontrola przyrodnicza obszaru oddziaływania oraz siedlisk na danym obszarze, a po zakończeniu projektu prowadzona jest obserwacja przyrodnicza. Dla wszystkich inwestycji, które potencjalnie mogą mieć znaczący wpływ na otoczenie przyrodnicze, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi, sporządzamy raport oddziaływania na środowisko. W prace nad raportem angażowani są eksperci z różnych dziedzin takich, jak: ornitologia, herpetologia, botanika, itp. W raporcie wskazywane są potencjalne ryzyka oraz rekomendacje rozwiązań, które w jak największym stopniu złagodzą skutki prowadzenia danej inwestycji. Wszystkie działania prośrodowiskowe wspierają specjaliści ds. środowiskowych, którzy na bieżąco monitorują sytuację, wydają wnioski, zalecenia i rekomendacje, m.in. są to przyrodnicy, botanicy, ichtiolodzy, dendrolodzy. Większość budów objęta jest nadzorem przyrodniczym zgodnie z decyzjami środowiskowymi i umowami z podmiotem zlecającym daną inwestycję. Zdarza się, że nadzór odbywa się na wniosek kierownictwa kontraktu lub zapobiegawczo, nawet gdy prawo tego nie nakazuje. Jest to przejaw stosowania przez nas zasady ostrożności.

Na placach budów umieszczamy tablice informujące, gdzie znajduje się miejsce składowania odpadów budowlanych, czy miejsce mycia pomp po betonowaniu, gdzie należy zachować szczególną ostrożność ze względu na występowanie gatunków chronionych lub strefy ochrony drzew. Są to informacje ułatwiające pracownikom i podwykonawcom dbanie o ochronę środowiska. Związany z tym system identyfikacji wizualnej standardów ochrony środowiska wdrożyliśmy stosunkowo niedawno, bo w 2018 roku, a obecność stosownych oznaczeń jest weryfikowana podczas audytów systemu oceny budów.

Jedną z zasad obowiązujących na naszych placach budów jest posiadanie tzw. apteczki środowiskowej, czyli zestawu do szybkiego ograniczenia i neutralizacji wycieków substancji niebezpiecznych dla środowiska takich jak: oleje, substancje ropopochodne. Apteczki znajdują się w oznakowanych miejscach, a informacja o ich lokalizacji jest szeroko udostępniana pracownikom. Zgodnie z zasadą ostrożności każde potencjalne skażenia traktowane są jako zagrażające środowisku aż do chwili ustalenia ich rodzaju i źródła. Innym wymogiem jest zagospodarowanie wytworzonych przez siebie odpadów, prowadzenia ich ewidencji i odbioru.

Za stosowanie się do przyjętych zasad ochrony środowiska odpowiada nasz Zespół Ochrony Środowiska, który przeprowadza inspekcje i audyty na realizowanych kontraktach. W 2019 roku nie miały miejsca incydenty lub awarie środowiskowe, które skutkowałyby wyrządzeniem szkody w środowisku. W wyniku prowadzonego monitoringu nie zostały zaobserwowane istotne wycieki substancji. Na spółki naszej grupy kapitałowej nie zostały również nałożone kary lub inne sankcje w związku z naruszeniem regulacji środowiskowych. W 2019 roku wojewódzcy inspektorowie ochrony środowiska przeprowadzili 2 kontrole. W obu przypadkach Budimex SA nie zgodził się z ich treścią, w związku z czym sprawy są w toku.

Specyficzne zagrożenia wiążą się z działalnością innych naszych spółek. Działalność w zakresie gospodarowania odpadami (FBSerwis) wiąże się z ryzykiem zanieczyszczenia środowiska związanym z nieprawidłowym postępowania z odpadami (np. magazynowanie odpadów w miejscu do tego nieprzystosowanym). W efekcie może dojść do wycieku niebezpiecznych substancji do środowiska gruntowo-wodnego lub emisji substancji złowonnych. Nieprzestrzeganie obowiązujących zasad prowadzenia działalności może też skutkować nadmierną emisją hałasu i substancji zanieczyszczających powietrze. FBSerwis prowadzi działalność w zakresie gospodarowania odpadami według ogólnych wymogów ochrony środowiska oraz stosownych decyzji administracyjnych (pozwolenia zintegrowane, zezwolenia na zbieranie lub przetwarzanie odpadów). Pozwolenia wyznaczają ramy działalności i określają:

• sposób postępowania z odpadami obejmujący: procesy przetwarzania odpadów, ilości odpadów przetwarzanych i wytwarzanych, miejsca magazynowania odpadów itd.;
• wymagania zapewniające ochronę środowiska, w tym środki zapobiegające emisjom, sposoby zapobiegania wystąpienia awarii, dopuszczalne poziomy emisji do środowiska.

Stosowane procedury obejmują m.in. zarządzanie strumieniem odpadów oraz zarządzanie emisjami do środowiska (w tym np. zapobieganie i minimalizacja emisji; oczyszczanie strumieni gazów odlotowych).

W 2019 r. spółka FBSerwis podjęła szereg działań mających na celu dostosowanie działalności do nowych wymogów prawnych. Dla zakładów zagospodarowania odpadów i baz magazynowo-transportowych zostały uzgodnione warunki przeciwpożarowe. We wszystkich lokalizacjach, w których prowadzone jest zbieranie lub przetwarzanie odpadów, zainstalowano nowe systemy monitoringu wizyjnego. W 2019 r. rozpoczęto prace związane z modernizacją i rozbudową infrastruktury (rozbudowa hal i placów magazynowych, dostosowanie do wymogów ppoż.).

W 2019 r. miały miejsce dwa incydenty pożarowe w Zakładzie Zagospodarowania Odpadów eksploatowanym przez FBSerwis Kamieńsk Sp. z o.o.:

• 20 kwietnia nastąpił zapłon powierzchni odpadów na składowisku odpadów. W akcji gaśniczej uczestniczyli strażacy oraz personel FBSerwis SA. Dowody wskazują na podpalenie. Policja zidentyfikowała naruszenie ogrodzenia terenu,
• 24 listopada w magazynie paliwa alternatywnego miał miejsce incydent pożarowy polegający na zagrzaniu się i w konsekwencji samozapłonie paliwa RDF. Na miejscu obecna była straż pożarna, jednak ze względu na specyfikę zapłonu nie przystąpiono do akcji gaśniczej. Zarzewie ognia ograniczone do około 1 m3 materiału zostało fizycznie usunięte z budynku sprzętem ciężkim.