Ryzyko zachowań korupcyjnych nierozerwalnie wiąże się z każdym rodzajem działalności gospodarczej. W interesie przedsiębiorcy leży wprowadzenie rozwiązań ograniczających takie ryzyko oraz wdrożenie mechanizmów pozwalających identyfikować na wczesnym etapie działania niezgodne z prawem lub firmowymi procedurami. W przypadku branży budowlanej, w której kontrakty mają bardzo wysoką wartość, a środki finansowe są często środkami publicznymi, odpowiedzialność jest szczególnie duża. Rozwiązania wdrożone w Grupie Budimex pozwalają sprowadzić ryzyko do poziomu ocenianego jako niski.
Politykę Grupy Budimex w zakresie przeciwdziałania korupcji definiują przede wszystkim „Zasady Polityki Antykorupcyjnej” oraz „Polityka Compliance”. Wspomniane dokumenty jednoznacznie zakazują m.in.:
- oferowania jakichkolwiek korzyści przedstawicielom administracji lub innym osobom w zamian za określoną czynność lub decyzję,
- żądania lub przyjmowania przez pracowników spółek Grupy wszelkich korzyści, które mogłyby wpłynąć na wykonywanie przez nich obowiązków służbowych w sposób nielojalny lub nieprawidłowy,
- zawierania nieprawdziwych umów,
- nierzetelnego prowadzenia ksiąg i ewidencji,
- ukrywania lub nieprawidłowego lokowania środków,
- ukrywania źródeł środków.
Przed zawarciem umowy z osobą fizyczną lub prawną, która miałaby reprezentować spółki Grupy w relacjach z urzędnikami lub podmiotami prywatnymi, konieczne jest przeprowadzenie badania due diligence okresowo powtarzanego w razie potrzeby. W szczególności należy zwrócić uwagę na reputację takiej osoby lub podmiotu, zwłaszcza na ewentualne naruszenia przepisów antykorupcyjnych, pobieranie opłat w nieuzasadniony sposób wyższych od standardowych oraz figurowanie na listach istotnych z punktu widzenia ochrony interesów przedsiębiorstwa (np. na liście osób objętych zakazem handlu amerykańskiego Departamentu Handlu). Konieczne jest także zweryfikowanie, czy dana osoba lub podmiot nie jest w jakiś sposób powiązany z administracją publiczną. Aspekty te zostały uwzględnione w „Strategii CSR na lata 2016–2020”. Jednym z jej kluczowych celów była bowiem „Eliminacja ryzyka zachowań nieetycznych”.
Monitoring przestrzegania zasad i kontrole prowadzone są przez Biuro Kontroli Wewnętrznej, a nadzór nad nimi sprawuje Prezes Zarządu. Biuro Kontroli Wewnętrznej jest odpowiedzialne za identyfikację oraz analizę ryzyk w Grupie, a także za zapobieganie czynnikom je wywołującym. Jednocześnie bada ono działalność poszczególnych komórek organizacyjnych i spółek w Grupie. W przypadku realizowanych inwestycji Biuro analizuje proces prowadzenia kontraktów, wykorzystanie posiadanych zasobów, sporządza raporty i wydaje polecenia podjęcia działań korygujących. Zgodnie z wdrożoną Procedurą IO-01-01-03 „Końcowe rozliczenie kontraktu” pracownicy Biura Kontroli Wewnętrznej po zakończeniu realizacji każdej budowy kontrolują finalne rozliczenia zakupionych oraz wbudowanych materiałów budowlanych.
Wszystkie kluczowe inwestycje poddawane są analizie pod kątem ryzyka wystąpienia korupcji. Specjalny formularz wypełnia 100% jednostek kontrolowanych. Z kolei kontrole na kontraktach o mniejszej wartości mają charakter doraźny i losowy. W raporcie pokontrolnym nie ujawnia się narzędzi wykorzystywanych w ich monitorowaniu, uznając je za poufne. Upublicznienie takich informacji, a w szczególności sposobu prowadzenia analiz, w ocenie Grupy mogłoby przyczynić się do zmniejszenia ich efektywności i zwiększenia prawdopodobieństwa zachowań nieetycznych. Monitoring ryzyk prowadzony jest w cyklach miesięcznych, dwutygodniowych lub jeśli jest taka potrzeba – tygodniowych.
Biuro Kontroli Wewnętrznej może również przeprowadzać dodatkowe kontrole. Jego rolą jest też podejmowanie działań prewencyjnych, a także budowanie świadomości pracowników Grupy Budimex na temat samych ryzyk i aktywności, które mogą do nich doprowadzić. W tym celu Biuro Kontroli Wewnętrznej m.in. przygotowało podręcznik dla Dyrektora/Kierownika Kontraktu, w którym opisane zostały procesy produkcyjne pozwalające na bezpieczne i prawidłowe zrealizowanie kontraktu w oparciu o obowiązujące procedury i instrukcje. Dodatkowo wszyscy pracownicy i dostawcy Grupy Budimex są zobligowani do zapoznania się z polityką i procedurami antykorupcyjnymi. Każda osoba zatrudniona w Grupie zapoznaje się z obowiązującymi procedurami antykorupcyjnymi podczas regularnych szkoleń.
Dokumentami, które na poziomie operacyjnym pozwalają przeciwdziałać ryzyku korupcji są „Polityka Compliance” i „Kodeks Etyki”. Precyzują one zasady, dzięki którym jest możliwe przeciwdziałanie zachowaniom nieetycznym, w tym korupcji i łapownictwu oraz wszelkim formom dyskryminacji. Zasady wyrażone w „Kodeksie Etyki” i „Polityce Compliance” obowiązują wszystkich pracowników, a także zatrudnionych przez kontrahentów Grupy Budimex. Zostały one zagregowane w formie „Zasad postępowania dla kontrahentów Budimex S.A.”
Za przestrzeganie zapisów „Kodeksu Etyki” odpowiedzialna jest Komisja ds. Etyki, powołana przez Prezesa Zarządu, w następującym składzie:
- Członek Zarządu, Dyrektor Pionu Zarządzania Zasobami Ludzkimi,
- Członek Zarządu, Dyrektor Pionu Prawno-Organizacyjnego,
- Dyrektor Biura Kontroli Wewnętrznej.
Komisja ds. Etyki co roku sporządza raport ze swojej działalności, który jest następnie przekazywany Zarządowi oraz Komitetowi Audytu Rady Nadzorczej.