Według opublikowanej w połowie lutego 2022 roku prognozy Instytutu Prognoz i Analiz Gospodarczych wzrost PKB w Polsce wyniesie 4,5%, głównie dzięki wysokim dynamikom zanotowanym w pierwszej połowie roku.
W marcu 2022 roku, a więc tuż po agresji Rosji na Ukrainę, NBP opublikował prognozę wzrostu PKB dla Polski. Założył w niej, że w najbliższych latach zostanie utrzymana co najmniej część sankcji nałożonych na Rosję, a co za tym idzie w relacjach gospodarczych nie nastąpi powrót do status quo sprzed agresji. W konsekwencji w całym 2022 roku wzrost w głównych gospodarkach rozwiniętych będzie wyraźnie niższy niż w poprzednim. Przyjął jednocześnie, że spadnie liczba zakażeń na COVID- 19 i przyszłe obostrzenia nie będą już w istotnym stopniu wpływać na popyt i możliwość jego realizacji w krajowej gospodarce. Przy takich założeniach NBP prognozuje, że w 2022 roku PKB w Polsce wzrośnie o 4,4%4.
Głównym czynnikiem kreacji PKB pozostanie spożycie gospodarstw domowych, które prawdopodobnie wzrośnie o 4,6%. Jego wzrost będą stymulować rozwiązania programu Polski Ład, wprowadzającego zasadnicze zmiany w polskim systemie podatkowym, które powinny spowodować przesunięcie popytu w kierunku grup gospodarstw domowych o niższych dochodach. Wśród pozostałych elementów Programu, konsumpcji prywatnej powinno sprzyjać: zwiększenie transferów dla rodzin w ramach Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego, wsparcie dla zakupów mieszkań poprzez gwarantowanie wkładu własnego, wydatki konsumpcyjne nowych migrantów z Ukrainy, dodatki osłonowe oraz czasowa obniżka podatków pośrednich w ramach Tarcz Antyinflacyjnych. Natomiast przewidywana wysoka inflacja oraz dotychczasowe podwyżki stóp procentowych NBP będą niekorzystnie wpływać na siłę nabywczą gospodarstw domowych zwiększając jednocześnie ich skłonność do oszczędzania. W kierunku obniżenia spożycia prywatnego może także oddziaływać pogorszenie nastrojów gospodarstw domowych w wyniku rosyjskiej agresji zbrojnej przeciw Ukrainie.
NBP przewiduje dalszy, choć w wolniejszym niż w 2021 roku tempie, wzrost nakładów brutto przedsiębiorstw na środki trwałe. W 2022 roku powinny one wzrosnąć o 4,7%. O oczekiwanej kontynuacji odbudowy popytu inwestycyjnego przedsiębiorstw mają m.in. świadczyć wyniki badań ankietowych, zgodnie z którymi nastroje inwestycyjne firm były lepsze niż odnotowane przed rokiem. Jednocześnie w czwartym kwartale 2021 roku stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych w większości grup przedsiębiorstw ukształtował się na poziomie zbliżonym do odnotowanego przed wybuchem pandemii. Zwiększenie nakładów kapitałowych firm powinien ponadto stymulować niski wyjściowy stopień automatyzacji i robotyzacji polskiego przemysłu oraz rosnące koszty pracy. Negatywnie na perspektywy krajowych inwestycji wpłyną natomiast implikacje agresji zbrojnej Rosji przeciw Ukrainie, której skutkiem jest wyższy poziom niepewności oraz gwałtowny wzrost cen surowców. W tym samym kierunku będzie oddziaływać podwyższona zmienność kursu walutowego oraz przedłużające się zaburzenia w łańcuchach dostaw. NBP oczekuje jednocześnie osłabienia wysokiego dotychczas popytu na mieszkania, m.in. z powodu podniesienia w ostatnim okresie stóp procentowych NBP, przekładającego się na dostępność i koszt kredytu. Pozytywnie na ścieżkę inwestycji mieszkaniowych będzie natomiast oddziaływać uruchomienie od 2022 roku dedykowanego wsparcia dla rodzin na zakup mieszkania w ramach Polskiego Ładu. Kluczowym wyzwaniem 2022 roku będzie prawdopodobnie dalszy wzrost cen. Według NBP, w 2022 roku średnia inflacja ukształtuje się na poziomie 10,8% wobec 5,1% w 2021 roku.
O sytuacji gospodarczej w Polsce w 2022 roku w znacznym stopniu zadecyduje przebieg agresji Rosji na Ukrainę.
Polska jest największym beneficjentem funduszy unijnych z perspektywy na lata 2014-2020 (wartość dofinansowania w wysokości 86,1 mld euro). Według stanu na koniec stycznia 2022 roku podpisano umowy na dofinansowanie projektów, w których łączna wartość dotacji wynosi 337,0 mld zł, czyli 93,7% całej dostępnej alokacji środków UE. Natomiast wartość całkowitych wydatków beneficjentów rozliczonych na poziomie krajowym wyniosła 346,6 mld zł, w tym dofinansowanie UE 225,1 mld zł, co stanowi 62,6% alokacji.5
W grudniu 2021 roku polski rząd przekazał Komisji Europejskiej Umowę Partnerstwa dotyczącą alokacji środków unijnych w ramach kolejnej perspektywy finansowej Unii Europejskiej przypadającej na lata 2021- 2027. Dokument czeka na akceptację. Proponowana wartość środków zalokowanych do Polski wynosi 76 mld euro w cenach bieżących wobec 82,5 mld euro w cenach bieżących, które trafiły do Polski w ramach poprzedniej perspektywy finansowej. Na program Infrastruktura i Środowisko (FEnIKS) przeznaczono 25,1 mld euro, w porównaniu z 27,4 mld euro w poprzedniej perspektywie finansowej. Pomimo spadku wartości alokacji, Polska pozostanie największym beneficjentem środków unijnych. Oczekiwana skala wsparcia w obszarze projektów infrastrukturalnych powinna pozwolić na utrzymanie znaczącej roli środków unijnych w rozwoju polskiego sektora budowlanego w najbliższych latach. Rozpoczynająca się perspektywa budżetowa będzie pierwszą, w której inwestycje kolejowe będą mieć priorytet nad inwestycjami drogowymi. Istotne będzie również wsparcie projektów infrastrukturalnych w ramach instrumentu konkursowego Connecting Europe Facility (CEF).
Dodatkowym źródłem finansowania inwestycji może być Fundusz Odbudowy. W ramach dotacji Polska otrzyma 23,9 mld zł, w tym na projekty transportowe na kolei 12 mld zł oraz 3,2 mld zł na drogi. Dodatkowo, Polska może ubiegać się o 34,2 mld zł w formie pożyczek. Proces akceptacji Krajowego Programu Odbudowy regulującego wydatkowanie wspomnianych wydłużył się. Na moment przygotowania niniejszego raportu trudno ocenić realność oraz terminowość wdrożenia programu.
Ważnym przedsięwzięciem inwestycyjnym, na które liczą firmy budowlane jest Projekt Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) – budowy portu Solidarność. Znajduje się on na I etapie prac, który potrwa do 2023 roku i ma kosztować 13 mld zł. Na obszarze planowanego CPK rozpoczęły się pierwsze prace w terenie. Polegają one na zbadaniu gruntów i stworzeniu szczegółowej mapy terenu. Na początku 2021 roku spółka CPK zawarła umową na doradztwo strategiczne z Portem Lotniczym Incheon w Seulu. W ciągu 2021 roku eksperci z Korei Południowej dostarczyli analizy i opracowania, dzieląc się doświadczeniem zdobytym podczas projektowania i budowy hubu w Seulu. W październiku 2021 roku spółka CPK zawarła umowę na wykonanie master planu z Arup Polska, któremu zlecono większość prac planistycznych. W październiku 2021 roku spółka CPK ogłosiła największe w Europie postępowanie ramowe na dokumentację projektową dla programu kolejowego CPK. Szacowana wartość prac to ponad 7 mld zł. W styczniu 2022 roku ruszył przetarg na roboty budowlane na terenie Portu Solidarność. Celem przetargu jest wyłonienie maksymalnie ośmiu wykonawców, którym spółka CPK będzie zlecać poszczególne zadania w ramach uproszczonego trybu postępowań wykonawczych. Szacowana wartość zamówienia to ponad 1,7 mld zł. Oprócz inwestycji w infrastrukturę lotniskową, plan budowy CPK zakłada szereg inwestycji kolejowych i drogowych. Rząd przyjął rozporządzenie w sprawie wykazu Inwestycji towarzyszących budowie CPK.
4 Źródło: Raport o inflacji – marzec 2022 r., NBP, 11 marca 2022
5 Źródło: Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej