Raport zintegrowany 2021

Spółką odpowiadającą za zarządzanie państwową siecią linii kolejowych, liczącą obecnie 19 tys. km, jest PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.

Rozwój branży budownictwa kolejowego w Polsce jest możliwy głównie dzięki Krajowemu Programowi Kolejowemu (KPK) o wartości 77 mld zł, który obejmuje inwestycje na liniach kolejowych dofinansowane przez Ministerstwo Infrastruktury. Został on przygotowany na okres od 2016 do 2023 roku, czyli do momentu, w którym kończy się możliwość dofinansowania projektów w ramach perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata 2014-2020. KPK określa wielkość i źródła finansowania, w tym środki z UE oraz środki krajowe.

Według PKP PLK, na koniec 2021 roku zaawansowanie KPK w ujęciu wartości inwestycji zakończonych i będących w trakcie realizacji wynosiło łącznie 92,8%. Zakończono inwestycje o wartości 20,4 mld zł. W realizacji, na różnych poziomach zaawansowania, były inwestycje o wartości 50,8 mld zł. Inwestycje kolejowe są realizowane średnio w ciągu 2-3 lat, oznacza to, że wykonawcy mają zapewniony front robót do połowy 2023 roku.

Wartość portfela zamówień wykonawców wyspecjalizowanych w inwestycjach kolejowych systematycznie spada. W 2021 roku nastąpił przestój w ogłaszaniu nowych przetargów – według PKP PLK – na etapie przetargów były inwestycje o wartości 2,5 mld zł. Część spółek działających w sektorze budownictwa kolejowego zaczyna odczuwać problemy z brakiem płynności finansowej, które wynikają z niedoboru nowych zleceń.

Krótkoterminowa perspektywa rozwoju budownictwa kolejowego w Polsce jest stosunkowo niepewna z uwagi na ryzyko nieotrzymania przez Polskę środków unijnych w ramach krajowego Planu Odbudowy, który ma stanowić ważne źródło finansowania inwestycji w infrastrukturę kolejową. Ponadto, pomimo że w 2021 roku rozpoczęła się nowa unijna perspektywa finansowa, jej kluczowe programy operacyjne nie zostały wciąż zatwierdzone.

Według PKP PLK, spółka jest przygotowana do ogłoszenia nowych przetargów w przypadku zatwierdzenia planów finansowych w ramach Krajowego Planu Odbudowy i nowej perspektywy UE. Gotowe są dokumentacje dla planowanych inwestycji. W 2022 roku PKP PLK planują wszcząć postępowania na kwotę szacunkową około 11-12 mld zł.

W listopadzie 2021 roku Rada Ministrów przyjęła uchwałę o aktualizacji KPK. Planowane na 2022 rok wydatki KPK wynoszą 15 360 mln zł (wobec 11 288 mln zł w 2021 roku).

W styczniu 2022 roku PKP PLK ogłosiły postępowania przetargowe na pięć inwestycji o łącznej wartości około 5,9 mld zł. Ogłoszone przetargi to przebudowy: odcinka Będzin – Katowice Szopienice (wartość około 0,8 mld zł), odcinka Tychy – Most Wisła (kierunek Czechowice-Dziedzice, 1 mld zł), odcinka Zabrzeg – Zebrzydowice – granica państwa z Czechami (1,9 mld zł), kolejowej obwodnicy Poznania (1,6 mld zł) i stacji Słupsk (0,6 mld zł). Dla czterech z pięciu inwestycji złożono wnioski o dofinansowanie ze środków Łącząc Europę CEF 2. Według PKP PLK, umowy z wykonawcami zostaną podpisane jesienią 2022 roku. Kolejne duże przetargi ogłoszono w lutym 2022 roku. Do ostatniego etapu selekcji Programu Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowej – Programu Kolej Plus zakwalifikowano 47 wniosków o szacowanej wartości 18 mld zł. Całkowita wartość programu wynosi 6,6 mld zł, choć Ministerstwo Infrastruktury zapowiedziało zwiększenie jego budżetu. Realizacja inwestycji powinna się zakończyć w 2028 roku.

Ponadto PKP S.A. prowadzi Program Inwestycji Dworcowych na lata 2016-2023, obejmujący 189 inwestycji dworcowych na łączną kwotę 1,6 mld zł. W 2021 roku oddano do użytku 21 dworców kolejowych (w sumie oddano 44 dworce). Jeżeli chodzi o pozostałe zaplanowane w ramach tego programu inwestycje to: 53% inwestycji znajduje się na etapie budowlanym, 30% na projektowym oraz 17% na etapie przygotowania.

Długoterminowa perspektywa rozwoju budownictwa kolejowego w Polsce jest natomiast korzystna biorąc pod uwagę możliwości współfinansowania inwestycji w ramach FEnIKS i programu CEF oraz plany budowy linii kolejowych w ramach budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK).

W ramach Programu CPK ma być wybudowane w sumie 1789 km linii kolejowych. Spółka CPK ogłosiła postępowanie na tzw. Inżyniera Kontraktu. Dotyczy ono usług związanych z budową kolejowych „szprych” w całej Polsce. Szacowana wartość umowy ramowej wynosi 2,5 mld zł i ma obowiązywać przez okres ośmiu lat. Podpisała także umowę na studium wykonalności dla Kolei Dużych Prędkości od węzła CPK – czyli Lotniska Solidarność – przez Płock do Włocławka. Ten ponad 120-kilometrowy odcinek to element tzw. CMK-Północ, czyli przedłużenia Centralnej Magistrali Kolejowej w stronę Kujaw i Trójmiasta.