5. Społeczna odpowiedzialność w biznesie, 5.7. Zapewnianie bezpiecznego i higienicznego środowiska pracy

5.7. Zapewnianie bezpiecznego i higienicznego środowiska pracy

kwiecień 29, 2024

[GRI 3-3] [GRI 403-1] [GRI 403-2] [GRI 403-3] [GRI 403-7] [GRI 403-8]


Jako firma z sektora budowlanego Grupa Budimex uznaje obszar BHP za szczególnie ważny. Jego odpowiednie uregulowanie i dbałość o przestrzeganie obowiązujących zasad stanowią kluczowy element naszej odpowiedzialności względem pracowników, a także innych istotnych interesariuszy, którzy oczekują od nas najwyższych standardów podczas realizacji kontraktów. Zapewnianie pracownikom bezpiecznych warunków jednoznacznie wynika z podstawowych wartości Grupy, a także zostało wprost wpisane w naszą Strategię ESG na lata 2023-2026.

Od 2019 r. Budimex SA posiada certyfikat potwierdzający zgodność systemu zarządzania BHP spółki z międzynarodową normą ISO 45001, a w 2020 r. uzyskał go również Mostostal Kraków SA. ISO 45001 zakłada angażowanie wszystkich podmiotów uczestniczących w procesie realizacji inwestycji w tworzenie bezpiecznych miejsc pracy, co jest podejściem bliskim całej Grupie Budimex.

W Grupie Budimex, poza systemami zarządzania, obowiązują Minimalne standardy BHP Ferrovial. Ich głównym celem jest organizacja procesu budowlanego z uwzględnieniem zasady, że każdy pracownik Grupy oraz przedstawiciel jej partnera biznesowego po zakończonej pracy powinien wrócić do swoich bliskich. W dokumencie podkreślono dodatkowo, że nic nie powinno nas powstrzymać od respektowania zasad bezpieczeństwa, na które zawsze musimy znaleźć czas.

Wszystkie oferty współpracy składane nam przez dostawców towarów i usług muszą uwzględniać katalog wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, stanowiący uzupełnienie wymagań wynikających z przepisów prawa, a integralną częścią podpisywanych umów jest załącznik określający nasze oczekiwania w tym zakresie. Dodatkowe informacje na temat podnoszenia przez nas standardów w łańcuchu dostaw można znaleźć w rozdziale 7.5.

Poza standardami Grupy Ferrovial oraz wewnętrznymi standardami Budimex SA wdrażane są standardy BHP Porozumienia dla Bezpieczeństwa w Budownictwie [1], którego Budimex SA jest sygnatariuszem i członkiem założycielem. Bazują one na wieloletniej praktyce budowlanej członków Porozumienia i uwzględniają wszystkie etapy projektów od planowania po wykonywanie robót.


Wszyscy pracownicy podwykonawców realizujący prace na rzecz Budimex SA są objęci identycznymi zasadami i wewnętrznymi regulacjami BHP jak pracownicy spółki.


Polityka BHP

Polityka bezpieczeństwa i higieny pracy [2] to zobowiązania najwyższego kierownictwa Grupy Budimex do wykorzystania doświadczeń, rozwiązań technicznych oraz skutecznych systemów zarządzania do zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków realizacji kontraktów, które w sposób efektywny będą zapobiegać wypadkom i chorobom zawodowym pracowników spółek i podwykonawców oraz pozwolą utrzymywać wysoki poziom bezpieczeństwa pracy.

Szczegółowymi założeniami Polityki bezpieczeństwa i higieny pracy są:

  • zapewnienie właściwego kontekstu organizacji do zakresu prowadzonej działalności, w tym wszystkich zainteresowanych stron oraz związanych z nimi ryzyk i szans,
  • zapewnienie nadzorowania oraz redukcji ryzyka BHP zgodnie z zasadą hierarchii nadzoru,
  • monitorowanie i ścisłe przestrzeganie obowiązujących przepisów prawnych i innych z obszaru BHP, a związanych z działalnością danej spółki,
  • zapewnienie właściwego szkolenia pracowników spółek z Grupy Budimex w celu podnoszenia ich zaangażowania oraz świadomości na rzecz poprawy warunków pracy oraz budowania przywództwa na każdym szczeblu organizacyjnym,
  • stwarzanie wszystkim pracownikom i ich przedstawicielom warunków do konsultacji i współudziału w tworzeniu wspólnego bezpieczeństwa, poprzez wspieranie inicjatyw na rzecz doskonalenia procesów BHP,
  • nieustanne doskonalenie systemu zarządzania BHP poprzez wdrażanie najlepszych dostępnych praktyk w celu zapobiegania incydentom i budowanie kultury BHP.


Medycyna pracy

Grupa Budimex spełnia swoje obowiązki w dziedzinie medycyny pracy, kierując swoich pracowników na badania wstępne i okresowe.

Spółki wchodzące w skład Grupy mają zawarte umowy o świadczenie opieki zdrowotnej w zakresie medycyny pracy z firmą Medicover Polska Sp. z o.o., która świadczy kompleksowe usługi medyczne i jako podmiot leczniczy kieruje m.in. przedsiębiorstwem Centrum Opieki Ambulatoryjnej, którego placówki są podstawowymi jednostkami służby medycyny pracy. Medicover jest uprawniony do sprawowania opieki zdrowotnej w rozumieniu Ustawy z dnia 27.06.1997 roku o służbie medycyny pracy oraz do przeprowadzania badań lekarskich pracowników i wydawania orzeczeń lekarskich na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30.05.1996 roku w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy oraz innych przepisów prawa powszechnie obowiązującego.

Tabela: Osoby świadczące pracę objęte systemem zarządzania BHP organizacji
[GRI 403-8]

 

Budimex SA zleca, a Medicover przyjmuje do wykonania, następujące świadczenia w zakresie medycyny pracy:

  • wykonywanie badań wstępnych kandydatów do pracy,
  • wykonywanie badań okresowych i kontrolnych,
  • orzecznictwo lekarskie do celów przewidzianych w Kodeksie pracy i w przepisach wydanych na jego podstawie,
  • monitorowanie stanu zdrowia pracowników zaliczanych do grup szczególnego ryzyka oraz osób młodocianych, zniepełnosprawnościami i kobiet,
  • analizy stanu zdrowia pracowników, a zwłaszcza występowania chorób zawodowych i ich przyczyn oraz wypadków przy pracy,
  • udział w posiedzeniach komisji bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wydawanie opinii dla komisji powypadkowych,
  • gromadzenie, przechowywanie i przetwarzanie informacji o ryzyku zawodowym i stanie zdrowia pracowników objętych profilaktyczną opieką medyczną,
  • szczepienia ochronne niezbędne ze względu na wykonywaną pracę – w zależności od warunków pracy i rodzajów zagrożeń – zgodnie z przepisami prawa, bez kosztu szczepionek.

Dodatkowo dla pracowników dostępny jest szeroki pakiet świadczeń medycznych, obejmujący m.in. psychologa, psychiatrę i innych lekarzy specjalistów, w tym stomatologa.

Dla kandydatów do pracy oraz pracowników Grupy Budimex Medicover wykonuje także badania do celów sanitarno-epidemiologicznych, o ile są one niezbędne do wykonywania obowiązków na określonym stanowisku.


Skierowanie do lekarza medycyny pracy dla pracownika lub kandydata do pracy wystawia pracodawca. Są w nim podawane takie informacje, jak:

  • rodzaj badania, na które pracownik/kandydat do pracy jest kierowany (wstępne, okresowe, kontrolne bądźsanitarno-epidemiologiczne),
  • określenie stanowiska (stanowisk) pracy, na którym (których) pracownik/kandydat do pracy ma pracować,
  • warunki higieniczne stanowisk pracy, a zwłaszcza wynik pomiarów czynników szkodliwych i uciążliwych przeprowadzonych przez laboratoria (zgodnie z obowiązującymi przepisami),
  • dane o sposobie wykonywania pracy, a w szczególności wymuszonej pozycji ciała, wykonywaniu monotonnych ruchów.

Na podstawie skierowania pracownik/kandydat do pracy kierowany jest na konsultacje i badania. Następnie, w oparciu o ich wyniki, lekarz uprawniony do badań medycyny pracy wystawia orzeczenie o braku lub istnieniu przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku.



W ramach opisanego wyżej procesu Grupa Budimex zobowiązana jest do:

  • przekazania informacji o występowaniu czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych wraz zaktualnymi wynikami badań i pomiarów tych czynników,
  • zapewnienia udziału przedstawicieli Medicover w posiedzeniach komisji BHP,
  • udostępnienia dokumentacji zawierającej wyniki kontroli warunków pracy w części dotyczącej ochrony zdrowia.

Świadczenia zdrowotne są udzielane w Centrach Medicover, Centrum Damiana oraz placówkach współpracujących z Medicover. Pracodawca pomaga pracownikom w umówieniu się na badania z zakresu medycyny pracy, kontaktując się z infolinią Medicover. W przypadku rozpoczęcia prac w ramach nowego kontraktu budowlanego, znajdującego się w oddaleniu od dużych miast, w których zlokalizowane są oddziały Medicover, spółka z Grupy wnioskuje o zawarcie przez tę firmę umów ze znajdującymi się w pobliżu budowy placówkami medycznymi w celu ułatwienia swoim pracownikom dostępu do usług medycznych.


Komisje BHP oraz Komitet Wykonawczy BHP

W spółkach wchodzących w skład Grupy Budimex działają komisje BHP z udziałem przedstawicieli pracowników i pracodawcy, które reprezentują wszystkich zatrudnionych.

Na przełomie 2019 i 2020 r. z inicjatywy Prezesa Zarządu został dodatkowo powołany Komitet Wykonawczy BHP, składający się z prezesów spółek, dyrektorów budownictw, dyrektorów oddziałów oraz dyrektora Biura Bezpieczeństwa Pracy. Podejmuje on strategiczne działania w sferze podwyższania poziomu BHP w Grupie Budimex. Jednym z jego zadań jest opracowywanie planów działań na kolejne lata, czyli wyznaczanie celów związanych z bezpieczeństwem dla całej Grupy.

Stałym punktem posiedzeń komitetu jest omawianie bieżących statystyk BHP w firmie oraz podejmowanie decyzji w kwestii kierunków działań zmierzających do zapewnienia bezpiecznych warunków pracy.

W monitorowanie stanu bezpieczeństwa zaangażowani są pracownicy z wszystkich poziomów organizacji. Służby BHP przeprowadzają inspekcje bezpieczeństwa, a zespół audytorów wewnętrznych monitoruje poprawność funkcjonowania systemu zarządzania BHP za pomocą audytów systemowych. Zgodność organizacji prac w ramach kontraktów weryfikują audyty Systemu Oceny Budów.

Od 2019 r. wyższe kierownictwo Budimex SA przeprowadza wizyty mające na celu budowanie kultury bezpieczeństwa na wszystkich poziomach organizacji. W 2023 r. odbyło się ponad 600 takich wizyt. Wspomnianemu celowi służy także udostępnienie wszystkim pracownikom Grupy Budimex systemu IT, który pozwala na zgłaszanie obserwacji, zdarzeń i wypadków, które podlegają następnie analizie Biura Bezpieczeństwa Pracy. Firma kładzie szczególny nacisk na to, aby pracownicy raportowali jak najwięcej kwestii dotyczących BHP, gdyż pozwala nam to skupić się na najpoważniejszych zagrożeniach i poszukiwać dla nich rozwiązań.


Przeciwdziałanie wypadkom i szkolenia BHP

[GRI 403-3] [GRI 403-4] [GRI 403-5]

Dążymy do tego, aby nasze zespoły w codziennej pracy postępowały zgodnie z najlepszymi praktykami w zakresie BHP. Szkolenia w tym obszarze są organizowane częściej niż nakazują przepisy prawa, a ich program jest współtworzony z pracownikami.

W Grupie Budimex każdy incydent dotyczący BHP jest opisywany zgodnie z wymaganiami prawa polskiego, ale także zgodnie z procedurami i klasyfikacją przyjętą przez Grupę Ferrovial, przy czym wewnętrzne regulacje naszego strategicznego inwestora są bardziej szczegółowe niż krajowe przepisy. Nasza firma prowadzi ponadto pogłębione analizy incydentów związanych z BHP o potencjale śmiertelnym, tj. określonych wewnętrznie jako HiPo (High Potential). W myśl definicji jest to każde zdarzenie potencjalnie wypadkowe oraz wypadek, które w innych okolicznościach mogłyby skutkować realnymi, poważnymi obrażeniami/chorobami, śmiercią lub poważnymi szkodami materialnymi. Wnioski z tego typu zdarzeń omawiane są na cotygodniowych spotkaniach prowadzonych przez najwyższe kierownictwo Grupy Budimex w gronie kilkuset osób pełniących funkcje kierownicze w całej firmie (tzw. executive incident review, EIR), a następnie kaskadowane do całej organizacji jako tzw. lessons learnt. Ponadto w przypadkach uzgodnionych przez Komitet Wykonawczy BHP podejmowane są inne działania na poziomie spółek oraz kontraktów.

Organizacja zdecydowała, że nie każdemu wypadkowi z tej samej kategorii towarzyszy ten sam potencjalny skutek, dlatego skupiła się na szczegółowej analizie tych najpoważniejszych. Takie podejście umożliwiło nie tylko dokładniejszą analizę i lepsze dostosowanie rozwiązań do struktury całej firmy, ale dzięki zaangażowaniu wyższego kierownictwa nadało odpowiednią wagę podejmowanym decyzjom oraz zapewniło zasoby niezbędne do ich realizacji.


Przykłady decyzji podjętych w 2023 r.:

  • wdrożenie wymogów dotyczących transportu pionowego wykraczających poza wymogi polskiego prawa,
  • testy odzieży zawierającej światłowód dla lepszej widoczności pracowników podczas prowadzenia prac,
  • wprowadzenie obowiązkowych szkoleń sygnalisty/hakowego dla pracowników podwykonawców.


W ramach instruktaży okresowych prowadzonych przez swoich bezpośrednich przełożonych pracownicy mogą aktualizować wiedzę na temat najważniejszych zagrożeń i zasad BHP związanych z zadaniami, które wykonują. W Grupie Budimex prowadzone są kampanie na temat obowiązujących w niej standardów bezpieczeństwa, wykorzystujące zarówno intranet, jak i standardowe narzędzia komunikacji, np. plakaty i ulotki rozmieszczane w biurach i na budowach. W 2023 r. odbyły się liczne szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników firmy. Poza standardowymi szkoleniami wymaganymi przez prawo, przez cały rok moduł poświęcony BHP realizowano również w ramach Akademii Kierownika Kontraktu oraz Akademii Młodego Inżyniera. Wzięło w nim udział około 200 osób z wyznaczonych stanowisk. Dane liczbowe na temat uczestnictwa we wstępnych, okresowych i specjalistycznych szkoleniach BHP można znaleźć w podrozdziale 5.1.6.

Jako działanie rozwojowe dla służb BHP, w celu zwiększenia jakości prowadzonych przez nie analiz po zdarzeniach oraz wypadkach, zorganizowane zostało szkolenie Kelvin TOP-SET, skoncentrowane na analizie przyczyn pierwotnych. Wybrana grupa specjalistów została trenerami wewnętrznymi tej metodologii badania zdarzeń i wypadków.


Tydzień Bezpieczeństwa

W 2023 r. w Grupie Budimex oraz w innych firmach stowarzyszonych w Porozumieniu dla Bezpieczeństwa w Budownictwie odbył się jubileuszowy, dziesiąty Tydzień Bezpieczeństwa. Jego hasło brzmiało „Uważam i nie narażam! STOP ma moc”, a skupiał się na bezpiecznej organizacji logistyki i transportu, czyli aktywności powszechnych na rynku budowlanym niezależnie od typu budowy. W nawiązaniu do tematyki wydarzenia doposażyliśmy blisko 1700 aut służbowych w pakiety samochodowe, a webinary poświęcone bezpieczeństwu ruchu drogowego gromadziły jednorazowo ponad 300 słuchaczy.

Niezależnie od głównego hasła Tygodnia Bezpieczeństwa, w Grupie Budimex przygotowano wiele innych działań promujących bezpieczną pracę, w znakomitej większości będących lokalnymi inicjatywami budów oraz zakładów. Na 191 kontraktach zrealizowaliśmy łącznie 572 inicjatywy i szkolenia BHP, w których wzięło udział blisko 6 tys. przedstawicieli Grupy oraz 548 reprezentantów współpracujących z nami firm. Debiut miało także internetowe wyzwanie BHP dla pracowników Grupy, które podjęło – i zmierzyło się z pytaniami i zagadkami związanymi z bezpieczną organizacją pracy – ponad 720 osób. Ponadto przeprowadziliśmy 38 szkoleń z zakresu pierwszej pomocy oraz 26 kursów z obszaru ochrony przeciwpożarowej. W ramach dziesiątej edycji wydarzenia odbył się również konkurs plastyczny z nagrodami, skierowany do dzieci pracowników Grupy Budimex.



Inne działania z zakresu BHP

Informacje z obszaru bezpieczeństwa pracy zostały włączone do wielu cyklicznych programów edukacyjno-rozwojowych realizowanych w Grupie Budimex. W 2023 r. ramach Akademii Młodego Inżyniera odbyły się szkolenia dla młodych inżynierów budownictwa, prezentujące najważniejsze aspekty zarządzania bezpieczeństwem na poziomie kontraktu budowlanego i współpracy z podwykonawcami oraz praktyczne zastosowanie tej wiedzy na przykładzie prac na wysokości. W ramach Akademii Kierownika Kontraktu pracownicy przygotowujący się do roli kierownika wzięli udział w zajęciach z budowania kultury bezpieczeństwa oraz przywództwa w tym obszarze.

W 2023 r. kontynuowaliśmy także kampanię Step Up, której celem jest zwrócenie uwagi na obszary z najwyższym prawdopodobieństwem wystąpienia wypadków i ciężkich urazów. Kampania promująca prewencję urazów i zdarzeń prowadzona była z udziałem Prezesa Ferrovial Construction, Ignacio Gastóna, we wszystkich spółkach Grupy Ferrovial. Zorganizowano również kampanię bezpieczeństwa związaną z wprowadzaniem maszyn na budowy i ich serwisowaniem. W jej ramach stworzono filmy oraz inne materiały przedstawiające sposób weryfikacji wprowadzanej maszyny, które zostały przedstawione pracownikom Grupy oraz podwykonawcom znajdującym się na placach budów.


Ryzyko BHP

Ekspozycja pracowników Grupy Budimex na zagrożenia zależy od charakteru wykonywanych prac. W przypadku kontraktów budowlanych są to głównie niebezpieczeństwa związane z ryzykiem upadku z wysokości, urazu w kontakcie z maszynami budowlanymi oraz zdarzeniami drogowymi. W odniesieniu do spółki Mostostal Kraków SA zagrożenia nie są związane jedynie z pracami budowlanymi, ale również z pracami w stałych zakładach produkujących konstrukcje stalowe. Z kolei pracownicy Grupy FBSerwis odpowiedzialni za utrzymanie dróg i autostrad narażeni są w głównej mierze na ryzyko w przestrzeni publicznej, ale także na zagrożenia związane z przetwarzaniem odpadów w zakładach.

Wszystkie wypadki, bez względu na skutek, są w Grupie Budimex traktowane z pełną powagą. Każde zdarzenie, które oceniono na potencjalnie śmiertelne (HiPo), jest komunikowane w całej organizacji podczas spotkań EIR oraz za pomocą alertów.

W Grupie Budimex wykonywane są prace o bardzo różnorodnym charakterze, dlatego stosuje się wiele metod oceny i minimalizacji ryzyka związanego z pracą. Kluczowe znaczenie mają w tym kontekście:

  • plan BIOZ – określający procedury i zasady oraz ryzyka i ich profilaktykę w odniesieniu do terenu danej budowy,
  • instrukcja bezpiecznego wykonywania robót – będącą podstawą do określenia sposobu bezpiecznego wykonania prac dla wskazanego zadania oraz oceny ryzyka z nim związanego,
  • instruktaż stanowiskowy wraz z oceną ryzyka zawodowego – zapoznanie pracowników z zasadami bezpiecznego wykonywania przez nich pracy na danym stanowisku oraz towarzyszącym mu ryzykiem zawodowym.


Ponadto, Grupa Budimex prowadzi rejestr ryzyk operacyjnych i strategicznych określający zagrożenia związane z BHP, ich potencjalny wpływ oraz sposoby minimalizacji. Więcej na temat zarządzania ryzykiem w Grupie Budimex można przeczytać w rozdziale 6.2.



Tabela: Wskaźniki dotyczące zagadnień BHP
[GRI 403-9]





Tabela: Inne wskaźniki BHP


[1] Można je znaleźć na stronie: https://www.porozumieniedlabezpieczenstwa.pl/standardy-bhp.html.

[2] Dokument dostępny pod adresem https://www.budimex.pl/pl/zrownowazony-rozwoj/zintegrowany-system-zarzadzania.