5. Społeczna odpowiedzialność w biznesie, 5.2. Należyta staranność w zakresie praw człowieka
5.2. Należyta staranność w zakresie praw człowieka
[GRI 2-23] [GRI 2-24] [GRI 2-25] [GRI 2-26] [GRI 2-27] [ESRS SBM-3] [ESRS S1-3]
Grupa Budimex przestrzega zapisów następujących dokumentów:
- Powszechnej deklaracji praw człowieka,
- Międzynarodowej karty praw człowieka,
- Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka,
- Wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych.
Oznacza to zobowiązanie we wszystkich obszarach aktywności do:
- poszanowania i przestrzegania praw człowieka,
- unikania znaczących negatywnych wpływów na prawa człowieka,
- prowadzenia odpowiednich procesów należytej staranności w stosunku do podmiotów, z którymi utrzymujemy relacje biznesowe, we wszystkich obszarach aktywności.
Obowiązują nas wspólne dla całej Grupy Ferrovial Zasady ochrony praw człowieka. Celem dokumentu jest podniesienie świadomości spółek w odniesieniu do praw człowieka oraz zwiększenie ich możliwości w zakresie rozwiązywania problemów w tej sferze. Obliguje on wszystkich pracowników, klientów, dostawców i wykonawców pozostających w relacjach z Grupy Budimex do niedyskryminacji i promocji równych szans oraz do przestrzegania zakazu pracy dzieci i pracy przymusowej, jak również do respektowania prawa do zrzeszania się i prowadzenia sporów zbiorowych. Zasady opisane w dokumencie mają swoje źródło w Powszechnej deklaracji praw człowieka przyjętej przez Organizację Narodów Zjednoczonych oraz w ośmiu międzynarodowych konwencjach wskazanych w Deklaracji Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej fundamentalnych zasad i praw w pracy.
Dokumentami, które na poziomie operacyjnym zapewniają przestrzeganie praw człowieka w codziennym funkcjonowaniu naszych spółek, są zatwierdzone przez Zarząd: Kodeks etyki, Zbiór zasad postępowania dla kontrahentów/Kodeks etyki dla kontrahentów, Polityka compliance oraz instrukcja Przeciwdziałanie mobbingowi i dyskryminacji. Stanowią one punkty odniesienia dla pracowników i kontrahentów Grupy Budimex, m.in. opisując zasady i wytyczne postępowania w wyszczególnionych typach relacji oraz obszarach wpływu firmy. Ważnym elementem należytej staranności Grupy w odniesieniu do praw człowieka są istniejące mechanizmy zgłaszania nieprawidłowości, opisane w rozdziale 6.1.
W ramach realizacji celów strategicznych związanych ze zrównoważonym rozwojem Grupa Budimex planuje rozszerzanie procedur należytej staranności w łańcuchu dostaw. Obecnie obowiązujące zasady egzekwowania od partnerów biznesowych przestrzegania praw człowieka opisano w rozdziale 7.5.
Odpowiedzialność i zasoby zaangażowane w zarządzanie tematyką praw człowieka
Odpowiedzialność za podejmowanie i wdrażanie decyzji w obszarze praw człowieka jest przypisana do Zarządu Budimex SA (decyzje strategiczne) oraz poszczególnych komórek operacyjnych i stanowisk. Na straży przestrzegania postanowień Kodeksu etyki w Budimex SA stoi Komisja ds. Etyki (więcej informacji na jej temat znajduje się w rozdziale 6.4.). Ponadto w Budimex SA, Mostostal Kraków oraz FBSerwis wyodrębniono funkcję compliance, która odpowiada m.in za zapewnianie zgodności funkcjonowania spółek z przepisami prawa i regulacjami wewnętrznymi, w tym z obszaru praw człowieka (np. dotyczącymi przeciwdziałania mobbingowi i dyskryminacji).
W każdym niezbędnym przypadku związanym z zarządzaniem istotnymi kwestiami dotyczącymi praw człowieka istnieje możliwość konsultacji pomiędzy Budimex SA a spółkami zależnymi, np. w zakresie dzielenia się wiedzą i wymiany doświadczeń – przykładowo w zakresie dostosowania wewnętrznych regulacji spółek do zapisów dyrektywy o sygnalistach [1].
Identyfikacja i ocena ryzyk oraz wpływów związanych z prawami człowieka
Grupa Budimex na bieżąco identyfikuje ryzyka i wpływy związane z prawami człowieka i w razie potrzeby odpowiednio dostosowuje wewnętrzne regulacje. Pod tym kątem analizowane są nie tylko zdarzenia o kluczowym znaczeniu dla działalności spółek (np. zmiana polityki, wejście na rynek, nowe projekty), ale także zmiany zachodzące na rynku pracy. Przykładem może być wzrost udziału pracowników zagranicznych w polskim rynku pracy, co może powodować zwiększone ryzyko zachowań ksenofobicznych.
Ryzyka związane z przestrzeganiem praw człowieka identyfikowane są w kontekście praw pracowniczych, ochrony danych osobowych, ochrony informacji, BHP, w obszarze zakupów, a także w działalności operacyjnej w ramach realizowanych kontraktów. Proces identyfikacji ryzyk i wpływów obejmujący tematykę praw człowieka jest realizowany zarówno w odniesieniu do własnych operacji, jak i istotnych relacji biznesowych, w tym w kluczowych elementów łańcucha dostaw. Odbywa się on na podstawie Procedury zarządzania ryzykiem, która obejmuje konsultacje z zainteresowanymi stronami, odbywające się z udziałem ekspertów wewnętrznych reprezentujących poszczególne obszary działalności organizacji. Ponadto w zakresie ochrony praw człowieka prowadzona jest regularna komunikacja ze związkami zawodowymi. Dialog z interesariuszami narażonymi na wystąpienie negatywnego wpływu podejmowany jest reaktywnie i indywidualnie. W odniesieniu do realizowanych inwestycji odbywa się on w ramach procesu komunikacji kontraktu, opisanego w Polityce współpracy ze społecznościami lokalnymi.
Procedura identyfikacji ryzyk i wpływów na prawa człowieka jest automatycznie uruchamiana w przypadku nawiązania nowych relacji biznesowych. W Budimex SA oraz w FBSerwis funkcjonuje proces due diligence w stosunku do podmiotów zdefiniowanych jako partnerzy konsorcjalni, którzy uzupełniają ankietę partnera konsorcjalnego, stanowiącą załącznik do instrukcji operacyjnej Due diligence partnera biznesowego.
Grupa Budimex prowadzi rejestr ryzyk, do którego trafiają także ryzyka z obszaru praw człowieka zidentyfikowane przez jednostki organizacyjne. W ramach istniejącego systemu oceny ryzyk i wpływów nie został zidentyfikowany, wykryty ani zgłoszony negatywny wpływ Grupy na prawa człowieka ani naruszenia w tym obszarze.
Ogólne informacje na temat systemu zarządzania ryzykiem można znaleźć w rozdziale 6.2.
Działania podejmowane w związku z oceną ryzyk i wpływów w zakresie praw człowieka
Odpowiedzialność za konkretne obszary zarządzania ryzykiem została rozdzielona pomiędzy ekspertów, menedżerów i dyrektorów. Do ich kompetencji należy identyfikacja ryzyk uwzględnionych w rejestrze oraz ich ocena i priorytetyzacja – z uwzględnieniem wymogu angażowania interesariuszy, w tym grup narażonych na negatywne wpływy. W przypadku zidentyfikowania istotnych negatywnych wpływów na prawa człowieka podejmowane są odpowiednie działania korygujące. System zapobiegania, łagodzenia wpływów i wdrażania działań naprawczych dla istotnych wpływów związanych z prawami człowieka obejmuje również łańcuch dostaw – więcej informacji na ten temat znajduje się w rozdziale 7.5.
Monitoring i komunikacja o wpływach na prawa człowieka
Grupa Budimex monitoruje i ocenia skuteczność działań podejmowanych w odpowiedzi na zagrożenia i wpływy na prawa człowieka oraz wykorzystuje te informacje do ciągłego ulepszania procesów i systemów. Obejmuje to angażowanie interesariuszy i grup wrażliwych w ocenę skuteczności wszelkich podjętych kroków. W odniesieniu do realizowanych inwestycji odbywa się to w oparciu o obowiązującą w Budimex SA instrukcję Współpraca ze społecznościami lokalnymi na kontraktach.
Na podstawie danych z systemu służącego do powiadamiania o nieprawidłowościach powstają kwartalne raporty dotyczące m.in potencjalnych naruszeń praw człowieka. W 2023 r. nie odnotowano żadnych takich zgłoszeń.
Zobowiązanie do prowadzenia działań naprawczych
Grupa Budimex zobowiązuje się do samodzielnego działania lub współpracy w zakresie działań naprawczych na rzecz podmiotów, np. pracowników i społeczności, w przypadku których wywiera lub przyczynia się do wywarcia negatywnego wpływu w obszarze praw człowieka.
[1] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii.
