Ewelina Karp-Kręglicka
Dyrektor Biura ESG, Jakości i Ochrony Środowiska
Budimex SA
ul. Siedmiogrodzka 9
01-204 Warszawa
ewelina.karp@budimex.pl
tel. (+48) 22 623 60 00
Wioletta Roguska
Kierownik ds. ESG
Budimex SA
ul. Siedmiogrodzka 9
01-204 Warszawa
wioletta.roguska@budimex.pl
tel. (+48) 22 623 60 00
W ramach badania podwójnej istotności wyłoniono 16 tematów istotnych, w tym:
Niniejsze sprawozdanie stanowi wypełnienie obowiązku określonego w art. 49b i art. 55 Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości i w związku z tym uwzględniono w nim komplet informacji niefinansowych, które zgodnie z ustawą powinny znaleźć się w rocznym sprawozdaniu z działalności Grupy Budimex. Zakres tematyczny dokumentu został dobrowolnie poszerzony o zagadnienia zrównoważonego rozwoju zidentyfikowane w procesie analizy podwójnej istotności zgodnym z ESRS, obowiązkowymi dla Grupy Budimex począwszy od sprawozdania za 2024 r.
Proces analizy podwójnej istotności został zrealizowany przy użyciu metod jakościowych i ilościowych, a jego wynikiem jest lista tematów zrównoważonego rozwoju istotnych z punktu widzenia działalności Grupy Budimex. Na każdym etapie angażowani byli w niego przedstawiciele trzech najważniejszych spółek Grupy, tj. Budimex SA, Mostostal Kraków SA oraz FBSerwis SA.
Etapy analizy podwójnej istotności
W celu rekonstrukcji łańcucha wartości i modelu biznesowego w sierpniu 2023 r. zewnętrzna agencja doradcza przeprowadziła warsztaty diagnostyczne z udziałem kadry zarządczej Grupy Budimex. Przedmiotem warsztatów był przegląd łańcucha wartości przedsiębiorstwa, rekonstrukcja jego otoczenia biznesowego oraz dyskusja nad kluczowymi wpływami firmy w filarach środowiskowym, społecznym i zarządczym. Celem warsztatów było ustalenie perspektywy interesariuszy wewnętrznych i uporządkowanie wiedzy.
Następnie we wrześniu 2023 r. odbył się warsztat ekspercki z udziałem interesariuszy zewnętrznych: przedstawicieli inwestorów, podwykonawców, dostawców, władz samorządowych i opinii publicznej. Celem warsztatów było ustalenie perspektywy otoczenia firmy i uzupełnienie wniosków z warsztatów diagnostycznych.
Po warsztatach firma doradcza poddała analizie materiały wewnętrzne Grupy Budimex (m.in. wcześniejsze raporty ESG, strategie, analizy ryzyk) oraz notatki z warsztatów i na tej podstawie stworzyła wstępną rozszerzoną listę 16 tematów istotnych. Tak przygotowana lista została poddana ocenie istotności wpływu i istotności finansowej.
W ramach pomiaru istotności wpływu przeprowadzona została ankieta online. Interesariusze zewnętrzni wypełniali ją w okresie od 14 września do 19 października 2023 r., a pracownicy Grupy w okresie od 29 września do 3 listopada 2023 r. Ankietowani oceniali dotkliwość, zakres i nieodwracalność wpływów na pięciostopniowej skali Likerta. Wyniki zostały zagregowane i uśrednione, a każdemu tematowi związanemu ze zrównoważonym rozwojem przypisano wartość liczbową.
W ramach pomiaru istotności finansowej we wrześniu i październiku 2023 r. zostały przeprowadzone warsztaty istotności finansowej z przedstawicielami działów finansowych Grupy Budimex. Uczestnicy zostali zapoznani z tematami zrównoważonego rozwoju oraz założeniami analizy podwójnej istotności oraz poproszeni o przyporządkowanie każdemu tematowi wartości liczbowej na pięciostopniowej skali Likerta. Odpowiedzi zostały zagregowane i uśrednione, a każdemu tematowi związanemu ze zrównoważonym rozwojem przypisano wartość liczbową.
Dzięki uzyskaniu dwóch ilościowych wymiarów istotności możliwe było zilustrowanie tematów na matrycy istotności. Grupa Budimex podjęła decyzję, by nie wyznaczać progu istotności i tym samym nie odrzucać żadnego ze zidentyfikowanych tematów. Wyniki analizy zostały zweryfikowane pod kątem zgodności z celami strategicznymi Grupy w sferze zrównoważonego rozwoju/ESG.
Częścią procesu analizy podwójnej istotności była analiza ryzyk ESG, omówiona w podrozdziale 4.1.2.
[GRI 3-3] [GRI 308-1] [GRI 308-2] [GRI 414-1] [GRI 414-2] [ESRS SMB-3] [ESRS G1-2]]
W związku z realizacją procesów budowlanych Grupa Budimex współpracuje z wieloma dostawcami towarów i usług z różnych branż. Zgodnie z obowiązującymi w firmie procedurami Zintegrowanego Systemu Zarządzania prowadzony jest stały proces kwalifikacji i bieżących ocen partnerów biznesowych, uwzględniający również kwestie istotne z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju, tj. odpowiedzialność poszczególnych podmiotów w kwestiach społecznych i środowiskowych.
Głównym celem współpracy jest zapewnienie najwyższych standardów BHP, jakościowych i środowiskowych oraz wysokiej efektywności działania, dlatego w pierwszej kolejności firma stawia na współpracę z dostawcami i podwykonawcami kwalifikowanymi. Ocena wstępna dokonywana jest na podstawie ankiety kwalifikacyjnej (formularz PO-04-01-F05 do procedury PO-04-01). Firmy zainteresowane współpracą są proszone o wypełnienie ankiety za pośrednictwem systemu; jest ona również dostępna do samodzielnego wypełnienia na naszej stronie WWW. Przed nadaniem kwalifikacji sprawdzana jest zgodność danych z rejestrami publicznymi (https://podatki.gov.pl, https://aplikacja.ceidg.gov.pl, https://ekrs.ms.gov.pl,
https://ec.europa.eu/taxation_customs/vies/#/vat-validation) oraz prywatnymi (Polska Wywiadownia Gospodarcza, https://www.pwg.info.pl/), a także prowadzona jest weryfikacja pod kątem potrzeb Grupy Budimex i standardów. Wystosowywana jest również prośba o dostarczenie: certyfikatu/certyfikatów jakości ISO i AQAP, certyfikatu ZKP (aprobaty techniczne), licencji, uprawnień i referencji. Dane z ankiety są wprowadzane do bazy i służą budowom jako podstawowe źródło informacji podczas nawiązywania współpracy w konkretnym zakresie.
Wstępnie kwalifikowany kontrahent to każdy kontrahent, który zadeklarował, że w jego firmie przestrzegane są obowiązujące w Rzeczpospolitej Polskiej prawa pracownicze oraz prawne wymagania dotyczące ochrony środowiska.
Każdy podmiot, który zdecyduje się odpowiedzieć na zaproszenie do udziału w procesie zakupowym, musi uwzględnić w ofercie stworzony przez Grupę Budimex katalog wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy, przeciwpożarowych oraz ochrony środowiska, stanowiący uzupełnienie wymagań określonych prawem. Sposób realizacji poszczególnych obowiązków może być przedmiotem uzgodnień na etapie negocjacji i wyboru dostawcy.
Grupa Budimex współpracuje wyłącznie z podmiotami postępującymi odpowiedzialnie. W procesie wyboru dostawców materiałów i usług jednym z kryteriów kwalifikacji jest pomyślne przejście oceny przestrzegania praw człowieka (w tym praw pracowniczych), co reguluje instrukcja do procedury zakupów (Zasady kwalifikacji i oceny dostawców wyrobów i usług). Wszyscy partnerzy firmy podpisują zobowiązanie do przestrzegania zbioru zasad postępowania dla kontrahentów Budimex SA, zaś Grupa Budimex zastrzega w podpisywanych umowach prawo do weryfikacji ich praktyk w tym zakresie. Zgodnie z dokumentem każdy podwykonawca i dostawca ma obowiązek realizować swoje cele gospodarcze z poszanowaniem zasad praworządności i etyki oraz praw człowieka. Integralną część podpisywanych umów stanowią Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz Wymagania dotyczące ochrony środowiska [1]. Współpraca z dostawcami w zakresie ochrony środowiska na etapie realizacji budów została opisana w rozdziale 4.3.
Po zakończeniu dostaw/świadczenia usług odbywa się ponowna ocena przestrzegania przez danego dostawcę praw człowieka.
Po zakończeniu współpracy kontrahent jest oceniany według poniższych kryteriów:
Tabela: Negatywny wpływ na środowisko w łańcuchu dostaw oraz podjęte działania
[GRI 308-2]
Tabela: Negatywny wpływ na społeczeństwo w łańcuchu dostaw oraz podjęte działania
[GRI 414-2]
[1] Ankietę dla kontrahentów, katalog wymagań wobec nich oraz zbiór oczekiwanych zasad postępowania można znaleźć na stronie: https://www.budimex.pl/pl/kontrahenci.
BXF ENERGIA
W kwietniu 2023 r. Budimex SA wraz z Ferrovial S.E. powołały nową spółkę joint-venture, BXF Energia, w której objęły odpowiednio 51% i 49% udziałów. Celem działalności podmiotu jest inicjowanie i rozwijanie dużych projektów z zakresu produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Ma ona zaspokajać część zapotrzebowania Grupy Budimex, ale także być sprzedawana odbiorcom zewnętrznym.
W portfelu BXF Energia znajdują się projekty fotowoltaiczne i farmy wiatrowe na różnych etapach rozwoju, których łączna moc na koniec 2023 r. wynosiła ok. 305 MW. Ponadto spółka kontynuuje realizację pozyskanych przez Budimex SA w ramach transakcji M&A wielkoskalowych instalacji Magnolia i Kamelia. Analizuje również inwestycje na różnych etapach zaawansowania o łącznej mocy ok. 800 MW.
MAGNOLIA
Farma wiatrowa zakupiona przez Budimex SA w 2022 r. w fazie ready to build. Składa się z dwóch turbin o łącznej mocy do 7 MW. W styczniu 2023 r. projekt uzyskał finansowanie z Banku Gospodarstwa Krajowego (project finance). Instalacja została uruchomiona w drugiej połowie roku i do końca grudnia wyprodukowała i wprowadziła do sieci 8,2 GWh energii elektrycznej.
KAMELIA
Projekt farmy fotowoltaicznej zakupiony przez Budimex SA w listopadzie 2022 r. w fazie ready to build. Po zakończeniu prac budowlanych powstanie instalacja o mocy 14 MW, która będzie w stanie pokryć znaczną część zapotrzebowania spółki na energię elektryczną.
BUDIMEX MOBILITY
W 2022 r. w ramach Grupy Budimex rozpoczęła działalność operacyjną spółka Budimex Mobility (dawniej Budimex PPP), której celem jest stworzenie na terenie całego kraju sieci ogólnodostępnych stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Partnerem technologicznym spółki jest Elocity – jedna z najbardziej zaawansowanych platform obsługujących stacje ładowania w Polsce.
W 2023 r. Budimex Mobility uruchomił 158 stacji typu AC (wolna, prąd przemienny, 11-44 kW) i DC (szybka, prąd stały, 30-180 kW) m.in. w województwach: wielkopolskim, zachodniopomorskim, lubuskim i kujawsko-pomorskim. Znaczna część udostępnionych punktów to ładowarki przejęte przez spółkę w drodze przetargów od PGE i Grupy Enea.
Ponadto spółka jest beneficjentem unijnego instrumentu „Łącząc Europę” (Connecting Europe Facility, CEF) oraz programu priorytetowego Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej „Wsparcie infrastruktury do ładowania pojazdów elektrycznych i infrastruktury do tankowania wodoru”. W ramach pierwszego z nich spółka wybuduje 9 stacji ładowania wzdłuż sieci dróg TEN-T. Wsparcie NFOŚiGW przeznaczone jest na budowę bądź przebudowę ogólnodostępnej sieci stacji ładowania o mocy nie mniejszej niż 50-150 kW i obejmuje punkty w pięciu lokalizacjach.
Do 2026 r. Budimex Mobility planuje oddać do dyspozycji użytkowników kolejne 300-350 stacji ładowania, rozwijając swoją sieć zarówno w sposób organiczny, prowadząc kompleksowy proces deweloperski, jak i poprzez akwizycje. Spółka aktywnie działa również na rzecz rozwoju własnej elektromobilności – zwiększając udział samochodów elektrycznych w flocie Budimex.
Aktualną listę stacji eksploatowanych przez spółkę można znaleźć w Ewidencji Infrastruktury Paliw Alternatywnych: https://eipa.udt.gov.pl/.
NIEMCY
BUDIMEX BAU GMBH
Budimex świadczy usługi w Niemczech już od lat 70. XX wieku. W 2004 r., w ramach rozwoju sprzedaży w segmencie montażowym, powołana została spółka Budimex Bau. Podstawowym obszarem jej działalności była prefabrykacja elementów betonowych, żelbetowych i stalowych. Od 2021 r. ofertę poszerzono o generalne wykonawstwo inwestycji w zakresie budownictwa infrastrukturalnego, kubaturowego i przemysłowego. Spółka realizuje obecnie m.in. budowę drogowo-mostową w Oderbergu czy obiekt mostowy w Liepe. W sierpniu 2023 r. rozpoczęto ważny etap projektu w Liepe, obejmujący montaż głównego dźwigara ważącej 230 ton konstrukcji.
SŁOWACJA
Budimex SA jest obecny na Słowacji od 2021 r. Oddział zlokalizowany w Bratysławie koncentruje działalność na realizacji inwestycji infrastrukturalnych. Intensywne prace zespołu na rzecz budowania wizerunku spółki jako wiarygodnego i doświadczonego partnera w zakresie generalnego wykonawstwa inwestycji zaowocowały zawarciem w lipcu 2022 r. pierwszego kontraktu, którego przedmiotem jest budowa autostrady D1/D4 na odcinku Bratysława – Triblavina. Prace na terenie inwestycji rozpoczęto w 2023 r.
CZECHY
Od grudnia 2022 r. Budimex SA posiada oddział w Pradze. W 2023 r. prowadzone były działania organizacyjne zmierzające do przystosowania aktywności operacyjnej podmiotu do lokalnych uwarunkowań, w tym wysokich wymagań stawianych firmom budowlanym. Oddział tworzy wykwalifikowana i doświadczona kadra posiadająca uprawnienia do wykonywania robót na terenie kraju. Uczestniczy on w postępowaniach przetargowych na realizację projektów infrastrukturalnych, kolejowych, hydrotechnicznych, kubaturowych czy przemysłowych. Ukoronowaniem wysiłków zespołu jest zawarcie pod koniec grudnia 2023 r. umowy na budowę polderu w Kutřinie, szerzej opisanej w rozdziale 7.1.
ŁOTWA
Łotwa to pierwsze z państw bałtyckich, w którym Budimex SA oferuje swoje usługi. Oddział w Rydze został otwarty we wrześniu 2023 r. Lokalna działalność spółki koncentruje się aktualnie na segmencie budownictwa kolejowego, w którym w grudniu 2023 r. zawarła kontrakt inaugurujący jej obecność operacyjną w tej części Europy. Jego przedmiotem jest budowa linii kolejowej dużych prędkości w ramach międzynarodowego konsorcjum, opisana w rozdziale 7.1.
W 2023 r. w całej Polsce w ramach ok. 220 kontraktów Grupa Budimex wykonała prace w zakresie budownictwa ogólnego, infrastrukturalnego, energetycznego i przemysłowego oraz kolejowego, a także usługi z obszaru gospodarki odpadami oraz utrzymania infrastruktury. Wybrane projekty, których realizacja zakończyła się w poprzednim roku, zestawiono poniżej.
Rozbudowa terminala promowego w Świnoujściu
Zakres prac: Przebudowa stanowisk promowych oraz ramp przeładunkowych, a także modernizacja istniejącej infrastruktury drogowej i kolejowej oraz zaplecza technicznego na nabrzeżu. Celem projektu była lepsza integracja zespołu portowego Szczecin-Świnoujście w morsko-lądowym korytarzu transportowym Północ-Południe, co przyczyni się do rozwoju gospodarczego regionu zachodniopomorskiego oraz całego kraju.
Wartość kontraktu: 185 mln zł netto
Czas realizacji: 3 lata i 11 miesięcy
Przebudowa autostrady A18
Zakres prac: Dostosowanie jezdni południowej drogi krajowej nr 18 wraz z jej otoczeniem do parametrów autostrady, budowa 5 obiektów mostowych, w tym 2 wiaduktów i 2 przejść dla zwierząt. Droga ma duże znaczenie przemysłowe i turystyczne, gdyż łączy Ukrainę, Słowację oraz południową część Polski z Dreznem i Berlinem.
Wartość kontraktu: 134 mln zł netto
Czas realizacji: 3 lata
Modernizacja linii kolejowej E65 na odcinku (LOT C) Most Wisła – Czechowice-Dziedzice – Zabrzeg
Zakres prac: Modernizacja węzła Goczałkowice-Zdrój – Czechowice-Dziedzice – Zabrzeg. Inwestycja obejmowała 23 obiekty inżynieryjne, m.in. mosty, wiadukty, przepusty, przejścia pod torami i przejazdy kolejowo-drogowe, a także wymianę ok. 47 km torów i 56 km sieci trakcyjnej. Modernizacji zostały poddane perony na stacjach: Czechowice-Dziedzice, Goczałkowice-Zdrój oraz Zabrzeg. Powstało również nowoczesne Lokalne Centrum Sterowania. Wszystkie prace były prowadzone pod czynnym ruchem kolejowym.
Wartość kontraktu: 1,5 mld zł netto
Czas realizacji: 4 lata
Budowa odcinka trasy S11
Zakres prac: Budowa 16,8-kilometrowego odcinka drogi ekspresowej pomiędzy Koszalinem a Zegrzem Pomorskim. Inwestycja obejmowała dwupasmową jezdnię, liczne obiekty inżynieryjne – mosty, wiadukty i estakady oraz przejścia dla zwierząt, drogi dojazdowe dla obsługi ruchu lokalnego, miejsca obsługi podróżnych oraz systemy odwodnienia. Przebudowane zostały także drogi publiczne, sieci elektroenergetyczne i wodociągowe.
Wartość kontraktu: 471 mln zł netto
Czas realizacji: 3 lata i 6 miesięcy
Budowa obwodnicy Przecławia i Warzymic
Zakres prac: Budowa ponad 4-kilometrowej obwodnicy Przecławia i Warzymic. Inwestycja obejmowała wykonanie jezdni, obiektów inżynieryjnych, w tym wiaduktów, przejść dla zwierząt i przepustów oraz nowej kanalizacji deszczowej wraz z trzema zbiornikami retencyjnymi. Przebudowano rowy melioracyjne oraz sieci telekomunikacyjne, energetyczne i gazowe.
Wartość kontraktu: 89 mln zł netto
Czas realizacji: 3 lata
Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 714
Zakres prac: Rozbudowa odcinka dawnej drogi powiatowej o długości 2,3 km. Oddano do eksploatacji odcinek drogi wojewódzkiej nr 714 – przedłużenie Trasy Górna łączące Łódź z autostradą A1 w gminie Brójce. W ramach projektu jezdnia została poszerzona do 7 m, rozbudowano także 5 skrzyżowań. Ponadto zbudowano 10 przejść dla pieszych z ułatwieniami dla osób z niepełnosprawnością, 2 przejścia dla płazów pod koroną drogi, a także nowy most na rzece Ner. Dodatkowo powstało 6 zatok autobusowych, 2,1 km kanalizacji deszczowej, 1,3 km rowów drogowych i 91 słupów oświetleniowych.
Wartość kontraktu: 30 mln zł netto
Czas realizacji: 1 rok 6 miesięcy
Budowa mostu obrotowego Nowakowie
Zakres prac: Budowa 103-metrowego mostu obrotowego nad rzeką Elbląg w miejscowości Nowakowo. Jest to konstrukcja stalowa ważąca ponad 700 ton, która pośrodku, na głównej podporze, posiada specjalne łożysko, służące do jej obrotu. Inwestycja powstała w ramach realizowanej przez Budimex SA budowy drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską (wartość kontraktu: 466 mln zł netto).
Wartość kontraktu: 24 mln zł netto
Czas realizacji: 2 lata i 3 miesiące
Budowa Dworca Metropolitalnego w Lublinie
Zakres prac: Budowa nowoczesnego hubu komunikacyjnego – trzykondygnacyjnego budynku o powierzchni użytkowej ponad 18 tys. m2 z garażem typu Park & Ride wyposażonym w ładowarki dla pojazdów elektrycznych. Konstrukcja spełnia najwyższe standardy w zakresie zrównoważonego rozwoju.
Wartość kontraktu: 267 mln zł netto
Czas realizacji: 2 lata i 10 miesięcy
Budowa Muzeum Historii Polski w Warszawie
Zakres prac: Budowa 6-kondygnacyjnego muzeum o powierzchni ponad 44 tys. m2. W efekcie prac powstały pracownie konserwatorskie, laboratoria, magazyny i przestrzenie biurowe dla pracowników, a także restauracje, kawiarnie, sala kinowa, widowiskowa oraz biblioteka. Zagospodarowano ponad 30 ha przestrzeni zielonej, która została przygotowana tak, aby spełniać funkcje rekreacyjne i wypoczynkowe.
Wartość kontraktu: 700 mln zł netto
Czas realizacji: 5 lat i 3 miesiące
Budowa Archiwum Państwowego w Bydgoszczy
Zakres prac: Kompleksowe wykonanie czterokondygnacyjnego gmachu Archiwum Państwowego w Bydgoszczy wraz z nowoczesnymi rozwiązaniami architektonicznymi, technologicznymi i informatycznymi.
Wartość kontraktu: 80 mln zł netto
Czas realizacji: 1 rok i 10 miesięcy
Modernizacja Teatru Polskiego w Szczecinie
Zakres prac: Modernizacja i rozbudowa ponad 100-letniej siedziby Teatru Polskiego w Szczecinie, obejmująca 5 nowoczesnych scen oraz budowę nowej żelbetowo-szklanej konstrukcji, wkomponowanej w nadodrzańską skarpę.
Wartość kontraktu: 170 mln zł netto
Czas realizacji: 3 lata
Budowa fabryki PepsiCo w Środzie Śląskiej
Zakres prac: Budowa zakładu wraz z instalacjami wewnętrznymi (w tym robotami elektrotechnicznymi), zagospodarowanie terenu i stworzenie infrastruktury technicznej. W ramach inwestycji powstała również instalacja fotowoltaiczna oraz wysokiej klasy zakładowa oczyszczania ścieków, a także punkty zasilania samochodów elektrycznych.
Wartość kontraktu: 502 mln zł netto
Czas realizacji: 1 rok i 8 miesięcy
Budowa punktu techniczno-eksploatacyjnego dla Kolei Małopolskich
Zakres prac: Zaprojektowanie i budowa zaplecza technicznego dla obsługi taboru kolejowego na stacji Kraków Towarowy, obejmującego halę napraw z częścią socjalno-biurową, część warsztatowo-magazynową, myjnię całopociągową oraz część techniczną wraz z instalacjami i wyposażeniem. W ramach inwestycji zbudowano nowy układ torów postojowych i manewrowych wraz z siecią trakcyjną oraz Systemem Sterowania Ruchem Kolejowym.
Wartość kontraktu: 79 mln zł netto
Czas realizacji: 2 lata i 5 miesięcy
Szczegółowe, bieżące informacje na temat realizowanych przez spółkę kontraktów są dostępne pod adresem: https://media.budimex.pl/category/5321.
Budowa platformy ARM
Zakres prac: Zaprojektowanie, budowa i uruchomienie instalacji przygotowania i podawania surowców alternatywnych, dzięki której odpady z różnych gałęzi przemysłu będą mogły być wykorzystywane w produkcji cementu. Platforma powstała na terenie Cementowni Kujawy, a inwestorem była spółka Lafarge Cement.
Wartość kontraktu: 56 mln zł netto
Czas realizacji: 18 miesięcy
Projekt i montaż stacji ładowania autobusów elektrycznych w Katowicach
Zakres prac: Zaprojektowanie, dostawa i montaż stacji szybkiego ładowania autobusów elektrycznych na terenie pętli autobusowej Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej Katowice przy ul. Tysiąclecia.
Wartość kontraktu: 2 mln zł netto
Czas realizacji: 16 miesięcy
Wykonanie i dostarczenie matryc na podkładki katodowe dla huty w Głogowie
Zakres prac: Wykonanie i dostarczenie matryc na podkładki katodowe dla Wydziału P-7 Huty Miedzi „Głogów”, należącej do KGHM Polska Miedź.
Wartość kontraktu: 5 mln zł netto
Czas realizacji: 12 miesięcy
W regionie Gdańska FBSerwis SA zajmuje się utrzymaniem ponad 250 km dróg, w tym m.in. odcinków drogi S6 (obwodnica Trójmiasta), S7 (m.in. południowa obwodnica Gdańska) oraz S6e (Trasa Kaszubska). Kontrakty będą realizowane do 2025 r. Spółka prowadzi także całoroczne (bieżące i zimowe) utrzymanie ponad 90 km drogi ekspresowej S5 oraz ponad 45 km autostrady A2, na odcinku od węzła Modła do węzła Dąbie w województwie wielkopolskim. Kontrakty na wykonywanie tych prac zostały zawarte w 2022 r. na okres 4 lat.
Od 2021 r. Grupa FBSerwis prowadzi działalność w zakresie zagospodarowania odpadów komunalnych z nieruchomości zamieszkałych z terenu Warszawy, a od 2016 r. analogiczną działalność w Łodzi. Grupa nieprzerwanie od 2013 r. świadczy także usługę odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych z terenu Rzeszowa. Ponadto prowadzi odbiór i zagospodarowanie odpadów z nieruchomości zamieszkałych z terenu gminy Lądek-Zdrój. Kontrakt został podpisany w kwietniu 2022 r. i będzie realizowany do kwietnia 2024 r.
Od 2017 r. FBSerwis Wrocław odpowiada za letnie i zimowe utrzymanie czystości oraz porządku we wrocławskich dzielnicach Stare Miasto oraz Krzyki.
Grupa FBSerwis realizuje obsługę techniczną portu w Gdańsku, jednego z największych tego typu obiektów w basenie Morza Bałtyckiego. Port jest ważnym elementem Transeuropejskiego Korytarza Transportowego nr I, który łączy południowo-wschodnią Europę z krajami skandynawskimi. Kontrakt realizowany jest od 2014 r.
Firma prowadzi także obsługę techniczną Centrum Biurowego Koga, zlokalizowanego na terenie Pomorskiego Centrum Inwestycyjnego (PCI). Pierwszy kontrakt podpisano w 2015 r., jednak usługa świadczona jest z przerwami.
W 2023 r. spółka oddała do eksploatacji 158 publicznych stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Część z nowych punktów powstała w popularnych turystycznie miejscowościach, takich jak Zakopane, Lądek-Zdrój, Jarosław, Krynica czy Polanica-Zdrój. Więcej na temat działalności i planów firmy można przeczytać w rozdziale 7.4.
[GRI 203-1]
W 2023 r. spółki Grupy Budimex podpisały około 123 nowe kontrakty (w tym aneksy). Wybrane z nich opisano poniżej.
Budowa i przebudowa infrastruktury kolejowej i drogowej na odcinku Tychy – Most Wisła
Zakres prac: Zaprojektowanie i realizacja kompleksowych robót budowlanych obejmujących infrastrukturę kolejową i drogową. Realizacja prac budowlanych w zakresie układu torowego, wywieszenia nowej sieci trakcyjnej, dróg dojazdowych i przejazdów kolejowych, peronów, budowy nastawni, a także sieci elektroenergetycznych, gazowych i wodno-kanalizacyjnych oraz opracowanie projektu wykonawczego i wykonanie zabudowy urządzeń sterowania ruchem kolejowym i urządzeń kolejowych sieci telekomunikacyjnych. Budowie i przebudowie zostanie poddanych również 36 obiektów inżynierskich takich jak wiadukty, mosty, przejścia podziemne czy przepusty. W wyniku inwestycji powstanie 47 km nowych torów oraz 18 rozjazdów.
Wartość kontraktu: 909 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 3 lata i 6 miesięcy
Modernizacja i budowa nowej linii kolejowej Podłęże – Piekiełko na Podhalu
Zakres prac: Modernizacja 6-kilometrowego odcinka linii kolejowej nr 104 Chabówka – Nowy Sącz wraz z infrastrukturą techniczną wzdłuż linii kolejowej nr 104 od stacji Chabówka do stacji Rabka Zaryte. Prace będą prowadzone również wzdłuż linii kolejowej nr 98 Sucha Beskidzka – Chabówka oraz na stacji Chabówka. Modernizacja obejmie wybudowanie drugiego toru, a także przebudowę obiektów inżynieryjnych i urządzeń sterowania ruchem kolejowym, stacji oraz przystanków. Nowe perony powstaną m.in. na stacji Rabka Zaryte i na przystanku Rabka-Zdrój.
Wartość kontraktu: 366 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 2 lata
Rozbudowa drogi krajowej nr 65 na odcinku Gąski – Ełk
Zakres prac: Modernizacja i przebudowa istniejącej DK65. Inwestycja obejmuje przebudowę nawierzchni, korektę geometrii drogi oraz poszerzenie jezdni i podniesienie jej ogólnych parametrów, jak również budowę nowego mostu w miejscowości Straduny oraz rozbiórkę starego obiektu. Przedmiotem kontraktu jest także budowa oraz przebudowa przepustów, skrzyżowań, pętli i zatok autobusowych oraz chodników wzdłuż DK65 oraz w miejscowościach Straduny, Oracze i Wityny.
Wartość kontraktu: 186 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 1 rok i 6 miesięcy
Budowa IV etapu obwodnicy Drezdenka
Zakres prac: Projekt stanowi kontynuację działań podjętych we wcześniejszych latach. Zbudowane zostanie rondo na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 156 i 160, 345-metrowy most nad doliną rzeki Noteć, a także wiadukt nad linią kolejową. W ramach inwestycji powstaną także 4 przejazdy gospodarcze oraz 5 przejść dla zwierząt i ogrodzenie zabezpieczające przed ich wtargnięciem na obwodnicę.
Wartość kontraktu: 83 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 2 lata i 10 miesięcy
Budowa obwodnic Ciepielowa i Zabierzowa
Zakres prac: Rozbudowa odcinka drogi krajowej nr 79 oraz towarzyszącej infrastruktury technicznej i urządzeń bezpieczeństwa ruchu. Roboty obejmują zaprojektowanie oraz wybudowanie obiektów inżynierskich, urządzeń ochrony środowiska, oświetlenia drogowego, chodników i ścieżek rowerowych oraz zatok autobusowych. Przebudowane zostaną 3 skrzyżowania oraz sieci wodociągowe, energetyczne i teletechniczne.
Wartość kontraktu: 658 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 3 lata i 1 miesiąc
Budowa terminala instalacyjnego dla morskich farm wiatrowych Grupy ORLEN w Świnoujściu
Zakres prac: Budowa powierzchni składowych dla elementów morskich turbin wiatrowych, takich jak wieże, łopaty i gondole. W ramach inwestycji powstanie także infrastruktura komunikacyjna i nowy budynek administracyjno-biurowy.
Wartość kontraktu: 118 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 1 rok i 3 miesiące
Modernizacja drogi krajowej nr 74 między Gorajcem a Szczebrzeszynem
Zakres prac: Przebudowa 8,7 km odcinka DK74 obejmująca wymianę konstrukcji i nawierzchni oraz jej remont na odcinku o długości 1,6 km w Szczebrzeszynie. W ramach inwestycji powstaną bezpieczne, doświetlone przejścia dla pieszych z azylami oraz urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego, jak również 5 zatok autobusowych i 7 dodatkowych jezdni zbiorczych. Rozbudowane zostanie skrzyżowanie Rozłopy-Szperówka. Wybudowane lub przebudowane zostaną także zjazdy indywidualne i publiczne umożliwiające dostęp do terenów zlokalizowanych przy drodze. W ramach inwestycji powstaną nowe przystanki autobusowe, chodniki i ścieżki rowerowe, a także przejścia dla zwierząt.
Wartość kontraktu: 119 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 1 rok i 11 miesięcy
Budowa drogi ekspresowej S8 od Kobierzyc do Łagiewnik
Zakres prac: Zaprojektowanie i budowa drogi ekspresowej S8. Inwestycja złożona jest z trzech odcinków o łącznej długości 32,5 km. Wybudowane zostanie łącznie 9 mostów i 15 wiaduktów nad drogą ekspresową, 7 wiaduktów w ciągu drogi ekspresowej oraz 13 przepustów, w tym 12 pełniących funkcję przejścia dla zwierząt.
Wartość kontraktu: 1,07 mld zł netto
Planowany czas realizacji: 3 lata i 6 miesięcy
Budowa obiektów ochrony przeciwpowodziowej doliny rzeki Nysy Kłodzkiej
Zakres prac: Modernizacja infrastruktury przeciwpowodziowej i wodnej w dolinie rzeki mająca na celu usprawnienie przepływu wód powodziowych. Prace nad inwestycją dotyczyć będą m.in. reprofilacji istniejących murów regulacyjnych wraz z odcinkowym wzmocnieniem oraz umocnień skarpowych, jak i rozbiórki zniszczonych obiektów, ich odbudowy lub budowy nowej infrastruktury. Ukształtowana zostanie również linia brzegowa.
Wartość kontraktu: 121 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 1 rok i 11 miesięcy
Budowa hali widowiskowo-sportowej w Szczecińskim Domu Sportu
Zakres prac: Przebudowa i rozbudowa basenu oraz hali widowiskowo-sportowej w Szczecińskim Domu Sportu obejmująca rozbiórkę istniejących obiektów i realizację nowych. W ramach inwestycji zbudowane zostaną trybuny zawodów pływackich oraz przebudowany zostanie mały basen z brodzikiem. Ponadto roboty obejmować będą: remont istniejącego holu głównego, zagospodarowanie terenu wraz ze zjazdami, dojazdami i dojściami, infrastrukturę techniczną oraz przyłącza sieci zewnętrznych. Na terenie obiektu znajdzie się instalacja fotowoltaiczna.
Wartość kontraktu: 84 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 3 lata
Kompleksowa modernizacja stadionu miejskiego w Ząbkowicach Śląskich
Zakres prac: Modernizacja i rozbudowa budynku wielofunkcyjnego stadionu miejskiego. W ramach inwestycji powstanie nowy budynek z szatniami, ogólnodostępnymi pomieszczeniami higieniczno-sanitarnymi, salą wykładową oraz pomieszczeniami biurowymi. Obiekt zostanie wyposażony w pompy ciepła oraz instalację fotowoltaiczną. Przebudowany zostanie parking przy Słonecznej Arenie i Słonecznym Parku Wodnym, powstanie też mini pumptrack umożliwiający jazdę na deskorolce, hulajnodze i rolkach, wyposażony w system małej retencji wód opadowych i roztopowych do nawadniania pobliskich boisk.
Wartość kontraktu: 15 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 1 rok i 3 miesiące
Modernizacja zabytkowego dworca kolejowego w Grudziądzu
Zakres prac: Wymiana fasady zewnętrznej z konstrukcją oraz stolarką, docieplenie budynku od zewnątrz oraz naprawa dachu, na którym zostaną zamontowane panele fotowoltaiczne. Inwestycja obejmie także przebudowę i remont wnętrz z zachowaniem i odtworzeniem elementów historycznych. Zmodernizowany budynek zyska windę oraz pochylnie, a do dyspozycji pasażerów na poziomie -1 zostaną oddane garaże i lokale usługowe. Na parterze znajdować się będą m.in. hol, poczekalnia, kasy, ogólnodostępne toalety, posterunek SOK oraz lokale handlowe.
Wartość kontraktu: 60 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 1 rok i 8 miesięcy
Rozbudowa zakładu produkcyjnego Wood-Mizer Industries w Kole
Zakres prac: Budowa nowej jednokondygnacyjnej hali produkcyjno-magazynowej oraz dwukondygnacyjnej części przeznaczonej na pomieszczenia biurowe i zaplecze socjalne. W ramach inwestycji powstanie infrastruktura techniczna obejmująca budynek ochrony, wiatę rowerową, pylon oraz parking.
Wartość kontraktu: 63 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 1 rok i 1 miesiąc
W 2023 r. spółka znacząco przyspieszyła ekspansję na rynkach zagranicznych, czego dowodem jest m.in. pozyskanie poniższych kontraktów:
Budowa polderu przeciwpowodziowego w czeskim Kutřínie
Zakres prac: Budowa zapory o długości 146 m oraz rewitalizacja rzeki na odcinku o długości 2 km. Inwestycja obejmuje budowę suchego zbiornika retencyjnego w miejscowości Kutřín. Obiekt stanowić będzie część systemu ochrony przeciwpowodziowej wsi położonych poniżej zbiegu rzek Krounka i Novohradka. Konstrukcja będzie miała szerokość 5,67 m w koronie, na której powstanie utwardzona droga. Objętość retencyjna obiektu to 3,6 mln m3, a powierzchnia zalanego terenu przy osiągnięciu pełnej objętości retencyjnej wyniesie 67,5 ha.
Wartość kontraktu: 113 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 3 lata i 3 miesiące
Budowa linii kolejowej dużych prędkości na Łotwie
Zakres prac: Budowa 230 km linii kolejowej dużych prędkości na Łotwie realizowana w ramach projektu Rail Baltica przez konsorcium ERB RAIL, w skład, którego wchodzą: Eiffage Génie Civil (Francja), Rizzani de Eccher (Włochy) i Budimex SA. Inwestycja włączy kraje bałtyckie do europejskiej sieci kolejowej poprzez stworzenie połączenia między Helsinkami a Warszawą. Obejmuje budowę 175 obiektów inżynieryjnych i 11 przejść dla zwierząt. Rail Baltica powstaje w ramach Transeuropejskiej Sieci Transportowej (TEN-T).
Wartość kontraktu: 16 mld zł netto
Planowany czas realizacji: 8 lat
Stworzenie stanowisk do ładowania autobusów elektrycznych w Krakowie
Zakres prac: Dostarczenie stacji szybkiego ładowania autobusów elektrycznych na potrzeby dwóch pętli autobusowych MPK Kraków, Kurdwanów i Piaski Nowe, wraz z budową stacji transformatorowych.
Wartość kontraktu: 5 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 10 miesięcy
Budowa instalacji mieszania cementu w Cementowni Ożarów
Zakres prac: Opracowanie projektu technologicznego, dostawa urządzeń oraz budowa instalacji mieszania cementu Green Solution dla Cementowni Ożarów.
Wartość kontraktu: 22 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 12 miesięcy
Dostawa i montaż konstrukcji wraz z montażem mechanicznym dla zakładu Umicore Poland
Zakres prac: Wyprodukowanie, dostarczenie i montaż konstrukcji stalowej na potrzeby nowego budynku produkcyjnego zakładu w Radzikowicach, wytwarzającego materiały katodowe wykorzystywane w akumulatorach do pojazdów elektrycznych.
Wartość kontraktu: 52 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 12 miesięcy
Dostawa i montaż konstrukcji dla Baltic Hub w Gdańsku
Zakres prac: Dostawa i montaż konstrukcji stalowej na potrzeby budowanego przez Budimex SA terminala kontenerowego T3 dla Baltic Hub.
Wartość kontraktu: 28 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 14 miesięcy
Modernizacja Avicii Arena w Sztokholmie
Zakres prac: Prefabrykacja i dostawa konstrukcji stalowej na potrzeby modernizacji stadionu Avicii Arena w Sztokholmie (kontrakt realizowany z Wytwórnią Konstrukcji Stalowych w Krakowie).
Wartość kontraktu: 32 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 17 miesięcy
Odbudowa oranżerii dla Uniwersytetu Jagiellońskiego
Zakres prac: Odbudowa oranżerii na terenie Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie wraz z rozbudową obiektu o pomieszczenia gospodarcze i techniczne.
Wartość kontraktu: 7 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 12 miesięcy
Dostawa i montaż konstrukcji dla ZRE Hamburg
Zakres prac: Dostawa i montaż konstrukcji stalowej na potrzeby budowy nowego bloku w zakładzie przetwarzania odpadów ZRE w Hamburgu.
Wartość kontraktu: 43 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 15 miesięcy
Przebudowa budynku prokuratury w Lublinie
Zakres prac: Przebudowa i remont jednego z budynków Prokuratury Rejonowej w Lublinie.
Wartość kontraktu: 5 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 6 miesięcy
Budowa kładki nad rzeką Wartą
Zakres prac: Dostawa i montaż konstrukcji stalowej kładki pieszo-rowerowej nad rzeką Wartą w Poznaniu na zlecenie Budimex SA.
Wartość kontraktu: 59 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 8 miesięcy
Budowa magazynu dla KGHM Polska Miedź
Zakres prac: Budowa nowego magazynu koncentratu miedziowego na potrzeby kopalni Rudna.
Wartość kontraktu: 17 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 12 miesięcy
Budowa instalacji do produkcji ekogroszku dla Polskiej Grupy Górniczej
Zakres prac: Zaprojektowanie, dostawa i montaż konstrukcji stalowej oraz inne prace związane z budową instalacji do produkcji ekogroszku na terenie kopalni węgla Piast-Ziemowit.
Wartość kontraktu: 21 mln zł netto
Planowany czas realizacji: 14 miesięcy
GRUPA FBSERWIS
Utrzymanie obiektów inżynierskich zarządzanych przez GDDKiA Oddział w Katowicach Rejon Wysoki Brzeg
Zakres prac: Utrzymanie obiektów inżynierskich wchodzących w skład odcinków autostrady A4, drogi ekspresowej S1 oraz dróg krajowych DK44, DK44a, DK94b i DK81. Zadaniem FBSerwis SA jest wykonanie robót budowalnych i usług z zakresu bieżącego utrzymania mostów, konstrukcji oporowych i przepustów, w tym robót naprawczych, konserwacyjnych i remontowych, a także pomocniczych podczas przeglądów.
Wartość kontraktu: 10 mln zł netto
Czas realizacji: 48 miesięcy od pierwszego polecenia wykonania robót
Zimowe utrzymanie dróg na terenie administrowanym przez GDDKiA Oddział w Olsztynie
Zakres prac: Zimowe utrzymanie ponad 80 km dróg S7 oraz DK22 leżących na obszarze Obwodów Drogowych w Elblągu i Pasłęku – od granicy województwa na wysokości Elbląga do węzła Miłomłyn Południe. Do zadań spółki należeć będzie głównie zapobieganie powstawaniu śliskości i jej likwidacja, usuwanie śniegu zalegającego na jezdni, poboczu i obiektach towarzyszących drodze oraz jego wywożenie.
Wartość kontraktu: 21 mln zł netto
Czas realizacji: od 1 września 2023 r. do 10 maja 2026 r.
Eksploatacja, obsługa, konserwacja oraz utrzymanie sprawności infrastruktury portu w Gdańsku w zakresie gospodarki elektroenergetycznej
Zakres prac: Obsługa eksploatacyjno-ruchowa i utrzymanie sprawności technicznej infrastruktury elektroenergetycznej portu morskiego w Gdańsku. Spółka odpowiedzialna jest m.in. za prowadzenie i utrzymanie sieci oraz urządzeń elektroenergetycznych i stacji transformatorowych, a także utrzymanie sprawności oświetlenia terenu portu i elektrycznych stacji ładowania pojazdów.
Wartość kontraktu: 19 mln zł netto
Czas realizacji: od 1 marca 2023 r. przez kolejne 46 miesięcy
Zmniejszenie zużycia energii elektrycznej poprzez modernizację infrastruktury oświetlenia zewnętrznego na terenie Konina
Zakres prac: Demontaż istniejących opraw rtęciowych i sodowych oraz montaż na ich miejsce 1404 nowoczesnych opraw LED wyposażonych w system zdalnego zarządzania. W ramach umowy FBSerwis SA wymieni również na nowe 1253 słupy latarni.
Wartość kontraktu: 7 mln zł netto
Czas realizacji: od 23 listopada 2023 r. do 31 lipca 2024 r.
Odbiór i zagospodarowanie niesegregowanych odpadów komunalnych na zlecenie MZO w Wołominie
Wartość kontraktu: 8 mln zł netto
Czas realizacji: od 2 listopada 2023 r. do 30 listopada 2024 r.
Odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych wraz z selektywną zbiórką na zlecenie gminy Andrespol
Wartość kontraktu: 5 mln zł netto
Czas realizacji: od 1 listopada 2023 r. do 30 listopada 2024 r.
Zagospodarowanie niesegregowanych odpadów komunalnych oraz odpadów kuchennych z Łodzi
Wartość kontraktu: 48 mln zł netto
Czas realizacji: od 1 lutego 2023 r. do 30 czerwca 2024 r.
Zagospodarowanie odpadów komunalnych z Warszawy
Wartość kontraktu: 30 mln zł netto
Czas realizacji: od 11 kwietnia 2023 r. do 11 czerwca 2025 r.
Zagospodarowanie odpadów komunalnych pochodzących z nieruchomości na zlecenie Zduńskiej Woli
Wartość kontraktu: 12 mln zł netto
Czas realizacji: od 2 stycznia 2024 r. do 31 grudnia 2024 r.
Odbiór odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości z gminy Czernica
Wartość kontraktu: 10 mln zł netto
Czas realizacji: od 1 stycznia 2024 r. do 30 czerwca 2026 r.
Odbiór odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości z gminy Żórawina
Wartość kontraktu: 7 mln zł netto
Czas realizacji: od 1 stycznia 2024 r. do 30 czerwca 2026 r.
Odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych na zlecenie gminy Stronie Śląskie
Wartość kontraktu: 6 mln zł netto
Czas realizacji: od 1 czerwca 2023 r. do 31 maja 2025 r.
Zaufanie oraz silna pozycja rynkowa Grupy Budimex wynikają m.in. z wysokiej etyki i jakości pracy oraz starannego przestrzegania przez firmę obowiązującego prawodawstwa i regulacji. Wszelkie działania realizowane w obszarze ładu zarządczego związane są z wartościami korporacyjnymi spółki, jej wieloletnią historią i doświadczeniem oraz spójne z zobowiązaniami określonymi w Strategii ESG na lata 2023-2026. Pozostają one również zgodne z Celami Zrównoważonego Rozwoju ONZ dotyczącymi: wzrostu gospodarczego i godnej pracy (cel 8) oraz innowacyjności (cel 9).
W 2023 r. w Budimex SA wdrożone zostały rozwiązania umożliwiające zarządzanie oraz nadzór nad poszczególnymi obszarami ESG w organizacji, także w kontekście potencjalnych ryzyk. Przeprowadzono m.in. warsztaty mające na celu identyfikację ryzyk i szans ESG, będące częścią badania podwójnej istotności z udziałem właścicieli procesów biznesowych.
Kontynuowano również prace nad aktualizacją i rozwojem wewnętrznych procedur i polityk, m.in. w zakresie przeciwdziałania konfliktom interesów i zdarzeniom korupcyjnym oraz ich zgłaszania. W obszarze cyberbezpieczeństwa zrealizowano cel określony w strategii ESG poprzez wdrożenie zabezpieczeń w oparciu o rozwiązania chmurowe Microsoft 365.
Jednocześnie intensyfikowano działania związane z podnoszeniem świadomości pracowników oraz wypełniono zobowiązanie strategiczne dotyczące rewizji i rozbudowy Kodeksu etyki. Dokument został opracowany i będzie implementowany w organizacji w najbliższych miesiącach, podobnie jak Podręcznik postępowania w sytuacjach wystąpienia lub możliwości wystąpienia konfliktu interesów. W minionym roku wypracowana została także strategia komunikacji compliance, która ma zostać wdrożona w 2024 r.
W obszarze szkoleniowym, zgodnie z celem na 2023 r. określonym w strategii ESG, zorganizowano zajęcia z obszaru compliance, w których w ramach całej Grupy Budimex wzięło udział łącznie 1093 pracowników.
W zakresie audytu wewnętrznego zrealizowano wszystkie audyty procesów biznesowych zgodnie z ustalonym harmonogramem na 2023 r.
[GRI 2-17]
W 2023 r. w Grupie Budimex zrealizowano liczne projekty, których celem było budowanie świadomości oraz pogłębianie wiedzy pracowników w obszarze zagadnień związanych z etycznym oraz zgodnym z prawem i wewnętrznymi regulacjami funkcjonowaniem spółek z Grupy.
Zagadnienia takie jak przeciwdziałanie korupcji i konfliktowi interesów, odpowiedzialność podmiotów zbiorowych, ryzyka finansowe i środowiskowe, cyberbezpieczeństwo oraz whistleblowing były omawiane w ramach kilku programów szkoleniowych, m.in. Witaj w Grupie, Akademia Młodego Inżyniera czy Akademia Inżyniera Kontraktu. Tematyce compliance poświęcono także dodatkowe szkolenia skierowane do pracowników poszczególnych jednostek organizacyjnych oraz rynków zagranicznych: słowackiego i niemieckiego. W listopadzie 2023 r. odbył się także całodniowy warsztat dla najwyższego kierownictwa Grupy Budimex. Łącznie w szkoleniach compliance prowadzonych w ramach Grupy w ubiegłym roku wzięły udział 1093 osoby.
Ponadto w 2023 r. wypracowano strategię komunikacji compliance w Grupie Budimex. Projekt ukierunkowany jest na osiągnięcie następujących celów:
Grupa Budimex działa w dynamicznym środowisku biznesowym, co naraża firmę na różnorodne ryzyka, ale także jest potencjalnym źródłem wielu dodatkowych uwarunkowań i zdarzeń. Skrupulatne monitorowanie powyższych czynników i elastyczne zarządzanie nimi ma w tym kontekście kluczowe znaczenie dla efektywnej realizacji priorytetów strategicznych firmy.
Nadrzędnym dokumentem regulującym obszar identyfikacji ryzyk jest Polityka w zakresie kontroli i zarządzania ryzykiem w Grupie Budimex. Za wyznaczanie polityki kontroli i zarządzania ryzykiem, w tym ryzykiem podatkowym, odpowiedzialny jest Zarząd Budimex SA (na poziomie Grupy) oraz prezesi spółek zależnych. Dodatkowo ponoszą oni odpowiedzialność za monitorowanie systemów informacji i mechanizmów kontroli wewnętrznej.
Zarządzanie ryzykami odbywa się na dwóch poziomach: strategicznym i operacyjnym.
Zarządzanie ryzykiem strategicznym obejmuje następujące kategorie ryzyk:
[GRI 3-3] [Wskaźnik własny 2] [GRI 206-1]
Grupa Budimex nie toleruje korupcji, zawsze działa w sposób transparentny i zgodny z prawem, nie narusza norm etycznych i wykorzystuje wyłącznie uczciwe i zgodne z wewnętrznymi regulacjami sposoby nawiązywania relacji biznesowych z kontrahentami.
Główne obszary ryzyk prawnych, których wystąpieniu zapobiega system compliance w Grupie Budimex, to:
[1] Opracowane przez Instytut Audytorów Wewnętrznych (IIA) i dostępne na stronie: https://www.iia.org.pl/o-nas/standardy.
[2] Dobre praktyki spółek notowanych na GPW 2021 dostępne są pod adresem: https://www.gpw.pl/dobre-praktyki2021.
[3] Praktyki zostały opracowane przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego i są dostępne pod adresem: https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Dobre_praktyki_dot_zasad_powolania_skladu_i_funkcjonowania_
komitetu_audytu_konsultacje_24-12-2019_68378.pdf.
[4] Kodeks dostępny jest na stronie: https://www.iia.org.pl/o-nas/kodeks-etyki.
[GRI 2-12] [GRI 2-13] [GRI 2-14] [GRI 2-16] [GRI 2-17] [GRI 2-18] [GRI 2-29]
W Budimex SA kompleksowy nadzór nad realizacją działań w zakresie ESG, a więc w sferze odpowiedzialności społecznej, środowiskowej i związanej z ładem zarządczym, pełni Biuro ESG, Jakości i Ochrony Środowiska [1].
W jego ramach funkcjonuje komórka organizacyjna kierownika ds. ESG, w której zakres odpowiedzialności wchodzą:
[1] Do lutego 2024 r. pod nazwą Biuro Zakupów, Jakości i Ochrony Środowiska.
[2] Do lutego 2024 r. pod nazwą Biuro Zakupów, Jakości i Ochrony Środowiska.
[GRI 2-10]
Proces powoływania Zarządu jednostki dominującej Grupy Budimex – Budimex SA, jest uregulowany w statucie wspomnianej spółki, Regulaminie Rady Nadzorczej spółki Budimex SA oraz Regulaminie Zarządu Budimex SA. Prezesa Zarządu, a na jego wniosek wiceprezesów i pozostałych członków Zarządu, powołuje i odwołuje Rada Nadzorcza na okres wspólnej kadencji wynoszącej trzy lata.
Proces powoływania Rady Nadzorczej został uregulowany w statucie spółki oraz Regulaminie Rady Nadzorczej spółki Budimex SA40. Członkowie Rady Nadzorczej powoływani są przez Walne Zgromadzenie na okres wspólnej kadencji wynoszącej 3 lata. Rada wybiera ze swojego grona przewodniczącego, a w miarę potrzeb wiceprzewodniczących oraz sekretarza.
Walne Zgromadzenie przywiązuje szczególną wagę do zapewnienia przynajmniej minimalnego wymaganego udziału w Radzie Nadzorczej osób spełniających kryteria niezależności określone w Ustawie z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich i nadzorze publicznym oraz regulacjach z zakresu ładu korporacyjnego spółek giełdowych.
Polityka różnorodności Rady Nadzorczej spółki Budimex SA oraz Polityka różnorodności Zarządu spółki Budimex SA zostały opisane w rozdziale 5.3.
Komitety Rady Nadzorczej
Skład Komitetu Audytu na dzień 31 grudnia 2023 r. przedstawiał się następująco:
Do głównych zadań Komitetu należą [1]:
Polityka wynagrodzeń
[GRI 2-19] [GRI 2-20] [GRI 2-21]
Zasady wynagradzania członków Zarządu i Rady Nadzorczej Budimex SA reguluje ogólnodostępna Polityka wynagrodzeń członków organów Budimex SA [2]. Jej zapisy mają na celu zmotywowanie władz Grupy Budimex do osiągania jak najlepszych wyników, skorelowanych z jej celami strategicznymi.
Wysokość wynagrodzenia Prezesa i członków Zarządu jest ustalana przez Radę Nadzorczą z uwzględnieniem rekomendacji Komitetu Wynagrodzeń. W skład całościowego pakietu wynagrodzeń wchodzi wynagrodzenie stałe, wynagrodzenie zmienne w postaci premii i długoterminowych programów motywacyjnych oraz świadczenia dodatkowe. W 2023 r. wysokość wynagrodzenia zmiennego członków Zarządu i Rady Nadzorczej nie była powiązana z wynikami osiąganymi przez firmę w sferze zrównoważonego rozwoju.
Rada Nadzorcza jest odpowiedzialna za nadzór nad wspomnianą polityką i minimum raz w roku, m.in. w oparciu o raporty płacowe i obserwację trendów na rynku, dokonuje przeglądu zasad wynagradzania oraz oceny ich wpływu na zarządzanie organizacją.
W celu zapewnienia jak najwyższej jakości procesu, we wspomnianych przeglądach Radę wspiera zewnętrzna firma audytorska.
Funkcje nadzorcze są realizowane przez Radę Nadzorczą za pośrednictwem Komitetu Wynagrodzeń (REMCO), który zbiera się minimum raz na kwartał. Obowiązki REMCO zapisane są w jego regulaminie oraz w regulaminie Rady Nadzorczej.
Zgodnie z Dobrymi praktykami spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych 2021 wynagrodzenie członków Rady Nadzorczej składa się z części stałej i nie zawiera komponentów uzależnionych od wyników Grupy.
Zgodnie z SRD II, tj. Dyrektywą UE 2017/828 w sprawie praw akcjonariuszy, Budimex SA corocznie publikuje raport na temat wynagrodzeń osób pełniących funkcje zarządcze i nadzorcze. Akcjonariusze na Walnym Zgromadzeniu opiniują sprawozdanie Rady Nadzorczej o wynagrodzeniach członków Zarządu i Rady Nadzorczej spółki. Raz na 4 lata Walne Zgromadzenie dokonuje przeglądu Polityki wynagrodzeń członków organów Budimex SA.
[1] Skład Zarządu, Rady Nadzorczej oraz Komitetu Audytu i Komitetu Wynagrodzeń można znaleźć na stronie: https://www.budimex.pl/pl/o-budimex/lad-korporacyjny.
[2] Z Polityką wynagrodzeń członków organów Budimex SA można się zapoznać pod adresem:
https://www.budimex.pl/repository/relation/Lad_Korporacyjny_2020/PL/Polityka_
[GRI 3-3] [Wskaźnik własny 5]
Spółki Grupy Budimex chętnie i aktywnie angażują się w działalność charytatywną, a dodatkowo realizują projekty o charakterze sponsoringu. Dokumentem, który reguluje ten obszar ich działalności, jest Instrukcja zatwierdzania projektów sponsoringowych, patronatów i darowizn.
W 2023 r. spółki pomagały potrzebującym przede wszystkim w ramach programów, które zapoczątkowały w latach wcześniejszych oraz w ramach długoterminowej współpracy z lokalnymi organizacjami pozarządowymi oraz instytucjami publicznymi.
BUDIMEX SA
Strefa Rodzica
Strefa Rodzica to ogólnopolski program społeczny zainicjowany i w całości finansowany przez spółkę. W ramach akcji na oddziałach dziecięcych szpitali w całej Polsce, dzięki odpowiedniej aranżacji nieużywanych pomieszczeń czy fragmentów korytarzy, tworzone są przestrzenie, w których najmłodsi pacjenci mogą spędzać czas z rodzicami, zapominając o chorobie i odkrywając świat poprzez zabawę. Projekt ma również szerszy wymiar – promuje korzyści emocjonalne i zdrowotne wynikające z uczestnictwa rodziny w opiece nad leczonym dzieckiem. Jest realizowany z udziałem pracowników Budimex SA, którzy w ramach wolontariatu włączają się w urządzanie stref, m.in. wykonując drobne prace wykończeniowe. W 2023 r. stworzyliśmy Strefę Rodzica w szpitalu w Ełku. Strona programu: https://strefarodzica.budimex.pl.
Dom z Serca
W 2023 r. rozpoczęto kolejną, trzecią już edycję programu Dom z Serca, którego celem jest wspieranie rodzin borykających się z trudnościami mieszkaniowymi i materialnymi. Tym razem Budimex SA przy wsparciu innych firm budowlanych oraz wolontariuszy ze spółek Grupy Budimex buduje w Wołominie nowoczesny i ekologiczny dom modułowy dla pani Teresy, która straciła dach nad głową w wyniku pożaru. Przekazanie domu, który zostanie w pełni wykończony i wyposażony, będzie miało miejsce wiosną 2024 r.
Więcej na temat akcji można się dowiedzieć na stronie https://domzserca.pl.
Hello ICE
Autorską inicjatywą spółki jest także akcja edukacyjna Hello ICE, polegająca na organizacji ciekawych, interaktywnych lekcji bezpieczeństwa, podczas których przedszkolaki i uczniowie szkół podstawowych poznają odpowiednie zachowania na drodze oraz trenują udzielanie pierwszej pomocy. W 2023 r. tematyka projektu została poszerzona o to, jak bezpiecznie poruszać się na rolkach, hulajnogach czy rowerze elektrycznym. We wspomnianym roku w spotkaniach z wolontariuszami Budimex SA, których było łącznie 160, oraz przedstawicielami policji i straży pożarnej wzięło udział łącznie ponad 20 tys. dzieci z różnych placówek edukacyjnych.
Więcej na temat akcji, którą honorowym patronatem objęło Ministerstwo Sportu i Turystyki, można dowiedzieć się na stronie https://helloice.pl.
Wsparcie dla innych inicjatyw i podmiotów
W 2023 r. Budimex SA kontynuował współfinansowanie programu stypendialnego Odkrywcy Diamentów, którego ideą jest udzielanie wsparcia finansowego utalentowanym i efektywnie działającym grupom młodzieży, by umożliwić im start w prestiżowych ogólnopolskich i międzynarodowych konkursach z zakresu nauk ścisłych i technicznych. Więcej na temat przedsięwzięcia można przeczytać na stronie internetowej https://odkrywcydiamentow.com.pl.
Budimex SA w minionym roku kontynuował działania pomocowe skierowane do młodych ludzi znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej, przekazując środki na działalność Fundacji Demos, która tworzy zaplecze lokalowe do prowadzenia działalności wychowawczej, edukacyjnej, terapeutycznej i sportowej, a także organizuje programy stypendialne oraz warsztaty dla liderów młodzieżowych. Spółka wspiera także zakup wyposażenia szkolnego oraz organizację turniejów edukacyjnych i letniego wypoczynku uczniów w regionach walczących z ubóstwem znajdujących się na terenie województw: warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego, podlaskiego i łódzkiego, a także funkcjonowanie ochotniczych straży pożarnych. Inne obszary zaangażowania firmy w 2023 r. to m.in. pomoc żołnierzom Wojska Polskiego, którzy zostali poszkodowani w misjach wojskowych poza granicami kraju i ich rodzinom, rozwój sportu młodzieżowego oraz ochrona zabytkowego Cmentarza Powązkowskiego.
W roku objętym raportem Budimex SA wsparł także Fundację Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, odpowiedzialną za stację morską i fokarium w Helu. W ramach współpracy ośrodek rehabilitacji fok otrzymał zaawansowany analizator biochemiczny. Urządzenie znacznie skróci czas oczekiwania na wyniki badań krwi, co istotnie zwiększy szanse na uratowanie leczonych zwierząt.
MOSTOSTAL KRAKÓW SA
W 2023 r. wsparcie od spółki w formie darowizn otrzymały inicjatywy charytatywne, społeczne, kulturalne, naukowe i sportowe adresowane do społeczności lokalnej. Łącznie firma wspomogła działalność statutową 21 podmiotów. Ponadto Mostostal Kraków SA sponsorowała dziewczęcą drużynę siatkarską UKS Jedynka Kluczbork. Nad poprawnością i transparentnością zaangażowania spółki czuwała powołana w niej Komisja ds. darowizn, która każdorazowo wydawała zgodę na jej udział w danej akcji. Działania charytatywne i sponsoringowe spółki reguluje Instrukcja operacyjna IO(MK)-01-05-08.
Łącznie w 2023 r. spółka uczestniczyła w 36 akcjach prospołecznych (poza projektami charytatywnymi były to m.in. kampanie informacyjne), organizowanych z inicjatywy pracowników, samorządów, placówek opiekuńczo-wychowawczych i szpitali oraz na zaproszenie kontrahentów. Celem spółki na wspomniany rok było podwojenie liczby działań prospołecznych oraz nakładów finansowych. Cel ten został osiągnięty.
GRUPA FBSERWIS
W 2023 r. Grupa FBSerwis wsparła finansowo m.in. poniższe kategorie podmiotów:
Tabela: Bezpośrednia wartość ekonomiczna generowana przez Grupę Budimex
[GRI 201-1]
[1] Stan na 31 grudnia 2023 r.
[GRI 2-29] [GRI 2-23] [ESRS SBM-2]
Grupa Budimex dba o budowanie długofalowych relacji z istotnymi interesariuszami, w czym opiera się na wyznawanych wartościach, opisanych w rozdziale 3.1. Zachęcamy interesariuszy do dzielenia się spostrzeżeniami, a płynące z nich wnioski wykorzystujemy w procesach rozwojowych, czyniąc firmę bardziej dynamiczną i zrównoważoną. Forma przekazu dobierana jest do specyfiki i potrzeb danej grupy oraz do obustronnych możliwości komunikacyjnych. Przykładamy również dużą wagę do transparentnego informowania otoczenia o naszym wpływie na środowisko i społeczności oraz wewnętrznych regulacjach z zakresu zarządzania tym wpływem, a także do komunikowania działań podejmowanych w obszarze zrównoważonego rozwoju.
Tabela: Zidentyfikowani istotni interesariusze Grupy Budimex
Za dialog z interesariuszami w Budimex SA odpowiada Biuro Komunikacji i Public Relations oraz Biuro Analiz Strategicznych. Częstotliwość i formy kontaktu są dostosowywane do potrzeb oraz relacji z daną grupą interesariuszy. W 2023 r. konsultacje i dialog społeczny obejmował ponad 100 kontraktów budowlanych. W ramach prowadzonych konsultacji rozwiązano 83 konflikty społeczne.
W Mostostal Kraków SA jednostką odpowiedzialną za dialog z interesariuszami jest Biuro Zarządu, Administracji i Komunikacji. Działania spółki w tej sferze opierają się na pozyskiwaniu informacji zwrotnych od interesariuszy, ich weryfikacji oraz podejmowaniu konkretnych, wypracowanych wspólnie działań.
Za kontakt z interesariuszami zewnętrznymi Grupy FBSerwis odpowiedzialny jest przede wszystkim Zarząd, a także Dział Marketingu, działy handlowe oraz pracownicy zajmujący się obsługą klientów.
Dialog ze społecznościami opisano poniżej, natomiast informacje na temat badań opinii pracowników Grupy Budimex można znaleźć w rozdziale 5.1.
Dialog ze społecznościami
[GRI 3-3] [Wskaźnik własny 4] [GRI 2-25] [ESRS S3-1]
Grupa Budimex przywiązuje ogromną wagę do komunikacji i współpracy z mieszkańcami terenów bezpośrednio sąsiadujących z realizowanymi inwestycjami. W Polityce współpracy ze społecznościami lokalnymi wskazano konkretne działania, jakie muszą zostać podjęte zarówno przed rozpoczęciem prac budowlanych (prowadzenie dialogu na temat danego projektu w celu rozwiania ewentualnych obaw), jak i w trakcie trwania kontraktu (budowanie relacji z otoczeniem społecznym przedsięwzięcia). Ponieważ wiele inwestycji wiąże się z konkretnymi utrudnieniami dla mieszkańców (np. wzmożony ruch i hałas wynikający z transportu materiałów budowlanych i pracy maszyn, zamknięcia dróg), prowadzimy nieobligatoryjne, dodatkowe konsultacje społeczne, wykraczające poza procedury wymagane w toku uzyskiwania decyzji administracyjnych. W tym celu przedstawiciele firmy uczestniczą w sesjach rad gmin i miast, by na bieżąco odpowiadać na wątpliwości oraz reagować na zgłoszone uwagi. Często organizowane są również konsultacje z samorządami. Ponadto Budimex SA udostępnia kanały informacji zwrotnej dla mieszkańców w postaci formularza kontaktowego dostępnego na stronie internetowej oraz profili firmowych w mediach społecznościowych, za pośrednictwem których prowadzony jest stały dialog z interesariuszami. Podejmowane przez nas działania ograniczają ryzyko występowania zjawisk mogących negatywnie wpływać na społeczności lokalne. Zapobiegają w ten sposób protestom społecznym i przedłużaniu się procedur administracyjnych.
W 2023 r. w ramach działalności Budimex SA nie wystąpiły konflikty ze społecznościami lokalnymi o długotrwałym charakterze. W tym okresie zgłoszono kilka incydentów; w każdym przypadku podjęto działania naprawcze mające na celu zniwelowanie zidentyfikowanych niedogodności.
Podsumowanie działań informacyjnych zrealizowanych przez Budimex SA w 2023 r.
Przejawem odpowiedzialności za rzeczywisty i potencjalny wpływ Grupy Budimex na otoczenie są jej działania podejmowane w obszarze społecznym. Wynikają one z misji firmy, jej wartości korporacyjnych, a także zobowiązań określonych w Strategii ESG na lata 2023-2026. Dzięki nim Grupa wnosi wkład w Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ dotyczące zdrowia i jakości życia (cel 3), edukacji (cel 4) i równości płci (cel 5).
W 2023 r., w ramach dalszego polepszania warunków zatrudnienia oraz komfortu pracowników, zrealizowana została kolejna edycja cyklicznego badania zaangażowania, dzięki któremu określono obszary wymagające poprawy lub doskonalenia.
Dla zwiększenia dobrostanu członków zespołu firmy zapewniono im możliwość udziału w webinarach na temat profilaktyki zdrowotnej, a także wsparcie psychologiczne w postaci telefonicznego dyżuru specjalisty.
Podkreślając znaczenie zasad bezpieczeństwa, stanowiących priorytet dla branży budowlanej, kontynuowano monitorowanie zdarzeń potencjalnie niebezpiecznych oraz wymianę wiedzy – zarówno wśród pracowników, jak i z partnerami oraz podwykonawcami. Zgodnie z zamierzeniem strategicznym na ponad 90% kontraktów (94%) realizowanych przez firmę zorganizowany został Tydzień Bezpieczeństwa. Przeprowadzono również 576 wizyt bezpieczeństwa na kontraktach.
Postrzegając nieustanny rozwój jako zobowiązanie wobec członków zespołu oraz klientów, w firmie kontynuowano szereg programów szkoleniowych (Akademia Młodego Inżyniera, Akademia Kierownika Kontraktu, Super Lider czy Schody Menedżerskie). Łącznie na szkolenia i inne działania rozwojowe przeznaczono ponad 8,5 mln zł, przekraczając tym samym założenia strategiczne na rok 2023.
W 2023 r. w Budimex SA kontynuowano działania na rzecz promowania różnorodności w organizacji. Przeprowadzono 3 kampanie informacyjne dotyczące różnic międzypłciowych, międzykulturowych, międzypokoleniowych, a także współpracy z osobami z niepełnosprawnościami. W firmie zatrudnionych zostało 40 praktykantów z Ukrainy, a 14 pracowników Budimex SA, korzystając z programu Global Mobility, wyjechało na kontrakty zagraniczne realizowane przez Ferrovial w Wielkiej Brytanii i Australii. Przygotowując organizację do rozwoju na rynkach ościennych, w Budimex SA wprowadzono dodatki do wynagrodzeń osób obsługujących inwestycje zagraniczne.
Wiedza na temat zmian społecznych oraz chęć wychodzenia naprzeciw przyszłym wyzwaniom dla branży budowlanej stanowiły motor działań Grupy Budimex skierowanych do młodych pokoleń. Założony cel strategiczny, jakim było dotarcie każdego roku z programami edukacyjnymi do co najmniej 5000 uczniów i studentów, zrealizowano organizując m.in. 142 wydarzenia i 27 wykładów w technikach i na uczelniach wyższych.
Ponadto, w ramach zaangażowania społecznego, w 2023 r. Budimex SA przeprowadził kolejne edycje flagowych programów firmy skoncentrowanych na działaniach na rzecz lokalnych społeczności, wyrównywaniu szans oraz edukacji najmłodszych pokoleń. Firma m.in. otworzyła w Ełku 42. Strefę Rodzica oraz zainicjowała 3. edycję projektu Dom z Serca, w ramach której wraz z Polskim Funduszem Rozwoju odbudowuje w Wołominie dom dla pani Teresy. W 2023 r. tematyka akcji Hello ICE, mającej na celu promowanie wśród przedszkolaków i uczniów szkół podstawowych wiedzy o zasadach poruszania się w ruchu drogowym, została rozszerzona o naukę bezpiecznej jazdy na rolkach, hulajnodze czy rowerze elektrycznym.
[GRI 3-3] [GRI 403-1] [GRI 403-2] [GRI 403-3] [GRI 403-7] [GRI 403-8]
Jako firma z sektora budowlanego Grupa Budimex uznaje obszar BHP za szczególnie ważny. Jego odpowiednie uregulowanie i dbałość o przestrzeganie obowiązujących zasad stanowią kluczowy element naszej odpowiedzialności względem pracowników, a także innych istotnych interesariuszy, którzy oczekują od nas najwyższych standardów podczas realizacji kontraktów. Zapewnianie pracownikom bezpiecznych warunków jednoznacznie wynika z podstawowych wartości Grupy, a także zostało wprost wpisane w naszą Strategię ESG na lata 2023-2026.
Od 2019 r. Budimex SA posiada certyfikat potwierdzający zgodność systemu zarządzania BHP spółki z międzynarodową normą ISO 45001, a w 2020 r. uzyskał go również Mostostal Kraków SA. ISO 45001 zakłada angażowanie wszystkich podmiotów uczestniczących w procesie realizacji inwestycji w tworzenie bezpiecznych miejsc pracy, co jest podejściem bliskim całej Grupie Budimex.
W Grupie Budimex, poza systemami zarządzania, obowiązują Minimalne standardy BHP Ferrovial. Ich głównym celem jest organizacja procesu budowlanego z uwzględnieniem zasady, że każdy pracownik Grupy oraz przedstawiciel jej partnera biznesowego po zakończonej pracy powinien wrócić do swoich bliskich. W dokumencie podkreślono dodatkowo, że nic nie powinno nas powstrzymać od respektowania zasad bezpieczeństwa, na które zawsze musimy znaleźć czas.
Wszystkie oferty współpracy składane nam przez dostawców towarów i usług muszą uwzględniać katalog wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, stanowiący uzupełnienie wymagań wynikających z przepisów prawa, a integralną częścią podpisywanych umów jest załącznik określający nasze oczekiwania w tym zakresie. Dodatkowe informacje na temat podnoszenia przez nas standardów w łańcuchu dostaw można znaleźć w rozdziale 7.5.
Poza standardami Grupy Ferrovial oraz wewnętrznymi standardami Budimex SA wdrażane są standardy BHP Porozumienia dla Bezpieczeństwa w Budownictwie [1], którego Budimex SA jest sygnatariuszem i członkiem założycielem. Bazują one na wieloletniej praktyce budowlanej członków Porozumienia i uwzględniają wszystkie etapy projektów od planowania po wykonywanie robót.
Wszyscy pracownicy podwykonawców realizujący prace na rzecz Budimex SA są objęci identycznymi zasadami i wewnętrznymi regulacjami BHP jak pracownicy spółki.
Polityka BHP
Polityka bezpieczeństwa i higieny pracy [2] to zobowiązania najwyższego kierownictwa Grupy Budimex do wykorzystania doświadczeń, rozwiązań technicznych oraz skutecznych systemów zarządzania do zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków realizacji kontraktów, które w sposób efektywny będą zapobiegać wypadkom i chorobom zawodowym pracowników spółek i podwykonawców oraz pozwolą utrzymywać wysoki poziom bezpieczeństwa pracy.
Szczegółowymi założeniami Polityki bezpieczeństwa i higieny pracy są:
Tabela: Osoby świadczące pracę objęte systemem zarządzania BHP organizacji
[GRI 403-8]
Budimex SA zleca, a Medicover przyjmuje do wykonania, następujące świadczenia w zakresie medycyny pracy:
[1] Można je znaleźć na stronie: https://www.porozumieniedlabezpieczenstwa.pl/standardy-bhp.html.
[2] Dokument dostępny pod adresem https://www.budimex.pl/pl/zrownowazony-rozwoj/zintegrowany-system-zarzadzania.
Coaching i mentoring
Aktywności rozwojowe [1] oferowane są nie tylko najwyższej kadrze menedżerskiej, ale również menedżerom średniego szczebla, zarówno w jednostkach centralnych, jak i produkcyjnych. Coaching ma na celu rozwijanie kompetencji wskazanych do wzmocnienia przez samego pracownika lub jego przełożonego. Pozwala na osiągnięcie trwałych zmian w zachowaniu i postawie, prowadzących do maksymalizacji zawodowego i osobistego potencjału danej osoby, i jest wysoko ceniony przez członków naszego zespołu. Coaching w Grupie Budimex realizowany jest w oparciu o określony proces i ma charakter poufny. W tym zakresie firma współpracuje z kilkunastoma coachami zewnętrznymi.
W 2023 r. odbyła się kolejna edycja programu mentoringu, któremu nadano oficjalną nazwę Mistrzowskie Synergie. Przystąpiła do niego rekordowa liczba mentorów i mentee – 40 kobiet i mężczyzn, wśród których znaleźli się specjaliści, kierownicy, dyrektorzy i członkowie Zarządu. Nadrzędnym celem programu jest wymiana wiedzy i doświadczeń i budowanie współpracy. Cele realizowane przez mentee z założenia wspierają efektywność pracy, a tym samym wyniki całej Grupy. Program skupia się na budowaniu kompetencji technicznych, eksperckich, menedżerskich i przywódczych, wzmacnianiu silnych stron pracowników, przygotowywaniu lub adaptacji do nowych ról, wspieraniu rozwoju kobiet oraz nauce radzenia sobie ze stresem i obciążeniem pracą. Dla mentorów i mentee przygotowaliśmy cykl szkoleń i webinarów, a także materiały informacyjne i edukacyjne dotyczące projektu oraz ich roli.
Akademia Kontraktowca
Program zaprojektowany dla specjalistów nowo zatrudnionych w Grupie Budimex oraz tych z wieloletnim stażem w organizacji. Akademia ma na celu przekazywanie i systematyzowanie wiedzy w zakresie warunków kontraktowych oraz tworzenie silnego zespołu ekspertów wymieniających się doświadczeniem i będących silnym partnerem dla biznesu. Program był realizowany od maja 2022 r. do października 2023 r. przez trenerów wewnętrznych i zewnętrznych dla grupy 47 osób. Zajęcia odbywały się w czterech blokach – warunki kontraktowe, aspekty prawne, efektywność zawodowa i efektywność osobista.
Akademia Młodego Inżyniera
Program rozwojowy adresowany do nowo zatrudnionych inżynierów i stażystów inżynierów. Jego celem jest sprawne wdrożenie tych osób do pracy w organizacji, wymiana już zdobytych doświadczeń oraz budowanie świadomości na temat możliwości rozwoju w Grupie Budimex. Składają się na niego szkolenia i warsztaty z zakresu ekonomicznej oraz formalnoprawnej strony produkcji, budowania relacji z partnerami zewnętrznymi i wewnętrznymi, radzenia sobie ze stresem, dobrych praktyk komunikacji czy bezpieczeństwa w biznesie. Program standaryzuje ponadto kluczowe kompetencje wymagane od inżynierów oraz pozwala im efektywniej działać zgodnie z zasadami obowiązującymi w Grupie. W 2023 r. zorganizowano jego dwie edycje, VI i VII, w których uczestniczyło łącznie 104 osoby.
Akademia Inżyniera
Cykl szkoleń prowadzony przez wewnętrznych oraz zewnętrznych ekspertów w danej dziedzinie, wdrożony w organizacji z myślą o kadrze pracującej na kontraktach. Ich uczestnicy mogą poszerzać oraz aktualizować swoją wiedzę techniczną, a także wymieniać się dobrymi praktykami. Akademię Inżyniera w 2023 r. wzmocniliśmy o moduł poświęcony gospodarowaniu odpadami, z którego skorzystało ponad 100 osób. Podobna liczba pracowników wzięła udział w szkoleniach dla kierowników budów, a w zeszłym roku w programie Akademii Inżyniera uczestniczyło łącznie 441 osób.
Akademia Kierownika Kontraktu
Program wspierający nowo mianowanych kierowników kontraktu oraz osoby przygotowywane do awansu na to stanowisko w zdobywaniu wiedzy, kompetencji merytorycznych oraz umiejętności menedżerskich związanych z prowadzeniem kontraktu oraz zarządzaniem zespołem. Akademia podzielona jest na kilka etapów i zawiera m.in. moduł dotyczący standardów obowiązujących w Budimex SA prowadzony przez trenerów wewnętrznych oraz warsztaty z zakresu bezpieczeństwa w biznesie, negocjacji i zarządzania zespołem. W roku 2023 r. w programie wzięło udział 43 osoby.
Akademia dla Kierowników Ekonomicznych Rejonu
Program zainicjowany w 2023 r. jako odpowiedź na potrzebę aktualizacji wiedzy, a przede wszystkim na zmieniające się otoczenie oraz oczekiwania i wymagania pracowników. Akademia ma na celu wymianę doświadczeń pomiędzy uczestnikami oraz wyposażenie ich w metody i narzędzia zarządzania. Składa się z 4 modułów, które stanowią przywództwo w działaniu, zespół w zmianie, dobrostan psychiczny i trudne rozmowy oraz ja jako liderka/ja jako człowiek. W poszczególnych modułach Akademii KER uczestniczy średnio ponad 20 pracowników.
Super Lider
Program, którego celem jest budowanie kompetencji przywódczych wśród menedżerów wyższego szczebla i kierowników poprzez wzmacnianie umiejętności komunikowania strategii, rozwijania podległych zespołów oraz angażowania pracowników do osiągania wspólnych celów. Składa się z trzech modułów, z których każdy prezentuje inny rodzaj stylu przywódczego. Uczestnicy przed rozpoczęciem zajęć grupowych przechodzą diagnozę klimatu organizacyjnego oraz stosowanych stylów przywódczych, aby na tej podstawie uzyskać wskazówki rozwojowe. W kolejnych krokach doskonalą swoje umiejętności w trakcie warsztatów, przeplatanych sesjami coachingowymi i master class oraz realizacją zadań wdrożeniowych. Każdy z nich otrzymuje ponadto komplet materiałów do pracy nad rozwojem danego stylu przywódczego. W 2023 r. trzecią edycję Super Lidera ukończyły 82 osoby, którym na etapie diagnozy informacji zwrotnej udzieliło ponad 610 pracowników. Program realizowany jest we współpracy z partnerami biznesowymi – liderami na rynku usług konsultingowo-szkoleniowych.
Schody Menedżerskie
Ścieżka rozwoju umiejętności menedżerskich od początkującego menedżera do najwyższej kadry kierowniczej uwzględnia zajmowane stanowisko, dotychczasowe doświadczenie oraz kompetencje niezbędne do efektywnego zarządzania na poszczególnych stopniach kariery. Program składa się z czterech etapów, które stopniowo poszerzają wiedzę uczestników. W jego katalogu znajduje się bogata oferta szkoleń, realizowanych stacjonarnie oraz online przez trenerów zewnętrznych. Warsztaty odbywają się cyklicznie dla zamkniętych i otwartych grup. W 2023 r. szkolenia dla początkujących menedżerów ukończyło 240 osób.
Webinary dla menedżerów poświęcone przywództwu
60/90-minutowe spotkania z udziałem ekspertów zewnętrznych, których celem jest inspirowanie menedżerów do rozwijania inteligencji emocjonalnej, dbania o dobrostan psychiczny, budowania relacji w zespołach, zwiększania swojej energii witalnej oraz efektywnego doceniania podwładnych.
Murowany Sukces
Program wspierający rozwój zawodowy kobiet w Grupie Budimex, umożliwiający także zwiększanie ich liczby na stanowiskach menedżerskich. Składa się z czterech warsztatów prowadzonych przez zewnętrznych ekspertów („Moje umiejętności, moje talenty, moje nowe ja”, „Moja efektywność osobista”, „Moje ja jako menedżerka”, „Moja marka, mój autorytet”), pomiędzy którymi uczestniczki realizują zadania wdrożeniowe, wspierające rozwój nabytych umiejętności. III edycja programu, rozpoczęta w 2022 r., zakończyła się w drugiej połowie roku 2023. Wzięło w niej udział 47 pracowniczek Grupy Budimex – od specjalistek do menedżerek.
Trenerzy Wewnętrzni
Uruchomiony w 2023 r. program mający na celu zbudowanie społeczności trenerów wewnętrznych, wymienianie się przez nich doświadczeniami i dobrymi praktykami oraz wzajemne inspirowanie się do rozwoju i poszerzania wiedzy, a także poprawę efektywności szkoleń wewnętrznych. Zgłosiło się do niego 44 pracowników, dla których przygotowaliśmy szkolenia z pełnienia roli trenera.
W Grupie Budimex realizowane są też programy rozwoju umiejętności interpersonalnych, przeznaczone dla specjalistów oraz menedżerów. Mają one postać ścieżek rozwojowych podzielonych na kilka głównych etapów, uwzględniających kolejne szczeble zaawansowania w zdobywaniu kompetencji.
Schody komunikacyjne
Ważnym elementem wzmacniającym efektywną komunikację i współpracę w Grupie Budimex jest możliwość wykonania indywidualnej analizy pracownika zgodnie z modelem Extended DISC. Jest to badanie pozwalające na poznanie naturalnych predyspozycji danej osoby, opierające się na autorefleksji – uczestnik dokonuje samooceny tego, jak zachowuje się w konkretnych sytuacjach. Główne analizowane obszary to zachowania i style komunikacji przejawiające się w sferze zawodowej. Zazwyczaj po badaniu pracownik uczestniczy w webinarze, którego celem jest zapoznanie się z modelem Extended DISC oraz przygotowanie do samodzielnej pracy z raportem indywidualnym. W zespole Grupy Budimex znajdują się certyfikowani pracownicy uprawnieni do udzielania informacji zwrotnych w zakresie Extended DISC. W 2023 r. w programach w ramach ścieżki komunikacyjnej uczestniczyły 193 osoby.
Schody negocjacyjne
Pracownikom, dla których negocjacje są elementem codziennej pracy, oferujemy tematyczny pakiet szkoleń. Pozwalają one systematyzować i standaryzować wiedzę na temat technik, strategii i barier negocjacyjnych, ale również umożliwiają poznanie swoich mocnych i słabych stron jako negocjatora oraz uczą zarządzania emocjami w trakcie procesu negocjacyjnego. W 2023 r. w szkoleniach w ramach tej ścieżki uczestniczyło 79 pracowników.
Szkolenia językowe
W związku z dynamicznym rozwojem na rynkach zagranicznych rok 2023 to dla Grupy Budimex czas niezwykle intensywnego rozwoju umiejętności językowych. Przygotowaliśmy ofertę skierowaną do osób, które w codziennej pracy aktywnie wykorzystują znajomość języków obcych. Umożliwialiśmy im naukę języka angielskiego, niemieckiego, słowackiego oraz czeskiego w formie indywidualnej, grupowej lub intensywnych kursów językowych. Pracownicy firmy wzięli również udział w intensywnych kursach Total Immersion, zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami.
Tabela: Średnia liczba godzin szkoleniowych w 2023 r.
[GRI 404-1] [ESRS S1-13]
W przypadkach, gdy do zaliczenia wymagana była obecność na wszystkich spotkaniach, nieukończone w całości szkolenia nie były wliczane do całkowitej liczby godzin szkoleniowych. Uwzględniono natomiast każde rozpoczęte szkolenie nieobowiązkowe, przy czym do całkowitej liczby godzin szkoleniowych wliczano jedynie godziny faktycznie zrealizowane przez pracowników.
Tabela: Liczba pracowników podnoszących kwalifikacje zawodowe w 2023 r.
[GRI 404-2]
Tabela: Liczba pracowników podnoszących kwalifikacje zawodowe w 2022 r.
Tabela: Liczba godzin szkoleniowych z podziałem na wybrane tematy w Budimex SA w 2023 r.
[GRI 404-1] [ESRS S1-13]
Tabela: Liczba godzin szkoleniowych z podziałem na wybrane tematy w Grupie Budimex
W raporcie za rok 2022 tabela dotycząca liczby pracowników przeszkolonych w wybranych tematach w rzeczywistości prezentowała liczbę zrealizowanych godzin szkoleniowych. Dane dotyczące liczby godzin szkoleniowych z podziałem na wybrane tematy zostały przedstawione powyżej, a dane dotyczące liczby pracowników przeszkolonych w wybranych tematach przedstawiono poniżej i obejmują one zakresem jedynie rok 2023.
Tabela: Liczba pracowników przeszkolonych w wybranych tematach w 2023 r.
W 2023 r. Budimex SA przeznaczył na szkolenia pracowników łącznie 8,6 mln zł, w tym 2,2 mln zł na kobiety, a 6,4 mln zł na mężczyzn. W Mostostal Kraków SA kwota ta wyniosła łącznie 394 791 zł, z czego na kobiety i mężczyzn przeznaczono odpowiednio 142 375 zł oraz 251 416 zł, a w Grupie FBSerwis wyniosła 396 680 zł.
Informacje zwrotne dla pracowników
Dużo uwagi poświęcamy budowaniu świadomości wagi informacji zwrotnych – kierowanych od menedżera do pracownika, ale także od pracownika do menedżera. W firmowym intranecie znajduje się szeroki wachlarz materiałów dotyczących zasad udzielania takich informacji. Jednym z kluczowych narzędzi komunikowania zatrudnionym ich mocnych stron oraz zdiagnozowanych obszarów do rozwoju jest dialog z bezpośrednimi przełożonymi, odbywający się m.in. w ramach procesu oceny rocznej.
Tabela: Pracownicy regularnie otrzymujący oceny pracownicze w 2023 r.
[GRI 404-3]
Tabela: Pracownicy regularnie otrzymujący oceny pracownicze w 2022 r.
Fundamenty Zdrowia
Pracownicy wspierani są nie tylko w rozwoju zawodowym i osobistym, ale także w dbaniu o zdrowie fizyczne i psychiczne. W 2023 r. uruchomiony został program Fundamenty Zdrowia, w ramach którego odbywają się m.in. webinary, szkolenia oraz akcje sportowe o tej tematyce.
Zorganizowano szereg webinarów promujących profilaktykę zdrowia i budujących świadomość na temat dbałości o dobrostan. Z okazji Światowego Dnia Zdrowia odbył się webinar „Czy wiesz co jesz? Jak czytać etykiety?”, pracownicy zostali zaproszeni także na warsztaty profilaktyczne z psychoonkolog z fundacji Rak’n’Roll zatytułowane „O choroba! – co robić, kiedy pojawia się w środowisku pracy?”. Inne webinary poświęcone profilaktyce zdrowia, które z tej okazji zaproponowano zatrudnionym w firmie, to „Jak dbać o serce”, „Jak nie zwariować w dzisiejszym świecie” czy „Wypalenie zawodowe – skraj możliwości czy szansa na nowy start”.
W październiku 2023 r., Miesiącu Świadomości Raka Piersi, Budimex SA zorganizował webinar „Jak zapobiegać rakowi piersi i szyjki macicy”, a w listopadzie w ramach akcji Movember, czyli Międzynarodowego Miesiąca Walki z Męskim Rakiem – webinar „Rak jądra i rak prostaty – przyczyny, objawy, leczenie, profilaktyka”.
Wśród pracowników promowana jest aktywność fizyczna. Organizowane są rywalizacje sportowe, obejmujące m.in. bieganie, chodzenie i jazdę na rowerze, a ponadto firma zachęca do regularnych treningów i udziału w zawodach. Jej reprezentacja wystąpiła w VIII edycji Mistrzostw Polski Drogowców w Piłce Siatkowej, w których zajęła pierwsze miejsce. Pracownicy wzięli również udział w Międzybranżowym Grand Prix Polski w Halowej Piłce Nożnej, w którym zdobyli drugie miejsce.
Wszystkim zatrudnionym proponowany jest bardzo dobry pakiet opieki zdrowotnej oraz pakiet aktywności fizycznej w ramach karty MultiSport.
Mając na celu budowanie odporności psychicznej pracowników spółka zaprasza ich na szkolenia z technik radzenia sobie ze stresem, a menedżerów na szkolenie z zarządzania stresem w pracy na stanowisku kierowniczym.
[1] Wszystkie dane ilościowe przywoływane w niniejszym rozdziale jako odnoszące się do Budimex SA obejmują także pracowników zatrudnionych w zagranicznych oddziałach spółki.
Wspieranie pracowników w rozwoju
[GRI 3-3] [GRI 404-1] [GRI 404-2] [GRI 404-3] [ESRS S1-1]
Proces planowania rozwoju pracowników jest częścią procesu wyznaczania celów rocznych oraz powiązanego z nim procesu oceny pracowników. Indywidualne potrzeby rozwojowe, w tym zapotrzebowanie na szkolenia, są określane w toku dyskusji zatrudnionego z przełożonym. Na tej podstawie Biuro Rozwoju i Systemów HR opracowuje plan działań szkoleniowo-rozwojowych na kolejny rok. Są one realizowane według modelu 70:20:10, tj. 70% stanowi realizacja zadań w praktyce, 20% ma postać wsparcia innych (np. przełożonego, coacha, mentora), a 10% – szkoleń.
Szkolenia i warsztaty w Grupie Budimex są dostępne w formie otwartej, jak również w postaci zajęć dedykowanych, odpowiadających na potrzeby konkretnych zespołów. W ramach szkoleń katalogowych oferowane są m.in. szkolenia techniczne, specjalistyczne, negocjacyjne, komunikacyjne, komputerowe, menedżerskie oraz językowe.
Część szkoleń realizowana jest przez trenerów wewnętrznych, tj. wysoko wykwalifikowanych pracowników Grupy Budimex, którzy zajmujących się na co dzień problematyką, która obejmuje zakres szkolenia. Dzięki temu oferta edukacyjna jest efektywnie dopasowywana do specyfiki działalności firmy i wprost odpowiada na potrzeby rozwojowe pracowników. Dodatkowo buduje i promuje kulturę dzielenia się wiedzą w Grupie Budimex.
[GRI 202-1] [ESRS S1-10]
Realizowana w Grupie Budimex polityka wynagrodzeń spełnia wszystkie wymogi wynikające z przepisów prawa, a jej kształt zapewnia długoterminowy zrównoważony rozwój firmy – służy temu m.in. kształtowanie wynagrodzenia całkowitego z uwzględnieniem ilości i jakości świadczonej pracy oraz w sposób motywujący do osiągania ambitnych wyników i przekładający się na realizowanie celów strategicznych firmy. Przyjęte praktyki w zakresie wynagrodzeń umożliwiają pozyskanie i utrzymanie najlepiej wykwalifikowanych pracowników za sprawą dopasowanego pakietu, obejmującego wynagrodzenie zasadnicze, premie i atrakcyjne świadczenia dodatkowe.
Wynagrodzenia [1] w Grupie Budimex są kształtowane w oparciu o:
Przeglądy wysokości płac są w Grupie Budimex prowadzone cyklicznie i mają na celu utrzymanie atrakcyjności naszej oferty dla obecnych i potencjalnych pracowników. Dużo uwagi w organizacji koncentrowane jest na zapobieganiu dyskryminacji płacowej ze względu na płeć, czemu służy m.in. monitorowanie poziomu i aktywne niwelowanie luki płacowej (więcej na ten temat w podrozdziale 5.1.3.).
Tabela: Stosunek najniższego wynagrodzenia w organizacji do minimalnej płacy lokalnej według płci
[GRI 202-1] 
W 2023 r. podwyżki objęły 87% pracowników. W konsekwencji średnie miesięczne wynagrodzenie w Budimex SA wzrosło z 15 175 zł do 16 295 zł brutto, podczas gdy według GUS średnie miesięczne wynagrodzenie brutto w Polsce wynosiło w ubiegłym roku 7540,36 zł.
Tabela: Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto
Zgodnie z założeniami obszaru S swojej strategii ESG Budimex stawia sobie za cel osiągnięcie do 2026 r. gender pay gap ratio na poziomie poniżej 9%.
Poszczególne systemy motywacyjne w Grupie Budimex są dostosowane do specyfiki konkretnych obszarów biznesowych z założeniem, że głównym zadaniem tych systemów jest zapewnienie realizacji celów biznesowych spółki oraz rozwój pracowników. System motywacyjny dla kadry menedżerskiej jest oparty o indywidualne cele, stawiane jej przedstawicielom na początku roku i spójne z celami dla obszaru lub całej firmy. W przypadku osób zatrudnionych w obszarze produkcji wysokość zmiennej części wynagrodzenia uwarunkowana jest wynikiem oceny rocznej, a także stopniem realizacji poszczególnych kontraktów, tj. ich zaawansowaniem i wynikiem finansowym.
W listopadzie 2023 r. firma została wyróżniona w konkursie Pracodawca Rzeczpospolitej w kategorii najlepsze rozwiązania dotyczące wynagrodzeń. Budimex SA doceniono za inicjatywy, które rekompensują pracownikom spadek wartości dochodów spowodowany inflacją. Jest to dla nas potwierdzenie, że w duchu dialogu społecznego firma buduje i wdraża rozwiązania, które gwarantują zatrudnionym godziwą płacę, a jednocześnie uwzględniają aktualne realia ekonomiczne.
Benefity pracownicze
[GRI 401-2] [GRI 403-6] [ESRS S1-11]
Grupa Budimex stale rozwija ofertę benefitów, aby była dopasowana do potrzeb pracowników i zapewniała im szeroki zakres wyborów. Pracujemy ponadto nad pełną harmonizacją praktyk benefitowych w poszczególnych spółkach.
Osoby zatrudnione w Grupie Budimex mają do dyspozycji:
Ponadto:
W 2023 r. pracownicy Grupy Budimex otrzymali ponadto karty podarunkowe z okazji Bożego Narodzenia.
W związku z zakupem przez Mostostal Kraków SA w dniu 15 maja 2023 r. 100% udziałów PPUH Konstalex zostały podjęte działania mające na celu ujednolicenie systemu benefitowego z nową spółką właścicielską. W tym celu:
Cyklicznie badamy poziom satysfakcji pracowników z oferowanych benefitów. W 2023 r., w ramach badania zaangażowania, szerzej opisanego w podrozdziale 5.1., 80% respondentów zgodziło się ze stwierdzeniem, że oferta świadczeń dodatkowych oferowanych przez firmę jest dopasowana do ich potrzeb.
[1] Zaprezentowane w niniejszym rozdziale dane ilościowe dotyczące wynagrodzeń odnoszą się wyłącznie do osób zatrudnionych na rynku polskim.
[2] Dokument dostępny pod adresem: https://www.budimex.pl/repository/relation/Lad_Korporacyjny_2020/PL/Polityka_wynagrodzen_czlonkow_organow_Budimex_SA.pdf.
[3] Dane obejmują jedynie wynagrodzenia na rynku polskim.
[GRI 2-7] [GRI 2-8] [GRI 405-1] [GRI 401-1] [GRI 401-3]
W związku z rozwojem Grupy Budimex na rynkach zagranicznych oraz na rynku rodzimym (m.in. zakup spółki Konstalex, rozwój na rynku odnawialnych źródeł energii), liczba jej pracowników sukcesywnie rośnie i 31 grudnia 2023 r. wynosiła 7337 osób zatrudnionych na umowę o pracę, w określonym i nieokreślonym wymiarze czasowym [1]. Tym samym była wyższa o 4,5% w porównaniu z rokiem poprzednim.
Tabela: Pracownicy zatrudnieni na umowach na czas nieokreślony i określony w ujęciu rok do roku w Budimex SA
[GRI 2-7]
Tabela: Pracownicy zatrudnieni na umowach na czas nieokreślony i określony w ujęciu rok do roku w Grupie Budimex
Tabela: Dane o osobach świadczących pracę na umowach innych niż umowa o pracę w Grupie Budimex
[GRI 2-8]
Tabela: Struktura zatrudnienia
[GRI 405-1]
Tabela: Przyjęcia nowych pracowników w Budimex SA i Grupie Budimex
[GRI 401-1]
* Obejmuje wszystkich pracowników zatrudnionych w Grupie Kapitałowej (rynek polski i rynki zagraniczne)
** Rynek niemiecki został wyszczególniony, ponieważ ma najistotniejszy udział (wielkość zatrudnienia) w stosunku do pozostałych rynków zagranicznych.
W 2023 r. łączna liczba przyjęć nowych pracowników w spółkach Grupy Budimex wyniosła 2004 pracowników, w tym na rynku polskim – 1219, a na rynkach zagranicznych – 785 (rynek czeski – 13 pracowników, rynek słowacki – 24 pracowników oraz rynek niemiecki 748 pracowników).
Tabela: Odejścia pracowników w Budimex SA i Grupie Budimex
* Obejmuje wszystkich pracowników zatrudnionych w Grupie Kapitałowej (rynek polski i rynki zagraniczne)
** Rynek niemiecki został wyszczególniony, ponieważ ma najistotniejszy udział (wielkość zatrudnienia) w stosunku do pozostałych rynków zagranicznych.
W 2023 r. łączna liczba odejść pracowników w spółkach Grupy Budimex wyniosła 1826 pracowników, w tym na rynku polskim – 1016 , a na rynkach zagranicznych – 810 (rynek czeski – 3 pracowników, rynek słowacki – 3 pracowników oraz rynek niemiecki 804 pracowników).
Tabela: Wskaźnik rotacji dla pracowników na umowach o pracę w Budimex SA
[GRI 401-1]
Tabela: Wskaźnik rotacji dla pracowników na umowach o pracę w Grupie Budimex
Tabela: Informacje o urlopach macierzyńskich i ojcowskich w Budimex SA
[GRI 401-3]
Tabela: Informacje o urlopach macierzyńskich i ojcowskich w Grupie Budimex
[1] Wszystkie dane ilościowe przywoływane w niniejszym rozdziale jako odnoszące się do Budimex SA obejmują także pracowników zatrudnionych w zagranicznych oddziałach spółki.
[GRI 3-3] [GRI 2-10] [GRI 405-2] [ESRS S1-1] [ESRS S1-16]
Zagadnienia związane z różnorodnością zostały jednoznacznie uregulowane w dokumentach korporacyjnych, które odnoszą się do wszystkich spółek wchodzących w skład Grupy Budimex. Są to m.in Zasady polityki odpowiedzialności spółki opracowane na poziomie Grupy Ferrovial. Zobowiązują one wszystkich pracowników spółki m.in. do poszanowania podstawowych praw człowieka, sprzyjania równości i różnorodności oraz dbania o równowagę pomiędzy pracą a życiem prywatnym. Drugim dokumentem obowiązującym w całej Grupie Ferrovial jest Polityka ochrony praw człowieka, dotycząca unikania dyskryminacji, promowania równych szans w zatrudnieniu, a także dostrzegania wartości różnorodności w miejscu pracy. Z kolei opracowany przez Grupę Budimex Kodeks etyki wdraża założenia wskazanych polityk i przeciwdziała dyskryminacji w sferze zatrudnienia. Na poziomie spółek obowiązuje ponadto instrukcja Przeciwdziałanie mobbingowi i dyskryminacji.
Wdrożona przez Budimex SA i Mostostal Kraków SA Polityka różnorodności skupia się na:
Postanowienia dokumentu obejmują również obszary: rekrutacji, wynagrodzeń, godzenia obowiązków zawodowych z życiem prywatnym oraz ochrony przed mobbingiem, dyskryminacją i nieuzasadnionym zwolnieniem. W celu sprawnego zarządzania wspomnianą polityką wprowadzono tzw. monitoring antydyskryminacyjny oraz antymobbingowy, a także system narzędzi edukacyjnych, szkoleń i warsztatów. Corocznie rezultaty jej realizacji są raportowane do Zarządu Budimex SA.
Polityka różnorodności odnosi się do całej struktury zatrudnienia w Grupie Budimex. Z uwagi na istotność wpływu, jaki wywiera na resztę kadry przestrzeganie zasad różnorodności na najwyższych szczeblach organizacji, w 2021 r. przyjęta została Polityka różnorodności Zarządu spółki Budimex SA. Jej celem jest zapewnienie przestrzegania zasad równego traktowania i różnorodności na poziomie zarządczym Grupy Budimex. Polityka ta wyznacza kierunek działań organizacji w dążeniu do spełnienia najlepszych praktyk w zakresie różnorodności, w tym zapisanych w opracowanych przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie Dobrych praktykach spółek notowanych na GPW 2021. Polityka różnorodności Zarządu Spółki Budimex SA wprowadza minimalny poziom reprezentacji płci w procesie rekrutacji na stanowiska w Zarządzie wynoszący 30% wszystkich osób podchodzących do finalnego etapu rekrutacji, jeżeli osoby te są reprezentowane w puli kandydatów ubiegających się o dane stanowisko, a ich kompetencje są co najmniej równe kompetencjom innych kandydatów.
Od 2022 r. obowiązuje ponadto Polityka różnorodności Rady Nadzorczej spółki Budimex SA [1]. Jej celem jest:
Grupa Budimex przełamuje bariery związane ze stanem zdrowia pracowników, zatrudniając osoby z niepełnosprawnościami. W ramach systemu myBenefit przewidziano dodatkowe świadczenia dla pracowników z orzeczeniem o niepełnosprawności oraz pracowników posiadających członka rodziny z niepełnosprawnością.
Tabela: Wyniki kalkulacji nieskorygowanej luki płacowej dla Grupy Budimex za rok 2023 (całkowite wynagrodzenie)
[GRI 405-2]
* Analiza porównawcza na bazie całkowitego wynagrodzenia z uwzględnieniem premii w przeliczeniu na pełne etaty.
Nasze przedsiębiorstwo jest sygnatariuszem międzynarodowej Karty różnorodności – dobrowolnego zobowiązania do równego traktowania wszystkich pracowników, zapobiegania jakiejkolwiek formie dyskryminacji w miejscu pracy oraz tworzenia warunków sprzyjających różnorodności. Dokument ten wyraża gotowość organizacji do angażowania wszystkich grup jej interesariuszy w działania na rzecz ochrony i propagowania różnorodności.
W 2023 r. w Budimex SA organizowane były Tygodnie Różnorodności. Celem wydarzeń było szerzenie wiedzy i promowanie tematów związanych z określonymi aspektami różnorodności. W ramach każdego z nich odbyły się webinary, konkursy i inne aktywności dla pracowników. Tygodnie Różnorodności w 2023 r. dotyczyły różnic międzypłciowych, międzypokoleniowych, niepełnosprawności (zorganizowane we współpracy z fundacją TAKpełnosprawni) oraz różnic międzykulturowych.
Potwierdzeniem jakości praktyk Budimex SA związanych z zarządzaniem różnorodnością są ogłoszone w listopadzie 2023 r. wyniki zleconych przez „Financial Times” globalnych badań na temat wspierania przez firmy różnorodności i rozwoju zawodowego kobiet. W rankingu Diversity Leader 2024, opartym na badaniach ankietowych pracowników oraz wskaźnikach HR takich jak liczba kobiet na stanowiskach kierowniczych czy komunikacja różnorodności w organizacji, nasza spółka zdobyła 71,6 na 100 możliwych punktów. Tym samym Budimex SA wyprzedził wielu czołowych graczy na rynku międzynarodowym i znalazł się na 10. miejscu wśród przedsiębiorstw budowlanych na świecie oraz na 363. miejscu w klasyfikacji ogólnej (na 850 firm uwzględnionych w badaniach).
Warto wspomnieć, że według danych na 31 grudnia 2023 r., w Budimex SA kobiety stanowią aż 55% zatrudnionych na stanowisku inżyniera budowy – w 2012 r. odsetek ten wynosił 31%.
Zapobieganie dyskryminacji kobiet
Grupa Budimex aktywnie zapobiega dyskryminacji ze względu na płeć. W tym celu regularnie analizuje poziom współczynnika GPGR, gender pay gap ratio (tzw. nieskorygowaną lukę płacową), odzwierciedlającego różnice w wynagrodzeniach osób zatrudnionych w organizacji. Stanowi on różnicę średniego wynagrodzenia kobiet i mężczyzn w poszczególnych grupach stanowiskowych i jest wyliczany zgodnie z metodologią ustaloną dla całej Grupy Ferrovial, w oparciu o całkowite wynagrodzenie, uwzględniające premie, jak również w oparciu o wynagrodzenie stałe. W 2023 r. GPGR wyliczany w oparciu o całkowite wynagrodzenie, uwzględniające premie osiągnął -1,7%, podczas gdy w 2022 r. wyniósł -1,9%. Z perspektywy płacy zasadniczej i stałych składników wynagrodzenia, luka płacowa nie wystąpiła w 2023 r. (wyniosła dokładnie 0,02%).
W Polityce różnorodności zapisane jest zobowiązanie do osiągnięcia pełnej równości wynagrodzeń w poszczególnych grupach w perspektywie najbliższych lat. Aby osiągnąć ten cel, w Grupie Budimex podwyżki wynagrodzeń przyznawane są z uwzględnieniem zasady równouprawnienia płci, a od 2023 r. wszystkie spółki część swoich budżetów podwyżkowych przeznaczają wprost na podwyżki związane z wyrównywaniem wynagrodzeń.
Przywiązujemy również dużą wagę do braku dyskryminacji w procesie rekrutacji, m.in. ze względu na płeć, a także do transparentności decyzji o wyborze poszczególnych kandydatów. Innymi działaniami nakierowanymi na wyrównywanie szans zawodowych kobiet jest adresowany do nich program rozwojowy Murowany Sukces (szerzej opisany w podrozdziale 5.1.6.) oraz program Mama na macierzyńskim.
Tabela: Wyniki kalkulacji nieskorygowanej luki płacowej dla Grupy Budimex za rok 2023
(stałe składniki wynagrodzenia)
* Analiza porównawcza na bazie stałych składników wynagrodzenia (tj. bez ponadpodstawowych premii i nagród, dodatków i nadgodzin, w przeliczeniu na pełne etaty).
[1] Wszystkie trzy wdrożone w firmie polityki różnorodności można znaleźć na stronie: https://www.budimex.pl/pl/o-budimex/lad-korporacyjny.
[GRI 2-23] [GRI 2-24] [GRI 2-25] [GRI 2-26] [GRI 2-27] [ESRS SBM-3] [ESRS S1-3]
Grupa Budimex przestrzega zapisów następujących dokumentów:
Oznacza to zobowiązanie we wszystkich obszarach aktywności do:
Obowiązują nas wspólne dla całej Grupy Ferrovial Zasady ochrony praw człowieka. Celem dokumentu jest podniesienie świadomości spółek w odniesieniu do praw człowieka oraz zwiększenie ich możliwości w zakresie rozwiązywania problemów w tej sferze. Obliguje on wszystkich pracowników, klientów, dostawców i wykonawców pozostających w relacjach z Grupy Budimex do niedyskryminacji i promocji równych szans oraz do przestrzegania zakazu pracy dzieci i pracy przymusowej, jak również do respektowania prawa do zrzeszania się i prowadzenia sporów zbiorowych. Zasady opisane w dokumencie mają swoje źródło w Powszechnej deklaracji praw człowieka przyjętej przez Organizację Narodów Zjednoczonych oraz w ośmiu międzynarodowych konwencjach wskazanych w Deklaracji Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej fundamentalnych zasad i praw w pracy.
Dokumentami, które na poziomie operacyjnym zapewniają przestrzeganie praw człowieka w codziennym funkcjonowaniu naszych spółek, są zatwierdzone przez Zarząd: Kodeks etyki, Zbiór zasad postępowania dla kontrahentów/Kodeks etyki dla kontrahentów, Polityka compliance oraz instrukcja Przeciwdziałanie mobbingowi i dyskryminacji. Stanowią one punkty odniesienia dla pracowników i kontrahentów Grupy Budimex, m.in. opisując zasady i wytyczne postępowania w wyszczególnionych typach relacji oraz obszarach wpływu firmy. Ważnym elementem należytej staranności Grupy w odniesieniu do praw człowieka są istniejące mechanizmy zgłaszania nieprawidłowości, opisane w rozdziale 6.1.
W ramach realizacji celów strategicznych związanych ze zrównoważonym rozwojem Grupa Budimex planuje rozszerzanie procedur należytej staranności w łańcuchu dostaw. Obecnie obowiązujące zasady egzekwowania od partnerów biznesowych przestrzegania praw człowieka opisano w rozdziale 7.5.
Odpowiedzialność i zasoby zaangażowane w zarządzanie tematyką praw człowieka
Odpowiedzialność za podejmowanie i wdrażanie decyzji w obszarze praw człowieka jest przypisana do Zarządu Budimex SA (decyzje strategiczne) oraz poszczególnych komórek operacyjnych i stanowisk. Na straży przestrzegania postanowień Kodeksu etyki w Budimex SA stoi Komisja ds. Etyki (więcej informacji na jej temat znajduje się w rozdziale 6.4.). Ponadto w Budimex SA, Mostostal Kraków oraz FBSerwis wyodrębniono funkcję compliance, która odpowiada m.in za zapewnianie zgodności funkcjonowania spółek z przepisami prawa i regulacjami wewnętrznymi, w tym z obszaru praw człowieka (np. dotyczącymi przeciwdziałania mobbingowi i dyskryminacji).
W każdym niezbędnym przypadku związanym z zarządzaniem istotnymi kwestiami dotyczącymi praw człowieka istnieje możliwość konsultacji pomiędzy Budimex SA a spółkami zależnymi, np. w zakresie dzielenia się wiedzą i wymiany doświadczeń – przykładowo w zakresie dostosowania wewnętrznych regulacji spółek do zapisów dyrektywy o sygnalistach [1].
Identyfikacja i ocena ryzyk oraz wpływów związanych z prawami człowieka
Grupa Budimex na bieżąco identyfikuje ryzyka i wpływy związane z prawami człowieka i w razie potrzeby odpowiednio dostosowuje wewnętrzne regulacje. Pod tym kątem analizowane są nie tylko zdarzenia o kluczowym znaczeniu dla działalności spółek (np. zmiana polityki, wejście na rynek, nowe projekty), ale także zmiany zachodzące na rynku pracy. Przykładem może być wzrost udziału pracowników zagranicznych w polskim rynku pracy, co może powodować zwiększone ryzyko zachowań ksenofobicznych.
Ryzyka związane z przestrzeganiem praw człowieka identyfikowane są w kontekście praw pracowniczych, ochrony danych osobowych, ochrony informacji, BHP, w obszarze zakupów, a także w działalności operacyjnej w ramach realizowanych kontraktów. Proces identyfikacji ryzyk i wpływów obejmujący tematykę praw człowieka jest realizowany zarówno w odniesieniu do własnych operacji, jak i istotnych relacji biznesowych, w tym w kluczowych elementów łańcucha dostaw. Odbywa się on na podstawie Procedury zarządzania ryzykiem, która obejmuje konsultacje z zainteresowanymi stronami, odbywające się z udziałem ekspertów wewnętrznych reprezentujących poszczególne obszary działalności organizacji. Ponadto w zakresie ochrony praw człowieka prowadzona jest regularna komunikacja ze związkami zawodowymi. Dialog z interesariuszami narażonymi na wystąpienie negatywnego wpływu podejmowany jest reaktywnie i indywidualnie. W odniesieniu do realizowanych inwestycji odbywa się on w ramach procesu komunikacji kontraktu, opisanego w Polityce współpracy ze społecznościami lokalnymi.
Procedura identyfikacji ryzyk i wpływów na prawa człowieka jest automatycznie uruchamiana w przypadku nawiązania nowych relacji biznesowych. W Budimex SA oraz w FBSerwis funkcjonuje proces due diligence w stosunku do podmiotów zdefiniowanych jako partnerzy konsorcjalni, którzy uzupełniają ankietę partnera konsorcjalnego, stanowiącą załącznik do instrukcji operacyjnej Due diligence partnera biznesowego.
Grupa Budimex prowadzi rejestr ryzyk, do którego trafiają także ryzyka z obszaru praw człowieka zidentyfikowane przez jednostki organizacyjne. W ramach istniejącego systemu oceny ryzyk i wpływów nie został zidentyfikowany, wykryty ani zgłoszony negatywny wpływ Grupy na prawa człowieka ani naruszenia w tym obszarze.
Ogólne informacje na temat systemu zarządzania ryzykiem można znaleźć w rozdziale 6.2.
Działania podejmowane w związku z oceną ryzyk i wpływów w zakresie praw człowieka
Odpowiedzialność za konkretne obszary zarządzania ryzykiem została rozdzielona pomiędzy ekspertów, menedżerów i dyrektorów. Do ich kompetencji należy identyfikacja ryzyk uwzględnionych w rejestrze oraz ich ocena i priorytetyzacja – z uwzględnieniem wymogu angażowania interesariuszy, w tym grup narażonych na negatywne wpływy. W przypadku zidentyfikowania istotnych negatywnych wpływów na prawa człowieka podejmowane są odpowiednie działania korygujące. System zapobiegania, łagodzenia wpływów i wdrażania działań naprawczych dla istotnych wpływów związanych z prawami człowieka obejmuje również łańcuch dostaw – więcej informacji na ten temat znajduje się w rozdziale 7.5.
Monitoring i komunikacja o wpływach na prawa człowieka
Grupa Budimex monitoruje i ocenia skuteczność działań podejmowanych w odpowiedzi na zagrożenia i wpływy na prawa człowieka oraz wykorzystuje te informacje do ciągłego ulepszania procesów i systemów. Obejmuje to angażowanie interesariuszy i grup wrażliwych w ocenę skuteczności wszelkich podjętych kroków. W odniesieniu do realizowanych inwestycji odbywa się to w oparciu o obowiązującą w Budimex SA instrukcję Współpraca ze społecznościami lokalnymi na kontraktach.
Na podstawie danych z systemu służącego do powiadamiania o nieprawidłowościach powstają kwartalne raporty dotyczące m.in potencjalnych naruszeń praw człowieka. W 2023 r. nie odnotowano żadnych takich zgłoszeń.
Zobowiązanie do prowadzenia działań naprawczych
Grupa Budimex zobowiązuje się do samodzielnego działania lub współpracy w zakresie działań naprawczych na rzecz podmiotów, np. pracowników i społeczności, w przypadku których wywiera lub przyczynia się do wywarcia negatywnego wpływu w obszarze praw człowieka.
[1] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii.
[GRI 2-23] [GRI 2-30] [ESRS S1-1]
Źródłem sukcesu naszej firmy są jej pracownicy – ich wiedza, umiejętności i doświadczenie, ale także postawy odzwierciedlające wartości, które stanowią fundament kultury organizacyjnej Grupy Budimex (zob. rozdział 3.1.).
W ramach realizacji strategii ESG wobec kadry spółki postawiono przede wszystkim na budowanie zaangażowania, rozwój talentów oraz mobilność umożliwiającą ekspansję na rynki zagraniczne. Działania te wzmacniane są budowaniem atrakcyjnej oferty dla pracowników i kandydatów do pracy (wynagrodzenia, benefity, oferta rozwojowa) oraz efektywną komunikacją z tymi grupami, a także promowaniem różnorodności w zatrudnieniu.
Sposób, w jaki pracujemy, wynika z Regulaminu organizacyjnego Budimex SA. Zapisano w nim nie tylko schemat organizacyjny Budimex SA, ale także zakresy odpowiedzialności i zadania realizowane przez poszczególne biura.
Do najważniejszych dokumentów wewnętrznych, które mają znaczenie dla kształtowania warunków pracy w Grupie Kapitałowej Budimex, zaliczamy regulaminy pracy, regulaminy wynagradzania i premiowania oraz zakładowe układy zbiorowe pracy, które obowiązują w Budimex SA oraz Mostostal Kraków i którymi objętych jest łącznie 5007 pracowników [1], czyli 78% ogółu kadry Grupy zatrudnionej na rynku polskim. Zasadnicze znaczenie mają także dokumenty z zakresu gwarantowania praw człowieka oraz zarządzania różnorodnością, opisane odpowiednio w rozdziałach 5.2 oraz 5.3. W Grupie Budimex funkcjonują ponadto procedury i instrukcje operacyjne, regulujące m.in. kwestie związane z rekrutacją i zwalnianiem pracowników oraz organizacją i realizacją szkoleń i innych działań rozwojowych.
Zapewniamy funkcjonującym w Grupie związkom zawodowym, tj. Międzyzakładowej Organizacji Związkowej NSZZ „Solidarność”, pełną swobodę w korzystaniu z przysługujących im praw, a także ściśle współpracujemy z nimi w kształtowaniu wewnętrznych regulacji z zakresu zarządzania zasobami ludzkimi. Uwzględniamy także opinie zgłaszane bezpośrednio przez zatrudnionych, jak również wyniki badań ich zaangażowania. Kolejne takie badanie, przeprowadzone przez niezależnego dostawcę zewnętrznego zgodnie z opracowaną przez niego metodologią, odbyło się 2023 r.
Badanie zaangażowania pracowników 2023
Do badania, poprzedzonego kampanią informacyjną, zaproszono 6704 pracowników Grupy Budimex z Polski, Czech, Słowacji i Niemiec. Mimo że ankieta miała wyłącznie formę elektroniczną, odpowiedziało na nią ponad 4200 osób, co oznacza frekwencję na poziomie 63% (wśród pracowników umysłowych wyniosła ona 75%, wśród pracowników fizycznych 47%). Wskaźnik zaangażowania, a więc odsetek pracowników Grupy, którzy czują się zmotywowani do mówienia dobrze o firmie, kontynuowania zatrudnienia w niej oraz dawania z siebie więcej niż jest oczekiwane, wyniósł 39%.
Za mocne strony swojego miejsca pracy zatrudnieni uznali m.in. przywiązywanie przez pracodawcę dużej wagi do BHP oraz szybkie i skuteczne reagowanie na problemy w tej sferze. Ponadto pracownicy doceniają etyczne prowadzenie biznesu, relacje z bezpośrednimi przełożonymi (otwartą komunikację, sprawiedliwe traktowanie czy udzielanie koniecznego wsparcia) oraz relację w zespołach (dzielenie się wiedzą i doświadczeniem, współpracę w realizacji celów). Obszary wskazane jako wymagające poprawy to m.in. dostęp do informacji o kierunkach działania, planach i wynikach, spójność celów w ramach różnych obszarów oraz zachowanie równowagi między pracą i życiem prywatnym. Po badaniu powołano trzy ogólnofirmowe grupy projektowe, a dodatkowo przeprowadzane są warsztaty pogłębiające wyniki ankiety, co umożliwi dobór optymalnych działań korygujących na poziomie lokalnym i centralnym.
[GRI 402-1]
Regulacje wewnętrzne z obszaru pracowniczego są modyfikowane w terminach przewidzianych przepisami (np. obligatoryjne 2 tygodnie na wejście w życie). Dobre praktyki przyjęte przez spółkę zakładają jednak, że każda zmiana poprzedzona jest akcją komunikacyjną, obejmującą co do zasady organizację dodatkowych spotkań, przygotowanie materiałów informacyjnych oraz list pytań i odpowiedzi dla zachowania jasności i transparentności działań.
Treść regulacji wewnętrznych, nie tylko z obszaru pracowniczego oraz zmiany w ich zapisach są zatrudnionym przekazywane w szczególności:
[1] Wszelkie dane dotyczące zatrudnienia przywołane w niniejszym raporcie wyrażone są w liczbie osób (stan na 31.12.2023 r.).
Przejawem odpowiedzialności za ograniczanie rzeczywistego i potencjalnego wpływu działalności Grupy Budimex na środowisko są działania podejmowane na rzecz ochrony przyrody i zasobów naturalnych. Realizowane aktywności wynikają z przyjętych przez Grupę wartości oraz z celów zapisanych w jej strategii ESG, a także z wyznaczonych przez ONZ globalnych Celów Zrównoważonego Rozwoju w zakresie energetyki (cel 7), odpowiedzialnej produkcji i konsumpcji (cel 12), ochrony klimatu (cel 13) oraz ochrony ekosystemów (cel 15).
Dążąc do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, w 2023 r. Grupa Budimex podejmowała wysiłki na rzecz wzrostu swojego zaangażowania w produkcję zielonej energii elektrycznej. W kwietniu ub.r. Budimex SA i Ferrovial EG SE powołały nową spółkę joint-venture, BXF Energia, której celem jest akwizycja projektów fotowoltaicznych i farm wiatrowych o łącznej mocy ok. 305 MW (na koniec 2023 r.). BXF Energia kontynuuje pozyskane przez Budimex SA projekty Magnolia i Kamelia, a ponadto analizuje inwestycje o łącznej mocy ok. 800 MW. Do 2028 r. spółka planuje zbudować portfolio projektów wiatrowych i słonecznych, w fazie budowy i eksploatacji, o łącznej mocy ok. 500 MW. Celem Grupy wynikającym z przyjętej strategii ESG jest wykorzystywanie energii ze źródeł odnawialnych. W 2023 r. 100% energii pozyskanej od zewnętrznych dostawców pochodziło z takich źródeł, co oznaczało realizację celu strategicznego. Budimex SA nadzoruje realizację celów związanych z energią w ramach funkcjonującego w jego strukturach Komitetu ds. Zarządzania Energią.
Budimex SA, będąc spółką odpowiedzialną w obszarze ochrony środowiska, w ostatnim roku intensyfikował działalność związaną z ponownym wykorzystaniem odzyskanych odpadów budowlanych. Tym samym spełnione zostało kryterium dotyczące gospodarki o obiegu zamkniętym zdefiniowane w Taksonomii UE oraz osiągnięto jeden ze strategicznych celów ESG, pierwotnie planowany do realizacji w 2024 r.
Rozumiejąc siłę wpływu biznesu oraz potrzeby pracowników w zakresie ekozaangażowania, firma dążyła do podnoszenia świadomości własnej kadry i zespołów swoich partnerów biznesowych w kwestiach związanych z ochroną środowiska naturalnego. Jedną z takich inicjatyw, które miały miejsce w 2023 r., był program grantowy umożliwiający pracownikom pozyskanie środków finansowych na realizację oddolnych projektów ze sfery edukacji ekologicznej czy przeciwdziałania zmianom klimatu. Odbyły się dwie kampanie edukacyjne: „Zielony Kwiecień” – akcja mającą na celu zachęcanie osób zatrudnionych w firmie do podejmowania działań proekologicznych, oraz „Jesień pod znakiem ESG” – cykl aktywności, także szkoleniowych, mających przybliżyć pracownikom zagadnienia zrównoważonego rozwoju.
Reasumując, wszystkie cele z obszaru środowiskowego strategii ESG wyznaczone na rok 2023 zostały zrealizowane.
Czym jest Taksonomia UE?
Taksonomia UE jest systemem klasyfikacji ustanawiającym kryteria, które musi spełnić działalność gospodarcza, żeby mogła być uznana za zrównoważoną środowiskowo. Stanowi ona zbiór ogólnoeuropejskich zasad i technicznych wskaźników, które odzwierciedlają cele i ambicje klimatyczne UE dla poszczególnych obszarów gospodarki. Jej zadaniem jest przekierowanie przepływów kapitałowych w kierunku bardziej zrównoważonej działalności celem realizacji polityki klimatycznej i szerszej polityki środowiskowej Unii w horyzoncie 2030 r. i później. Taksonomia dostarcza firmom, inwestorom i decydentom przejrzyste i jednolite definicje działalności zrównoważonych środowiskowo. W ten sposób pomaga chronić firmy i inwestorów m.in. przed zjawiskiem greenwashingu.
Zrównoważona środowiskowo działalność gospodarcza to działalność, która spełnia następujące kryteria:
Do celów środowiskowych zgodnych z taksonomią zaliczamy:
Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie Taksonomii [1] Grupa ujawnia w sprawozdaniu nt. informacji niefinansowych:
Szczegółowe wymogi dotyczące kalkulacji i ujawniania ww. wskaźników zostały określone w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2021/2178 [2]), tzw. akcie delegowanym do art. 8.
Proces badania zgodności z Taksonomią w Grupie Budimex
Celem weryfikacji zgodności z systematyką przeprowadzony został czteroetapowy proces:
1. Identyfikacja
Etap polegał na przeglądzie całej działalności prowadzonej przez Grupę Budimex i ustaleniu, które rodzaje działalności kwalifikują się do systematyki zgodnie z Taksonomią UE. Przeglądowi podlegały uzyskiwane przez spółki przychody, nakłady inwestycyjne i wydatki operacyjne. Do identyfikacji poszczególnych rodzajów działalności wykorzystano ich opisy zawarte w załącznikach do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2139 z późniejszymi zmianami (tj. uzupełnionego przez rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2023/2485) oraz rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2023/2486. W przypadku niedostatecznej jednoznaczności kwalifikacji działalności skorzystano pomocniczo z systematyki kodów NACE [3].
Ocenę kwalifikowalności przeprowadzono względem wszystkich sześciu celów środowiskowych, dla których zostały opublikowane listy działalności kwalifikowalnych:
CEL I – Łagodzenie zmian klimatu (CCM) – wg Załącznika I do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2139 oraz dla nowych działalności dodanych do katalogu działalności wspierających realizację celu I zdefiniowanych w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2023/2485,
CEL II – Adaptacja do zmian klimatu (CCA) – wg Załącznika II do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2139 oraz dla nowych działalności dodanych do katalogu działalności wspierających realizację celu II zdefiniowanych w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2023/2485.
Dla pozostałych czterech celów środowiskowych określonych w odpowiednich załącznikach do rozporządzenia delegowanym Komisji (UE) 2023/2486:
CEL III – Zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich (WTR),
CEL IV – Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym (CE),
CEL V – Zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola (PPC),
CEL VI – Ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów (BIO).
Grupa zidentyfikowała w poprzednim i w bieżącym okresie sprawozdawczym działalności kwalifikujące się do pierwszych dwóch celów środowiskowych. W odniesieniu do bieżącego okresu sprawozdawczego Grupa potwierdziła, że działalności gospodarcze dotyczące Grupy i kwalifikujące się do pozostałych czterech celów środowiskowych pokrywają się z działalnościami gospodarczymi zidentyfikowanymi już jako kwalifikujące się do dwóch pierwszych celów środowiskowych.
2. Alokacja
Etap alokacji polegał na przypisaniu do poszczególnych, zidentyfikowanych działalności kwalifikujących się do Taksonomii UE wartości obrotu, nakładów inwestycyjnych i wydatków operacyjnych. Szczegóły zastosowanych metod alokacji zostały opisane w sekcji „Zasady rachunkowości”.
3. Weryfikacja zgodności
Na etapy weryfikacji zgodności z Taksonomią UE składały się dwa poziomy oceny, zgodnie z poniższym opisem:
Zgodnie z rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2021/2178 (zmienionym przez rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2023/2486) Grupa Budimex będzie oceniać kwalifikowalność oraz zgodność dla pozostałych działalności (tj. dla nowych działalności w zakresie dwóch pierwszych celów oraz dla działalności w ramach pozostałych czterech celów środowiskowych) począwszy od ujawnień publikowanych za rok 2024.
4. Kalkulacja
Proces polegał na wykorzystaniu wyników weryfikacji z etapu drugiego i trzeciego w celu sporządzenia tabel zawierających wymagane dane zgodnie z wymogami załączników I i II do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2178 z późniejszymi zmianami.
Weryfikacja została przeprowadzona przez przedstawicieli Biura ESG, Jakości i Ochrony Środowiska [4], przedstawicieli Biura Kontrolingu oraz przedstawicieli kontraktów spółek z Grupy Kapitałowej.
Weryfikacja zgodności z technicznymi kryteriami kwalifikacji
Weryfikacja zgodności z technicznymi kryteriami kwalifikacji była prowadzona dla wszystkich rodzajów działalności kwalifikujących się do systematyki i polegała na analizie poszczególnych kryteriów istotnego wkładu i niewyrządzania poważnych szkód w odniesieniu do celów: CEL I i CEL II oraz sprawdzeniu, w jakim stopniu dany rodzaj działalności jest zgodny z technicznymi kryteriami kwalifikacji określonymi w aneksach I i II do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2139 [5], rozszerzonego rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2022/1214 [6]. Grupa kapitałowa przeprowadziła ocenę taksonomii na bazie czynnych kontraktów, znajdujących się w fazie realizacji (w przypadku Budimex SA analizie poddano projekty, które prowadziły działalność operacyjną; nie przeprowadzono analizy technicznych kryteriów kwalifikacji dla kontraktów znajdujących się w fazie projektowania). W trakcie procesu weryfikacji technicznych kryteriów kwalifikacji dla działalności w których stwierdzono niespełnienie kryterium istotnego wkładu, nie przeprowadzano analizy kryteriów niewyrządzania poważnych szkód.
Głównymi typami działalności prowadzonymi w Grupie Kapitałowej są działalności ujęte w systematyce jako 6.14 Infrastruktura na potrzeby transportu kolejowego, 6.16 Infrastruktura wspomagająca niskoemisyjny transport wodny, 7.1 Budowa nowych budynków, 7.2 Renowacja istniejących budynków, 5.5 Zbieranie i transport odpadów innych niż niebezpieczne we frakcjach segregowanych u źródła i 5.9 Odzysk materiałów z odpadów innych niż niebezpieczne.
Badanie zgodności z technicznymi kryteriami kwalifikacji zostało wykonane w okresie od października 2023 do grudnia 2023 r. przez przedstawicieli Biura ESG, Jakości i Ochrony Środowiska [7] Budimex SA w ramach prac określonych w kontraktach dotyczących usług świadczonych przez Grupę dla swoich kontrahentów. Do weryfikacji wykorzystane zostały narzędzia w formie list kontrolnych zgodności implementowane od Grupy Ferrovial, która jest inwestorem większościowym Grupy Budimex. W szczególności, analizie pod kątem oceny spełnienia kryteriów DNSH podlegały dokumenty takie jak: oceny oddziaływania na środowisko, plany monitoringu środowiskowego, raporty wskaźnika odzysku odpadów budowlanych i rozbiórkowych, plany zarządzania florą i fauną, a także plany działań naprawczych w zakresie łagodzenia m.in. hałasu, zapylenia.
Analiza została przeprowadzona na bazie kontraktów czynnych, generujących obroty w roku 2023 lub na bazie aktywnych kontraktów lub posiadanych przez Grupę aktywów generujących nakłady inwestycyjne lub wydatki operacyjne. W ten sposób dla każdego z rodzajów działalności ustalony został procentowy udział obrotu, nakładów inwestycyjnych oraz wydatków operacyjnych zgodnych z technicznymi kryteriami kwalifikacji, które raportowane są w tabelach w niniejszej części sprawozdania nt. informacji niefinansowych.
Weryfikacja zgodności z minimalnymi gwarancjami
Zgodnie z art. 18 rozporządzenia 2020/852:
Minimalnymi gwarancjami, o których mowa w art. 3 lit. c), są procedury stosowane przez przedsiębiorstwo prowadzące działalność gospodarczą, które mają zapewnić przestrzeganie Wytycznych OECD [8] dla przedsiębiorstw wielonarodowych oraz Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka, w tym zasad i praw określonych w ośmiu podstawowych konwencjach wskazanych w Deklaracji Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej podstawowych zasad i praw w pracy oraz zasad i praw określonych w Międzynarodowej karcie praw człowieka.
W zakresie spełniania minimalnych gwarancji bazowano na ocenie przeprowadzonej w 2022 r. oraz zaleceniach wdrożonych w 2023 r. Badanie zgodności z minimalnymi gwarancjami przeprowadzono zgodnie z rekomendacjami zamieszczonymi w Final Report on Minimum Safeguards autorstwa Platform on Sustainable Finance.
Zgodnie z rekomendacjami niespełnieniem minimalnych gwarancji jest jedna z czterech przesłanek:
W procesie weryfikacji w Grupie Budimex niezgodność z wyżej wymienionymi przesłankami została zbadana w następujący sposób:
W wyniku przeprowadzonego procesu weryfikacji ustalono, że działalność Grupy prowadzona jest zgodnie z minimalnymi gwarancjami.
Zasady rachunkowości
W celu obliczenia odsetka obrotu, nakładów inwestycyjnych (CAPEX) i wydatków operacyjnych (OPEX) kwalifikujących się do systematyki oraz kwalifikujących się i zgodnych z systematyką zastosowano następujące zasady:
Obrót
Mianownik wskaźników taksonomicznych dotyczących obrotu stanowią całkowite skonsolidowane przychody Grupy Budimex w 2023 r., ujawnione w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w skonsolidowanym rachunku zysków i strat w pozycji „Przychody z umów z klientami”. Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów opisane zostały w nocie 30.
Do licznika wskaźnika obrotu kwalifikującego się do Taksonomii UE przypisano przychody z działalności kwalifikującej się do systematyki (zgodnych i niezgodnych z kryteriami technicznymi). Do licznika wskaźnika obrotu zgodnego z Taksonomią UE przypisano tę część przychodów, która wynika z działalności zgodnych z kryteriami technicznymi.
Nakłady inwestycyjne (CAPEX)
Mianownik wskaźników taksonomicznych dla nakładów inwestycyjnych (CAPEX) stanowią nakłady inwestycyjne poniesione we wszystkich spółkach Grupy Kapitałowej, które zostały wykazane w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych w ramach działalności inwestycyjnej w pozycji „Nabycie wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych”.
Do licznika wskaźnika nakładów kwalifikowalnych do Taksonomii UE przypisano tę część CAPEX, która dotyczy rodzajów działalności kwalifikujących się do systematyki (zgodnych i niezgodnych z kryteriami technicznymi). Do licznika wskaźnika nakładów zgodnych z Taksonomią UE przypisano tę część CAPEX, która dotyczy rodzajów działalności zgodnych z kryteriami technicznymi.
Główne nakłady inwestycyjne w analizowanym roku dotyczyły Budimex SA oraz spółek z Grupy FBSerwis. W przypadku nakładów inwestycyjnych ponoszonych na pojazdy, sprzęt, maszyny, rozbudowę baz przeładunkowych oraz składowisk zastosowano metodę alokacji bezpośredniej do typu działalności, w ramach której będą używane nabywane aktywa. W zakresie pozostałych nakładów, niedających się przyporządkować bezpośrednio do typów działalności taksonomicznych, zastosowano metodę alokacji proporcjonalnej, ponieważ będą one wykorzystywane przy realizacji różnych kontraktów, zarówno związanych z działalnością kwalifikującą się do systematyki, jak i niekwalifikującą się.
Wydatki operacyjne (OPEX)
Mianownik wskaźników taksonomicznych dla wydatków operacyjnych (OPEX) stanowią (zgodnie z wymogiem określonym w Załączniku I do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2178) wszystkie bezpośrednie, nieskapitalizowane koszty związane z pracami badawczo-rozwojowymi, działaniami w zakresie renowacji budynków, leasingiem krótkoterminowym, konserwacją i naprawami oraz wszelkie inne bezpośrednie wydatki związane z bieżącym utrzymaniem składników rzeczowych aktywów trwałych Grupy w dobrym stanie.
Do licznika wskaźnika kosztów kwalifikowalnych do Taksonomii UE przypisano tę część OPEX, która dotyczy rodzajów działalności kwalifikujących się do systematyki (zgodnych i niezgodnych z kryteriami technicznymi). Do licznika wskaźnika kosztów zgodnych z Taksonomią UE przypisano tę część OPEX, która dotyczy rodzajów działalności zgodnych z kryteriami technicznymi.
W przypadku wydatków operacyjnych na maszyny budowlane i bazy sprzętowe zastosowano metodę alokacji bezpośredniej w sposób analogiczny jak w opisanym powyżej przypadku CAPEX. W przypadku pozostałych wydatków operacyjnych niedających przyporządkować się bezpośrednio do typów działalności zastosowano metodę alokacji pośredniej.
Pozostałe informacje
Dane wykorzystane do obliczeń pochodziły z systemu finansowo-księgowego Grupy Budimex i z systemów finansowo-księgowych poszczególnych spółek zależnych wchodzących w skład Grupy.
Grupa uniknęła podwójnego liczenia podczas przypisywania obrotu i nakładów inwestycyjnych poprzez dokonanie stosownych wyłączeń konsolidacyjnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami rachunkowości. W przypadku wydatków operacyjnych, które w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2021/2178 definiowane są w sposób nieodnoszący się do międzynarodowych standardów sprawozdawczości finansowej, dokonano przeglądu wszystkich kont w systemie rachunkowym Grupy, a następnie zidentyfikowane pozycje spełniające definicję OPEX przypisano każdorazowo do danego rodzaju działalności kwalifikującej się do systematyki.
Grupa ujawnia w niniejszym sprawozdaniu po raz drugi udział działalności zgodnej z systematyką i po raz trzeci udział działalności kwalifikującej się do systematyki. Ujawnienie w niniejszym sprawozdaniu dotyczy ostatniego roku obrotowego, tj. okresu 1.01-31.12.2023.
Analiza wykazała brak konieczności szczegółowej dezagregacji kluczowych wskaźników wyników pomiędzy poszczególne jednostki operacyjne Grupy zgodnie z pkt. 1.2.2.3. Załącznika I do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2178. Więcej informacji na ten temat znajduje się w komentarzach do poszczególnych kluczowych wskaźników wyników.
Grupa nie prowadzi, nie finansuje ani nie ma ekspozycji na rodzaje działalności, o których mowa w sekcjach 4.26–4.31 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2139 (rodzaje działalności związane z wytwarzaniem energii w ramach procesów jądrowych i produkcji energii z gazowych paliw kopalnych). W związku z tym Grupa ujawnia w tym zakresie jedynie poniższy jakościowy wzór regulacyjny i nie ujawnia pozostałych tabel ilościowych określonych w Załączniku XII do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2178, gdy wszystkie te tabele ilościowe zawierałyby zerowe wartości w zakresie działalności związanych z gazami kopalnymi lub energią jądrową.
Tabela: Działalność związana z energią jądrową
Szczegółowe wyniki analizy zostały zamieszczone w tabelach: Obrót, CAPEX i OPEX.
Wyniki analiz taksonomicznych zostały przedstawione na schematach graficznych (Rysunek: Działalność kwalifikująca się do systematyki i Rysunek: Działalność zgodna z systematyką).
Rysunek: Działalność kwalifikująca się do systematyki
Rysunek: Działalność zgodna z systematyką
Tabela: Obrót
Pełna wersja tabeli przedstawiającej obrót do pobrania TUTAJ.
Tabela: CAPEX
Pełna wersja tabeli przedstawiającej CAPEX do pobrania TUTAJ
Tabela: OPEX
Pełna wersja tabeli przedstawiającej OPEX do pobrania TUTAJ
Grupa uzyskuje przychody z kilku segmentów działalności, z których większość jest ujęta w systematyce w zakresie załączników I i II do aktu delegowanego w sprawie klimatu (rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/2139).
Głównymi pozycjami przychodów z działalności zgodnej z systematyką w 2023 r. były:
Część uzyskiwanych przychodów dotyczących ww. działalności nie spełniła technicznych kryteriów kwalifikacji, w związku z czym zostały one uznane za kwalifikujące się do systematyki, ale niezgodne z nią. W szczególności dotyczyło to przychodów z budowy nowych budynków (1523,51 mln zł).
3984,17 mln zł przychodów pochodziło z działalności niekwalifikujących się do systematyki.
Udział obrotu kwalifikującego się do systematyki w całości obrotu wyniósł w 2023 r. 59,36%, w tym udział obrotu zgodnego z systematyką – 36,99%, a udział obrotu kwalifikującego się, ale niezgodnego z systematyką – 22,37%.
Nakłady inwestycyjne (CAPEX) są związane z realizacją planów inwestycyjnych przyjętych przez Zarząd. Nakłady inwestycyjne zgodne z systematyką w 2023 r. były ponoszone przede wszystkim na:
Część nakładów inwestycyjnych (14,09 mln zł) była ponoszona w związku z prowadzeniem działalności budowlanej dotyczącej rodzajów działalności kwalifikującej się, ale niezgodnej z systematyką.
Ponadto Grupa ponosiła w 2023 r. nakłady inwestycyjne w wysokości 63,99 mln zł związane z rodzajami działalności niekwalifikującymi się do systematyki.
Udział nakładów inwestycyjnych kwalifikujących się do systematyki w całości nakładów inwestycyjnych wyniósł w 2023 r. 54,92%, w tym udział nakładów inwestycyjnych zgodnych z systematyką – 45,00%, a udział nakładów inwestycyjnych kwalifikujących się, ale niezgodnych z systematyką – 9,92%.
Wydatki operacyjne (OPEX) zgodne z systematyką w 2023 r. wyniosły 29,70 mln zł i były ponoszone w celu utrzymania we właściwym stanie maszyn, urządzeń, pojazdów i innych aktywów niezbędnych do prowadzenia działalności zgodnej z systematyką. Największa pozycja dotyczyła utrzymania aktywów niezbędnych do budowy infrastruktury na potrzeby transportu kolejowego (15,47 mln zł).
Ponadto Grupa ponosiła w 2023 r. wydatki operacyjne w wysokości 36,42 mln zł związane z rodzajami działalności niekwalifikującymi się do systematyki.
Udział wydatków operacyjnych kwalifikujących się do systematyki w całości nakładów inwestycyjnych wyniósł w 2023 r. 60,56%, w tym udział wydatków operacyjnych zgodnych z systematyką – 32,15%, a udział wydatków operacyjnych kwalifikujących się, ale niezgodnych z systematyką – 28,41%.
[1] Rozporządzenie Parlamentu i Rady (UE) 2020/852 z 18 dnia czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje.
[2] Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/2178 z dnia 6 lipca 2021 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 przez sprecyzowanie treści i prezentacji informacji dotyczących zrównoważonej środowiskowo działalności gospodarczej, które mają być ujawniane przez przedsiębiorstwa podlegające art. 19a lub 29a dyrektywy 2013/34/UE, oraz określenie metody spełnienia tego obowiązku ujawniania informacji.
[3] NACE (fr. Nomenclature statistique des Activités économiques dans la Communauté Européenne, statystyczna klasyfikacja działalności gospodarczych w Unii Europejskiej) – klasyfikacja zbudowana z szeregu liter i cyfr odpowiadających pięciu poziomom klasyfikacji.
[4] Do lutego 2024 Biuro Zakupów, Jakości i Ochrony Środowiska.
[5] Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/2139 z dnia 4 czerwca 2021 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 poprzez ustanowienie technicznych kryteriów kwalifikacji służących określeniu warunków, na jakich dana działalność gospodarcza kwalifikuje się jako wnosząca istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu lub w adaptację do zmian klimatu, a także określeniu, czy ta działalność gospodarcza nie wyrządza poważnych szkód względem żadnego z pozostałych celów środowiskowych.
[6] Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2022/1214 z dnia 9 marca 2022 r. zmieniające rozporządzenie delegowane (UE) 2021/2139 w odniesieniu do działalności gospodarczej w niektórych sektorach energetycznych oraz rozporządzenie delegowane (UE) 2021/2178 w odniesieniu do publicznego ujawniania szczególnych informacji w odniesieniu do tych rodzajów działalności gospodarczej.
[7] Do lutego 2024 Biuro Zakupów, Jakości i Ochrony Środowiska.
[8] The Organisation for Economic Co-operation and Development.
[9] United Nations Guiding Principles.
[10] Baza jest dostępna pod adresem: https://mneguidelines.oecd.org//database/.
[11] Baza jest dostępna pod adresem: https://www.business-humanrights.org/en/companies.
Ważnym elementem zrównoważonych działań Grupy Budimex jest wzmacnianie świadomości pracowników w obszarze wpływu na środowisko. Rozwój oraz edukacja wpisane są w tożsamość oraz wartości korporacyjne firmy. Jednocześnie aktywności te są zgodne z celami określonymi w Agendzie 2030 ONZ i planowane na ich podstawie.
W Grupie Budimex promowane są postawy proekologiczne w miejscu pracy i w życiu prywatnym oraz wrażliwość na kwestię ochrony klimatu. Firma buduje wśród pracowników zrozumienie strategii ESG oraz włącza ich w jej realizację. Projekty służące tym celom to m.in.:
W ramach budowania świadomości ekologicznej nowo zatrudnieni pracownicy zapoznawani są z zasadami ochrony środowiska panującymi w Mostostal Kraków SA w dniu przyjęcia do pracy. Zapoznanie to odbywa się po obowiązkowym szkoleniu wstępnym BHP.
Uzupełnieniem procesów edukacyjnych są kampanie informacyjne skierowane do zespołów Grupy Budimex. W 2023 r. ochrona środowiska była tematem dwóch projektów wewnętrznych. Obejmowały one szereg aktywności organizowanych centralnie oraz w oddziałach regionalnych i na budowach – była to wspomniana „Jesień pod znakiem ESG” oraz „Zielony Kwiecień”.
Zielony Kwiecień
Obchodzony 22 kwietnia Światowy Dzień Ziemi zainspirował nas do ogłoszenia kwietnia 2023 r. Zielonym Miesiącem. W ramach kampanii, zorganizowanej przez Budimex SA wspólnie z Grupą FBSerwis oraz Mostostal Kraków SA, miały miejsce liczne inicjatywy, których celem było wzmocnienie świadomości ekologicznej pracowników oraz działania na rzecz ochrony środowiska:
Grupa FBSerwis promuje postawy proekologiczne organizując konkursy i warsztaty dla uczniów szkół podstawowych i przedszkoli oraz angażując ich w działania na rzecz ochrony środowiska.
W 2023 r. firma zrealizowała w tej sferze następujące inicjatywy:
Założenia strategii Zmieniamy dla Was świat! I zmieniamy siebie (zob. rozdział 3.3.), ogłoszonej w czerwcu 2023 r., były promowane wśród pracowników Grupy Budimex w ramach dwumiesięcznej kampanii informacyjno-edukacyjnej „Jesień pod znakiem ESG”. Akcja miała na celu nie tylko zaznajomienie zespołów z priorytetami firmy zapisanymi w dokumencie, ale także podniesienie ich świadomości w kwestiach związanych ze zrównoważonym rozwojem.
Część edukacyjna projektu obejmowała kurs składający się z pięciu modułów. Uczestnicy mogli poszerzyć wiedzę na temat regulacji z obszaru ESG oraz dokładnie poznać najważniejsze zobowiązania podjęte we wspomnianej strategii, a także ich wpływ na bieżącą działalność firmy.
Ważną część kampanii stanowiło publikowanie w firmowym intranecie materiałów prezentujących przykłady zaangażowania Grupy Budimex w zrównoważony rozwój. Treści te były poświęcone m.in. działalności spółki BXF Energia, zajmującej się rozwojem odnawialnych źródeł energii, programom z zakresu wyrównywania szans i promowania różnorodności, a także politykom i obowiązującym zasadom zapewniania zgodności z prawem, regulacjami wewnętrznymi i etyką.
[1] Do lutego 2024 r. pod nazwą Biuro Zakupów, Jakości i Ochrony Środowiska.
Budimex SA
[GRI 3-3]
Tabela: Kontrahenci oceniani z wykorzystaniem kryteriów środowiskowych i społecznych przez Budimex SA
[GRI 308-1]
[1] Do lutego 2024 r. pod nazwą Biuro Zakupów, Jakości i Ochrony Środowiska.
[GRI 3-3]
Budimex SA, realizując inwestycje zlecone przez inwestorów (np. Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, PKP Polskie Linie Kolejowe), opiera się ściśle na przekazanej przez nich dokumentacji kontraktowej (np. decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, decyzji lokalizacyjnej, projekcie). Spółka nie uczestniczy w decyzjach dotyczących przebiegu i lokalizacji inwestycji, zatem nie ma wpływu na to, czy dana inwestycja realizowana jest na terenach chronionych, czy nie. Nie ma także wpływu na liczbę drzew przeznaczonych do wycięcia w związku np. z budową nowej drogi, nie decyduje też o liczbie zaplanowanych przejść dla zwierząt. Niemniej jednak podejmuje działania w celu minimalizacji strat w potencjale naturalnym terenów, na których realizuje daną budowę. W tym celu wdrożone zostały standardy Budimex SA dotyczące:
[GRI 304-1] [GRI 304-2] [ESRS E4-5]
W 2023 r. Budimex SA realizował ponad 200 kontraktów. W 58 przypadkach inwestycje wkraczały w tereny objęte jedną z form ochrony przyrody:
W 9 przypadkach prace prowadzone były w bezpośrednim sąsiedztwie działek, na których wytyczone zostały obszary chronione:
Budimex jako generalny wykonawca nie ma wpływu na lokalizację inwestycji, niemniej jednak podejmuje działania mitygujące wpływ procesu budowlanego na tereny chronione. Działania swoje realizuje poprzez:
Mostostal Kraków SA w swojej działalności stara się minimalizować negatywny wpływ na środowisko, otoczenie oraz różnorodność biologiczną. Podobnie jak w Budimex SA, podczas prac przestrzegane są przepisy krajowe (w tym zapisy Ustawy o odpadach oraz ustawy Prawo ochrony środowiska), jak również wewnętrzne instrukcje postępowania oraz Standardy ochrony środowiska.
Przykładami takich instrukcji są:
W 2023 r. w ramach działalności prowadzonej przez Mostostal Kraków SA wystąpił 1 przypadek prowadzenia prac w pobliżu obszarów Natura 2000. Spółka występowała tam jako podwykonawca Budimex SA.
[1] Do lutego 2024 r. pod nazwą Biuro Zakupów, Jakości i Ochrony Środowiska.
[2] WKS – Wytwórnia Konstrukcji Stalowych.
Granice raportowanych emisji
Zakres raportowanych emisji
Metodyka kalkulacji i przyjęte założenia
Emisje z zakresu 1 i 2
[GRI 305-1] [GRI 305-2] [GRI 305-4] [GRI 305-5]
Tabela: Emisje gazów cieplarnianych z zakresu 1 i 2
Istotne zmiany w raportowanych emisjach
Pozostałe emisje
Tabela: Emisje pyłów i innych substancji
[GRI 305-7]
[1] GHG Protocol. Corporate Accounting and Reporting Standard, Revised Edition, World Resources Institute and World Business Council for Sustainable Development.
Surowce
Tabela: Zużyte surowce i materiały
[GRI 301-1] [ESRS E5-4]
Tabela: Zużyte surowce i materiały w Mostostal Kraków SA
[GRI 301-1] [ESRS E5-4]
Tabela: Odsetek surowców/materiałów początkowych pochodzących z recyklingu użytych do wytworzenia podstawowych produktów i usług
[GRI 301-2] [ESRS E5-4]
Odpady
Tabela: Wytworzone odpady w ujęciu rok do roku
[GRI 306-3] [ESRS E5-5]
Tabela: Odpady poddane odzyskowi
[GRI 306-4] [ESRS E5-5]
Tabela: Odpady poddane odzyskowi w Budimex SA, z podziałem na sposób zagospodarowania
Tabela: Odpady skierowane do odzysku w FBSerwis, z podziałem na sposób zagospodarowania
Tabela: Odpady skierowane do unieszkodliwienia
[GRI 306-5] [ESRS E5-5]
Woda
Woda współcześnie rozumiana jest jako surowiec naturalny i dobro wspólne, którym należy oszczędnie gospodarować. Surowiec ten ma wartość ekonomiczną i jest ważnym czynnikiem procesów produkcyjnych. Zestawienie poboru wody przedstawia tabela poniżej.
Tabela: Pobór wody
[GRI 303-3] [ESRS E3-4]
Ścieki
Ścieki to wody zużywane w trakcie działalności człowieka do celów bytowych i produkcyjnych. Dane dotyczące odprowadzonych w 2023 r. ścieków zestawiono w tabeli poniżej.
Tabela: Odprowadzanie ścieków
[GRI 303-4]
Energia i paliwa
Energia i paliwa stanowią istotne elementy procesu budowlanego. Ich zużycie wpływa na środowisko. Budimex SA jako spółka odpowiedzialna społecznie wyznaczył sobie ambitne cele w zakresie redukcji emisji pochodzących ze spalania paliw kopalnych. Są one elementem strategii ESG firmy i zostały omówione w rozdziale 3.3.
Tabela: Zużycie energii w organizacji
[GRI 302-1]
Do kalkulacji zostały wykorzystane wskaźniki konwersji pochodzące z KOBIZE i Bazy DEFRA.
Budimex SA
Mostostal Kraków SA
Grupa FBSerwis
[GRI 201-2] [ESRS SBM-3]
Całościowa ocena ryzyk ESG, w tym związanych z klimatem, po raz pierwszy została przeprowadzona w 2023 r., we współpracy z zewnętrzną firmą doradczą. W ramach analizy podwójnej istotności, spójnej z Dyrektywą o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD) i szerzej opisanej w rozdziale 8.1., zidentyfikowano ryzyka ESG, w tym związane z klimatem.
Identyfikacja ryzyk nastąpiła w ramach następujących procesów:
W efekcie analizy poszczególnym ryzykom przypisano prawdopodobieństwo materializacji zgodnie z czterostopniową skalą:
oraz jeden z czterech poziomów dotkliwości/wpływu:
Procesowi poddano łącznie 37 ryzyk zaprezentowanych w poniższej tabeli.
Tabela: Ryzyka ESG
Matryca wyników przeprowadzonej analizy przedstawia się następująco:
Rysunek: Matryca ryzyk ESG
Ryzyka, które agencja doradcza zarekomendowała do objęcia zarządzaniem i monitorowaniem, podsumowano w poniższej tabeli.
Tabela: Kluczowe ryzyka ESG
[GRI 3-3] [GRI 306-1] [ESRS E1-2] [ESRS E2-1] [ESRS E3-1] [ESRS E4-2] [ESRS E5-1]
BUDIMEX SA
Nadrzędnym dokumentem w Budimex SA regulującym zarządzanie wpływem na środowisko i klimat jest Polityka Zintegrowanego Systemu Zarządzania. Zawiera ona zobowiązania oraz zasady dotyczące ograniczania ingerencji w środowisko naturalne, takie jak efektywne wykorzystanie zasobów naturalnych oraz promowanie odpowiedzialności ekologicznej.
Spółka jest świadoma wpływu, jaki może wywierać swoją działalnością na środowisko i klimat, w wymiarze:
W celu poprawy efektów działalności środowiskowej Budimex SA wdrożył system zarządzania środowiskowego oparty na wymaganiach normy PN-EN ISO 14001:2015. Spółka poddała się certyfikacji przez zewnętrzną, niezależną i akredytowaną jednostkę certyfikującą. W ramach systemu zarządzania opracowane zostały cele, a także wskaźniki, za pomocą których monitorowany jest wpływ firmy na środowisko. Odpowiedzialność za zarządzanie obszarem środowiskowym wynika z przyjętych procedur wewnętrznych.
MOSTOSTAL KRAKÓW SA
Nadrzędnym dokumentem w Mostostal Kraków SA regulującym zarządzanie środowiskowe jest Polityka Zintegrowanego Systemu Zarządzania. Zawiera ona zobowiązania spółki dotyczące minimalizacji emisji zanieczyszczeń oraz ilości generowanych odpadów, a także systematycznego podnoszenia świadomości ekologicznej. Dodatkowo spółka deklaruje ochronę zasobów naturalnych m.in. poprzez ograniczanie zużycia wody, paliw oraz energii elektrycznej.
Mostostal Kraków SA wdrożył system zarządzania wpływem na środowisko oparty na wymaganiach normy PN-EN ISO 14001:2015. Spółka poddała się certyfikacji przez zewnętrzną, niezależną i akredytowaną jednostkę certyfikującą. Odpowiedzialność za zarządzanie obszarem środowiskowym wynika bezpośrednio z przyjętych procedur wewnętrznych.
W 2023 r. Mostostal Kraków SA zobowiązał się ograniczyć zużycie paliw poprzez wymianę floty samochodowej.
GRUPA FBSERWIS
Polityka zarządzania wpływem na środowisko w Grupie FBSerwis bazuje na wymogach Decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2018/1147 z dnia 10 sierpnia 2018 r., ustanawiającej konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (BAT) w odniesieniu do przetwarzania odpadów. Konkluzje te zostały wdrożone w spółce w 2022 r. i dotyczą emisji pyłów, gazów, odorów, ścieków, odpadów i hałasu oraz zużycia energii i postępowania w przypadku awarii. Na wypadek powstawania takich emisji opracowano i wdrożono odpowiednie procedury zapobiegające. W sytuacjach, w których zapobieganie jest niemożliwe, zastosowanie mają procedury ograniczające emisje, minimalizujące ich wpływ oraz służące monitorowaniu podejmowanych działań. Odpowiedzialność za zarządzanie wpływem na środowisko wynika z procedur wewnętrznych przyjętych przez spółkę.
W Grupie FBSerwis wdrożono procedury PO (FBS-Z)-06-02, dotyczące systemu zarządzania wpływem na środowisko w poszczególnych spółkach (FBSerwis Dolny Śląsk, FBSerwis Karpatia, FBSerwis Kamieńsk, FBSerwis Wrocław).
Integralną częścią tych procedur są załączniki:
W spółce FBSerwis Wrocław wdrożone zostały systemy zarządzania PN-EN ISO 9001:2015 oraz ISO 14001:2015.
Zasady Polityki Zintegrowanego Systemu Zarządzania związane z wpływem na środowisko
W spółkach Grupy Budimex wprowadzono zindywidualizowane podejście do kwestii zarządzania wpływem na środowisko i klimat, dostosowane do modeli biznesowych tych podmiotów. Obszarem tym zarządza Dyrektor Biura ESG, Jakości i Ochrony Środowiska [1].
BUDIMEX SA
W obowiązującym w Budimex SA systemie, którego osią są Zasady polityki Zintegrowanego Systemu Zarządzania, podstawowe założenia to:
Budimex SA działa według przyjętych procedur, instrukcji i standardów środowiskowych. Działalność operacyjna, czyli realizacja kontraktów budowlanych, jest zgodna z procedurami zarządzania środowiskowego oraz wewnętrznymi standardami działania, m.in. w zakresie ochrony środowiska.
Standardy ochrony środowiska Budimex SA regulują zasady właściwego zabezpieczania wód, gruntu, powietrza i różnorodności biologicznej w trakcie robót budowlanych oraz procesów pomocniczych.
Standardy te dotyczą:
Przed rozpoczęciem prac budowlanych dokonywana jest identyfikacja aspektów środowiskowych, które podlegają nadzorowi. Identyfikowane są one według wewnętrznej procedury, która określa jednolity sposób oceny poprzez ustalenie:
Na podstawie zidentyfikowanych potencjalnych zagrożeń dla środowiska i wpływu na środowisko planowanych prac budowlanych uzgadniany jest wewnętrznie plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (dalej: plan BIOZ), który od 1 stycznia 2024 r. przekształcony został w plan ochrony środowiska (dalej: plan OŚ). Dokument ten zawiera plan gospodarowania odpadami, który określa sposoby selektywnego gromadzenia odpadów, oznakowanie oraz dopuszczalne sposoby zagospodarowania odpadów powstających na budowach, a także plan zadań środowiskowych, który na podstawie zidentyfikowanej działalności określa rodzaje emisji i wskazuje zagrożenia oraz działania ochronne i minimalizujące oddziaływanie na środowisko naturalne podczas prac budowlanych.
Plan zadań środowiskowych określa:
Dodatkowo monitorowaniu podlega zużycie paliw i energii stosowanych do napędu maszyn, pojazdów i instalacji w procesie budowlanym – ich eksploatacja powinna przebiegać w sposób oszczędny i minimalizujący emisje do środowiska.
Za realizację działań operacyjnych określonych w planie BIOZ oraz planie OŚ odpowiada każda jednostka organizacyjna Budimex SA, dla której zidentyfikowano aspekty mające wpływ na środowiskowo i klimat. Następnie podlegają one ocenie, w wyniku której zostają wskazane istotne zagrożenia i szanse generowane przez działalność spółki. W odniesieniu do znaczących aspektów środowiskowych określane są działania, które poddawane są analizie wpływu na środowisko. Na tej podstawie ustanawiane są cele Budimex SA w zakresie ochrony środowiska.
Aspekty znaczące, zidentyfikowane przez organizację w 2023 r., są ściśle związane z rodzajem prowadzonej działalności i dotyczą:
Dla aspektów tych podjęto szereg działań minimalizujących, mających na celu ograniczenie ich negatywnego wpływu oraz maksymalizację zysków środowiskowych poprzez:
Stosowane standardy działania dla Budimex SA dotyczą:
Wpływ spółki na środowisko generują w znacznej części dostawcy usług i wyrobów, dlatego dla Budimex SA istotne są porozumienie i współpraca z partnerami biznesowymi również w kwestii ochrony środowiska naturalnego. Partnerzy biznesowi poddawani są kwalifikacji wstępnej – weryfikowana jest ich działalność pod kątem zgodności z przepisami ochrony środowiska. Dostawcy, decydując się na współpracę, zobowiązują się do postępowania zgodnie z zasadami obowiązującymi w spółce (procedury, instrukcje, standardy i inne wewnętrzne regulacje). Podwykonawcy działający na terenie prowadzonych przez firmę inwestycji przechodzą szkolenia dotyczące gospodarowania odpadami oraz postępowania w przypadku awarii w środowisku. Oceniane jest doświadczenie dostawcy i jego odpowiedzialność m.in. w dziedzinie wpływu na środowisko. Więcej informacji na temat odpowiedzialnego kształtowania łańcucha dostaw można znaleźć w rozdziale 7.5.
MOSTOSTAL KRAKÓW SA
Podstawowymi zasadami Polityki Zintegrowanego Systemu Zarządzania w obszarze wpływu na środowisko w Mostostal Kraków SA są:
Odpowiedzią spółki na powyższe wyzwania są opracowane i wdrożone procedury, takie jak:
Wpływ Mostostal Kraków SA na środowisko związany jest w dużym stopniu z funkcjonowaniem Wytwórni Konstrukcji Stalowych w Krakowie i Kleszczowie. Na tym terenie prace realizowane są zarówno przez siły własne firmy, jak przez i partnerów biznesowych. Dostawcy usług przechodzą szkolenie z obowiązujących w spółce procedur dotyczących ochrony środowiska, w tym z zasad postępowania w przypadku awarii w środowisku.
GRUPA FBSERWIS
Podstawowymi aspektami obowiązującej w firmie Polityki ochrony środowiska są:
Zasady polityki systemu zarządzania wpływem na środowisko, które wynikają z wymogów Decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2018/1147 z dnia 10 sierpnia 2018 r., ustanawiającej konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (BAT) w odniesieniu do przetwarzania odpadów, dotyczą:
Odpowiedzią firmy na te wyzwania są opracowane i wdrożone procedury:
Zmiany w zarządzaniu obszarem środowiskowym
BUDIMEX SA
W roku 2023 spółka prowadziła stały nadzór nad swoim wpływem na środowisko i monitorowała aspekty środowiskowe. W związku z tym dokonano gruntownej analizy dokumentacji środowiskowej, pomagającej w identyfikacji zagrożeń i szans dla środowiska naturalnego. Od 2024 r. wdrożono nową/zaktualizowaną dokumentację środowiskową. Tym samym wyłączono dokumentację środowiskową ze struktur BHP i opracowano oddzielny zestaw dokumentów, dotyczący zagadnień środowiskowych. Zmodyfikowano procedurę operacyjną Zarządzanie środowiskowe oraz kwestionariusz identyfikujący aspekty i wymagania środowiskowe dla jednostek organizacyjnych. Wdrożono i rozbudowano plan OŚ, będący wcześniej częścią planu BIOZ, oraz zmodyfikowano proces oceny aspektów środowiskowych. Poddano aktualizacji 14 standardów ochrony środowiska Budimex SA ułatwiających budowom bezpieczne działanie. Rozbudowano katalog oznakowania środowiskowego, ułatwiający pracownikom na budowach prawidłowe gromadzenie odpadów. Ponadto w 2023 r. wdrożono formularz przyjęcia materiału nasypowego, ułatwiający identyfikację przyjmowanego materiału w celu uniknięcia wbudowania odpadów.
Spółka w trosce o efektywne zarządzanie środowiskiem podjęła decyzję o wdrożeniu europejskiego standardu ekozarządzania – EMAS. Jest to usankcjonowany prawnie system Unii Europejskiej, wspierający ideę dobrowolnego podejmowania działań w dziedzinie ochrony środowiska. Podstawowym celem programu jest rozpoczęcie takich procesów, które pomogą sukcesywnie ograniczać negatywny wpływ na środowisko, wdrażać czyste technologie, dążyć do gospodarki o obiegu zamkniętym, a także informować społeczności lokalne o możliwym oddziaływaniu na ekosystemy. Wdrożenie standardu EMAS poszerzy spektrum narzędzi pomagających postępować z należytą starannością w stosunku do środowiska naturalnego w całym łańcuchu wartości Budimex SA. Analiza i aktualizacja dokumentacji środowiskowej uwzględniły także dodatkowe wymagania niniejszego systemu.
MOSTOSTAL KRAKÓW SA
W 2023 r. nie wystąpiły zmiany w zarządzaniu wpływem na środowisko.
GRUPA FBSERWIS
W 2023 r. nie wystąpiły zmiany w zarządzaniu wpływem na środowisko.
[1] Do lutego 2024 r. pod nazwą Biuro Zakupów, Jakości i Ochrony Środowiska.
Zarządzamy w sposób odpowiedzialny, bo nasze wartości stawiamy zawsze na pierwszym miejscu.
 | Jesteśmy spółką etyczną |
Prowadzimy szereg działań umacniających kulturę etyczną zarówno wśród pracowników, jak i partnerów biznesowych. Aby dochować najwyższej staranności w przestrzeganiu standardów zrównoważonego rozwoju, podejmujemy szereg działań, w tym wdrożymy Kodeks postępowania dla partnera biznesowego, a także będziemy prowadzić szkolenia budujące świadomość na temat zapobiegania konfliktowi interesów i przeciwdziałania mu.
Nasze cele strategiczne:
Cykliczne kampanie informacyjne z obszaru etyki i zarządzania konfliktem interesów
2023 Rewizja i rozbudowanie zagadnień Kodeksu etyki
2023 Opracowanie podręcznika postępowania w sytuacjach wystąpienia lub możliwości wystąpienia konfliktu interesów
2024 Opracowanie Kodeksu postępowania dla partnera biznesowego
 | Przeciwdziałamy korupcji |
Nie zgadzamy się na żadne formy korupcji w działaniach naszych pracowników w relacjach wewnętrznych oraz zewnętrznych. Regularnie przeprowadzamy szkolenia wśród naszych pracowników, aby utrzymać na wysokim poziomie ich wiedzę i wrażliwość w tym obszarze.
Nasze cele strategiczne:
Przeprowadzanie cyklicznych szkoleń wśród pracowników z zakresu przeciwdziałania korupcji
 | Świadomie zarządzamy ryzykiem |
Kwestie dotyczące ESG i zagrożenia z nimi związane nie są dla nas odrębnym obszarem, niepowiązanym ze strategią biznesową Grupy. Chcemy zarządzać ryzykiem biznesowym i ESG w sposób zintegrowany, aby dzięki temu wspierać zrównoważony rozwój oraz zapewniać stabilny i długoterminowy wzrost wartości Grupy.
Nasze cele strategiczne:
2023 Zintegrowanie ryzyk ESG z systemem zarządzania ryzykiem
 | Dbamy o cyberbezpieczeństwo |
Zapewnienie najwyższych standardów cyberbezpieczeństwa jest dla nas priorytetem, dlatego będziemy udoskonalać ochronę systemów informatycznych i poprawiać bezpieczeństwo danych wrażliwych poprzez monitoring i zwiększony nadzór nad procesami przetwarzania danych. Jednocześnie szkolimy w tym zakresie naszych pracowników i podnosimy świadomość zagrożeń, a także umiejętność odpowiedniego reagowania na ich występowanie.
Nasze cele strategiczne:
Stałe doskonalenie mechanizmów ochronnych przed cyberzagrożeniami dla systemów informatycznych Grupy Budimex.
Z naszą strategią zrównoważonego rozwoju można się zapoznać pod adresem https://esg.budimex.pl/.
Informacje na temat realizacji celów strategicznych firmy znajdują się w poszczególnych rozdziałach niniejszego sprawozdania.
Wzmacniamy pracowników i partnerów biznesowych, bo wiemy, że tylko dialog jest gwarancją zrównoważonego wzrostu.
 | Jesteśmy spółką, która integruje pokolenia |
Nasza siła tkwi w budowaniu różnorodności. Cenimy zarówno doświadczenie, jak i innowacyjność, dlatego tworzymy zgrane, silne i wielopokoleniowe zespoły. Wierzymy w równy dostęp do pracy. Przełamujemy stereotypy, szczególnie w postrzeganiu roli kobiet w budownictwie. Od lat zwiększamy ich udział w liczbie zatrudnionych pracowników, również na stanowiskach menedżerskich. Umożliwiamy im rozwój w skrojonych na miarę programach liderskich. Równocześnie dbamy o wyrównywanie szans w obszarze płac – powołaliśmy dedykowany fundusz na ten cel. Stałe budowanie kompetencji zespołów oraz silnych postaw przywódczych to jeden z filarów działalności Grupy Budimex. Rozwijając kluczowe obszary biznesowe, wspieramy naszych pracowników i motywujemy ich do osiągania sukcesów.
Nasze cele strategiczne:
2026 Dążenie do utrzymania współczynnika rotacji dobrowolnej na poziomie nie wyższym niż 8,5%
2026 Dążenie do GPGR (gender pay gap ratio) [1] na poziomie poniżej 9%
2026 GCR (glass ceiling ratio) – dążenie do zwiększenia odsetka kobiet w średniej i wyższej kadrze zarządzającej na poziomie 22% (w porównaniu z 19% w 2022 r.)
 | Gwarantujemy bezpieczną i godną pracę |
Każdego dnia robimy wszystko, by zapewnić bezpieczeństwo naszym pracownikom oraz uczestnikom realizowanych przez nas projektów i ich beneficjentom. Nasza strategia w tym obszarze opiera się na dwóch filarach: „Always Safe, Always Ready”. Jej fundamentem są odpowiedzialność, dialog w zespołach oraz nieustanne poszukiwanie i wdrażanie nowych rozwiązań, wspierających tworzenie bezpiecznego miejsca pracy. Ta idea przyświeca nie tylko nam. Promujemy ją również wśród naszych interesariuszy i środowiska biznesowego – podwykonawców i partnerów biznesowych, w ramach odbywającego się co roku Tygodnia Bezpieczeństwa.
Nasze cele strategiczne:
Co roku najwyższe kierownictwo będzie odbywało regularne wizyty bezpieczeństwa na kontraktach połączone ze spotkaniami z pracownikami firmy i partnerami biznesowymi
corocznie Przeprowadzenie szkoleń i programów promujących kulturę bezpieczeństwa u 100% pracowników
corocznie Organizacja Tygodnia Bezpieczeństwa w Grupie Budimex na przynajmniej 90% kontraktów
 | Jesteśmy dobrym sąsiadem i umacniamy relacje |
Mamy świadomość, że poprzez prowadzone projekty znacząco wpływamy na codzienność lokalnych społeczności. Naszym celem jest poprawa jakości życia ludzi, nie pozostajemy jednak obojętni na ich potrzeby – tu i teraz. Jesteśmy otwarci na dialog. Regularnie spotykamy się z lokalnymi interesariuszami, wsłuchujemy się w ich oczekiwania i dokładamy wszelkich starań, by podtrzymywać dobrosąsiedzkie stosunki. Wspieramy lokalne inicjatywy, ułatwiamy komunikację wokół prowadzonych projektów i włączamy się w działania charytatywne, budując wartościowe relacje na lata. Promując ważne dla Grupy Budimex obszary – rozwój i edukację – nawiązujemy kontakty z uczelniami i technikami w regionach, proponując programy przygotowujące do pracy w branży budowlanej. Dzieląc się naszym doświadczeniem, wierzymy, że umożliwiamy młodym pokoleniom lepszy start w przyszłość.
Nasze cele strategiczne:
corocznie Przeprowadzenie programów edukacyjnych w szkołach i uczelniach technicznych dla 5000 uczniów i studentów.
2023 Nie mniej niż 50 działań informacyjnych na wszystkich realizowanych kontraktach
[1] Wskaźnik zróżnicowania wynagrodzeń ze względu na płeć, obliczany zgodnie z metodologią przyjętą dla wszystkich spółek należących do Ferrovial.
Budujemy z poszanowaniem środowiska naturalnego, bo wierzymy, że nasze odpowiedzialne decyzje mogą pozytywnie kształtować standardy branży.
 | Przeciwdziałamy zmianom klimatu |
Wiążemy to z podjęciem szeregu działań mających doprowadzić nas do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Oznacza to z jednej strony konieczność inwestowania w odnawialne źródła, aby zapewnić dostęp do czystej energii, z drugiej zaś obliguje nas do podjęcia licznych przedsięwzięć służących redukcji emisji CO2 od etapu projektowania inwestycji po jej realizację. W związku z tym planujemy optymalizować nasze procesy projektowe tak, aby uwzględniały analizę potencjałów redukcyjnych danej budowy oraz zamierzamy sukcesywnie zwiększać udział niskoemisyjnych środków transportu i maszyn ciężkich w procesie budowlanym.
Nasze cele strategiczne:
2023 Dążenie do pozyskania z rynku 100% energii elektrycznej pochodzącej z OZE
2026 100% energii produkowanej przez spółki Grupy Budimex na potrzeby Budimex pochodzi z OZE
2030 Dążenie do zredukowania emisji CO2 pochodzącej z zakresów 1 i 2 o 20% (w porównaniu z rokiem 2020) [1]
2050 Osiągnięcie neutralności klimatycznej
 | Zamykamy obieg surowców |
Zamykanie obiegu surowców rozpoczniemy od analizy potencjałów wdrożenia modelu cyrkularnego w całym łańcuchu wartości tak, aby w kolejnym kroku wypracować i zaimplementować politykę cyrkularności. Wynikające z niej standardy działania będą obowiązywały zarówno wewnątrz Grupy, jak i we współpracy z partnerami biznesowymi. Chcemy korzystać z surowców pochodzących z certyfikowanych źródeł oraz takich, które mają niższy ślad węglowy. Zamierzamy konsekwentnie zwiększać odsetek odpadów poddawanych odzyskowi, w tym recyklingowi oraz stosować surowce już pochodzące z recyklingu.
Nasze cele strategiczne:
2024 Poddanie recyklingowi i odzyskowi 70% odpadów gleby i ziemi
2024 Poddanie odzyskowi przynajmniej 70% odpadów innych niż niebezpieczne
2025 Opracowanie polityki cyrkularności
2026 Wykonanie analiz cyrkularności dla każdego nowego projektu
 | Chronimy zasoby |
Jednocześnie chcemy zwiększać nasze zaangażowanie na polu ochrony zasobów naturalnych. Aby robić to w sposób świadomy i odpowiedzialny, niezbędne jest przeprowadzenie analiz wpływu na wykorzystanie zasobów wodnych oraz bioróżnorodność. Dążymy do opracowania kompleksowych planów redukcji naszego śladu w tych dwóch wymiarach. Deklarujemy, iż tego ambitnego zadania podejmiemy się z pełnym zaangażowaniem.
Nasze cele strategiczne:
2025 Przeprowadzenie oceny narażenia działalności spółki na stres wodny
2025 Przeprowadzenie analizy zależności działalności spółki od bioróżnorodności oraz wpływu spółki na bioróżnorodność
2025 Wykonanie obliczeń Corporate Biodiversity Footprint (CBF) [2]
2026 Dążenie do Biodiversity Net Positive [3]
[1] Cel uwzględnia redukcję emisji pochodzących z floty samochodowej o 33% oraz przejście na korzystanie wyłącznie z energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych.
[2] Wskaźnik mierzący skalę wpływu firmy na różnorodność biologiczną, opracowany przez Iceberg Data Lab. Więcej informacji: https://www.icebergdatalab.com/solutions/biodiversity/.
[3] Tj. do osiągnięcia pozytywnego wpływu netto na różnorodność biologiczną, czyli stanu, w którym niemożliwe do uniknięcia negatywne oddziaływania firmy na różnorodność biologiczną stają się mniejsze niż jej wkład w odbudowę ekosystemów.
[ESRS SBM-1]
Odpowiedzialność, uczciwość czy wrażliwość na innych to wartości, którymi Grupa Budimex kieruje się od lat. Stworzenie Strategii CSR Grupy Budimex na lata 2021–2023 miało na celu wyłącznie uporządkowanie i przyspieszenie działań w tym zakresie i nie wymagało zmiany tożsamości czy kultury organizacyjnej firmy. By wzmocnić jej potencjał i jeszcze lepiej odpowiadać na wyzwania przyszłości oraz stawać się jeszcze bardziej wiarygodnym partnerem w biznesie, dotychczasowe doświadczenia organizacji w sferze zrównoważonego rozwoju zostały przekute w Strategię ESG na lata 2023–2026 z perspektywą do 2050 r. Dokument ogłoszony 30 czerwca 2023 r., którego tytuł i zarazem myśl przewodnia brzmi Zmieniamy dla Was świat! I zmieniamy siebie, systematyzuje podejście oraz plany Grupy Budimex w odniesieniu do środowiska (E – environment), odpowiedzialności społecznej (S – social responsibility) i ładu korporacyjnego (G – governance). W każdym z tych obszarów wyznaczone zostały cele strategiczne odpowiadające na kluczowe wyzwania dla sektora budowlanego oraz spójne z globalnymi Celami Zrównoważonego Rozwoju ONZ. Mają one nadać tempo działaniom organizacji oraz ułatwić mierzenie postępów. Ich wypełnianie wesprze zrównoważony rozwój spółki, w tym pozwoli jej osiągnąć w dłuższej perspektywie neutralność klimatyczną oraz przewodzić pozytywnej zmianie w całej branży budowlanej.
Za realizację zobowiązań określonych w strategii odpowiedzialni są liderzy zespołów, którzy mieli swój udział w opracowywaniu dokumentu: dyrektor Biura ESG, Jakości i Ochrony Środowiska [1] (nadzór nad strategią), kierownik ds. ESG (obszar środowiskowy), dyrektor Pionu Zarządzania Zasobami Ludzkimi (obszar społeczny) oraz dyrektor ds. prawnych obszarów korporacyjnych (ład korporacyjny).
[1] Do lutego 2024 r. pod nazwą Biuro Zakupów, Jakości i Ochrony Środowiska.
Istotnym wyznacznikiem dla działań prowadzonych przez Grupę Budimex są Cele Zrównoważonego Rozwoju (Sustainable Development Goals, SDGs). Zostały one zapisane w rezolucji Organizacji Narodów Zjednoczonych „Przekształcamy nasz świat. Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030” wraz z przypisanymi do nich 169 zadaniami. Dokument, jak podkreślono w jego preambule, stanowi plan działań do 2030 r. na rzecz ludzi, planety i dobrobytu, a jego realizacja zapewni równowagę pomiędzy trzema aspektami zrównoważonego rozwoju: gospodarczym, społecznym i środowiskowym.
W 2022 r. Budimex SA przystąpił do Partnerstwa na rzecz Realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju koordynowanego przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. W dniu 30 czerwca 2023 r. Grupa Budimex ogłosiła Strategię ESG na lata 2023–2026. To pierwszy tego typu dokument, w którym skonkretyzowane zostały zobowiązania firmy w obszarze środowiskowym (E), społecznym (S) i ładu korporacyjnego (G).
Strategiczne aktywności firmy pozwalają jej wnosić wkład w następujące Cele Zrównoważonego Rozwoju:
Cel 3: Zapewnić wszystkim ludziom w każdym wieku zdrowe życie oraz promować dobrobyt
Zapewnianie właściwych warunków pracy oraz podnoszenie świadomości w zakresie zdrowia fizycznego i psychicznego stanowi warunek dobrego samopoczucia i wysokiego poziomu motywacji pracowników. Dlatego osoby zatrudnione w Grupie Budimex mogą korzystać m.in. z prywatnego pakietu świadczeń medycznych, webinarów o tematyce zdrowotnej oraz szeregu aktywności i szkoleń podnoszących ich świadomość w obszarze bezpieczeństwa pracy.
Cel 4: Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości oraz promować uczenie się przez całe życie
Prowadzenie działalności w szybko zmieniającej się branży budowlanej, która ma istotne znaczenie dla zrównoważonego rozwoju, motywuje Grupę Budimex do ciągłego doskonalenia oraz poszerzania wiedzy. Firma oferuje pracownikom m.in. szeroki katalog kursów i szkoleń zawodowych oraz rozwojowych. Dzięki współpracy ze szkołami technicznymi i uczelniami wyższymi zwiększa liczbę osób posiadających wysokie kompetencje zawodowe.
Cel 5: Osiągnąć równość płci oraz wzmocnić pozycję kobiet i dziewcząt
Grupa Budimex przykłada dużą wagę do zapewniania równości szans oraz niedyskryminujących warunków pracy i płacy. Firma sukcesywnie dąży do eliminacji luki w wynagrodzeniach dla obu płci oraz wspiera zatrudniane przez siebie kobiety w podnoszeniu kompetencji i obejmowaniu stanowisk menedżerskich.
Cel 7: Zapewnić wszystkim dostęp do źródeł stabilnej, zrównoważonej i nowoczesnej energii po przystępnej cenie
W związku z dywersyfikacją biznesu Grupa Budimex zwiększa zaangażowanie w projekty z zakresu zielonej energii i zrównoważonego transportu. Spółki Grupy inwestują w odnawialne źródła energii, a także rozwijają krajową infrastrukturę ładowania pojazdów elektrycznych. Naszym celem jest, aby do 2026 r. 100% energii elektrycznej zużywanej przez Budimex pochodziła z energii OZE, produkowanej przez spółki z Grupy Budimex.
Cel 8: Promować stabilny, zrównoważony i inkluzywny wzrost gospodarczy, pełne i produktywne zatrudnienie oraz godną pracę dla wszystkich ludzi
Priorytetem firmy jest tworzenie bezpiecznego i stabilnego miejsca pracy na lata. W tym celu w Grupie Budimex stale opracowywane i wdrażane są polityki i procedury z zakresu m.in. poszanowania różnorodności, przeciwdziałania dyskryminacji i mobbingowi oraz z obszaru compliance. Ponadto firma promuje pracę w branży budowlanej wśród uczniów szkół średnich i wyższych.
Cel 9: Budować stabilną infrastrukturę, promować zrównoważone uprzemysłowienie oraz wspierać innowacyjność
W związku z profilem działalności Grupa Budimex wnosi fundamentalny wkład w rozbudowę w Polsce niezawodnej, zrównoważonej i odpornej infrastruktury, wspierającej zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy. Jest to możliwe m.in. dzięki kreowaniu innowacji. W firmie funkcjonuje specjalistyczna komórka zajmująca się tą tematyką.
Cel 12: Zapewnić wzorce zrównoważonej konsumpcji i produkcji
Grupa Budimex wspiera transformację budownictwa do obiegu zamkniętego będąc świadomą negatywnych skutków dla środowiska, których przyczyną jest rosnące zapotrzebowanie sektora budowlanego na surowce naturalne. 
Cel 13: Podjąć pilne działania w celu przeciwdziałania zmianom klimatu i ich skutkom
W celu minimalizacji swojego wpływu na klimat Grupa Budimex m.in. zmniejsza energochłonność i materiałochłonność działalności oraz zwiększa udział energii pozyskiwanej ze źródeł zeroemisyjnych w miksie kupowanej energii. Aby skuteczniej ograniczać ślad węglowy, firma poszerza identyfikację emisji gazów cieplarnianych o zakres 3. Ważnym wkładem przedsiębiorstwa w adaptację do zmian klimatu jest poszukiwanie rozwiązań projektowych odpornych na ekstremalne zjawiska pogodowe.
Cel 15: Chronić, przywrócić oraz promować zrównoważone użytkowanie ekosystemów lądowych, zrównoważone gospodarowanie lasami, zwalczać pustynnienie, powstrzymywać i odwracać proces degradacji gleby oraz powstrzymać utratę różnorodności biologicznej
Grupa Budimex podejmuje liczne działania na rzecz ochrony ekosystemów w sąsiedztwie prowadzonych inwestycji. Dotyczą one m.in. ograniczania hałasu z budów i ochrony różnorodności biologicznej.
Szczególnie istotny wkład, w związku z realizowanym modelem biznesowym, Grupa Budimex wnosi w cele 7, 8 oraz 9.
W związku ze stałym poszerzaniem zakresu swojej aktywności w obszarze zrównoważonego rozwoju Grupa Budimex w coraz większym stopniu przyczynia się także do osiągnięcia dwóch kolejnych celów przyjętych przez społeczność międzynarodową:
Cel 6: Zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wody i warunków sanitarnych poprzez zrównoważoną gospodarkę zasobami wodnymi
Grupa Budimex jako jedna z pierwszych firm w Polsce zmierzy swój ślad wodny, czyli wpływ na zasoby wody, aby w oparciu o naukową wiedzę opracować kompleksowy plan dalszych aktywności na rzecz ograniczenia poboru i zużycia tego cennego surowca.
Cel 11: Uczynić miasta i osiedla ludzkie bezpiecznymi, stabilnymi, zrównoważonymi oraz sprzyjającymi włączeniu społecznemu
Przedmiotem dużej części kontraktów realizowanych przez Grupę Budimex jest budowa nowoczesnych dróg, mostów, linii kolejowych i dworców, co ma kluczowe znaczenie dla poszerzania dostępu do bezpiecznych i trwałych systemów transportu, w tym transportu zbiorowego. Ponadto firma rozwija infrastrukturę samorządowych spółek komunikacyjnych, w tym odpowiadającą na wyzwania zrównoważonej przyszłości (stacje ładowania pojazdów elektrycznych).
[ESRS G1-1]
Misją Grupy Budimex jest realizacja inwestycji budowlanych w sposób godny lidera rynku, z poszanowaniem środowiska naturalnego i zasad etyki, z dbałością o satysfakcję klientów oraz komfort użytkowników. Wszystko to firma osiąga dzięki profesjonalizmowi wynikającemu z doświadczenia i pasji budowania, wysokiej efektywności działania, a także partnerskim relacjom z dostawcami i podwykonawcami.
Grupa Budimex jest w pełni świadoma skali działań, jakie należy podjąć w obszarze przeciwdziałania zmianie klimatu i ochrony zasobów. Równie ważne są dla niej inwestycje w kapitał ludzki oraz społeczności lokalne otaczające prowadzone przez nią inwestycje. Organizacja chce nieustannie się rozwijać. Jej trwałymi zobowiązaniami są szczególna staranność w postępowaniu etycznym, dbałość o BHP, ograniczenie wpływu na środowisko oraz zapewnianie satysfakcji klientów i najwyższej jakości dostarczanych usług. To holistyczne podejście oddaje Strategia ESG na lata 2023–2026, szerzej opisana w rozdziale 3.3., która dotyka trzech obszarów: środowiska, obszaru społecznego i ładu korporacyjnego. Stanowi ona zobowiązanie do budowania z poszanowaniem środowiska naturalnego, wzmacniania pracowników i partnerów biznesowych oraz zarządzania w sposób odpowiedzialny.
Rysunek: Wartości Grupy Budimex
Kodeks etyki
W celu stworzenia stabilnego punktu odniesienia dla właściwego postępowania swoich pracowników Grupa Budimex opracowała i przyjęła Kodeks etyki. Ten wewnętrzny dokument opisuje cztery wymienione wyżej wartości Grupy, wskazuje obszary szczególnego przestrzegania wartości etycznych oraz określa wytyczne postępowania w wyszczególnionych typach relacji oraz obszarach wpływu organizacji. Na straży jego zapisów stoi Komisja ds. Etyki, w skład której wchodzą dyrektor ds. prawnych obszaru Compliance, dyrektor Pionu Zarządzania Zasobami Ludzkimi oraz dyrektor Biura Kontroli Wewnętrznej. Komisja rozpatruje przypadki łamania postanowień kodeksu i udziela wytycznych w zakresie przestrzegania zasad w nim zawartych, zachowując przy tym niezbędne standardy poufności. Wszelkie naruszenia postanowień dokumentu można zgłaszać za pomocą mechanizmów opisanych w podrozdziale 6.1.2. W Grupie FBSerwis i Mostostal Kraków SA za nadzór nad przestrzeganiem Kodeksu etyki odpowiadają compliance officerowie.
Model kompetencyjny
Budimex SA trwale dąży do rozwoju i osiągania jak najlepszych rezultatów. Organizacja jest zorientowana na realizację nowych, coraz bardziej ambitnych i złożonych celów. Dynamiczne otoczenie biznesowe oraz oczekiwania interesariuszy wymuszają szybkie, efektywne działania zorientowane na kolejne sukcesy. Aby sprawnie funkcjonować w takich realiach, spółka wypracowała zbiór postaw, zachowań i umiejętności zwany modelem kompetencyjnym. Zgodnie z nim każde stanowisko zostało opisane poprzez cztery kluczowe kompetencje: wzbudzanie zaufania, współpracę, orientację na wyniki i dbanie o innowacyjność, a także poprzez kompetencje stanowiskowe, charakterystyczne dla poszczególnych poziomów zaszeregowania. Każdą z kompetencji opisują konkretne zachowania, dzięki czemu są one łatwiej dostrzegalne w codziennej praktyce, co z kolei pozwala na świadomą pracę nad ich doskonaleniem.
Rysunek: Model kompetencyjny
