* Wskaźniki oznaczone gwiazdką „*” zostały poddane zewnętrznej weryfikacji przez niezależnego audytora.
Patrząc na rok 2017 z makro perspektywy, mogliśmy zaobserwować istotną poprawę dynamiki wzrostu gospodarczego w porównaniu z 2016 rokiem, zwłaszcza w ostatnim kwartale. Wartość dodana brutto w budownictwie w 2017 roku w porównaniu z rokiem poprzednim wzrosła o 11,5%, wobec spadku o 7,2% w roku 2016.
Produkcja budowlano-montażowa wzrosła o 12,9% (wobec spadku o 14,4% w roku 2016), notując tym samym najwyższą dynamikę od 2011 roku. Tempo wzrostu rynku wyniosło 12,6%, natomiast zwiększenie skali przekazań w części deweloperskiej w 2017 roku przyniosło 42,6% przyrost sprzedaży. Jednocześnie w ślad za wzrostem sprzedaży i skali inwestycji w sektorze budowlanym miał miejsce dalszy wzrost cen surowców i materiałów oraz usług podwykonawców. Jednocześnie podobnie jak rok wcześniej, odczuwalny był spadek dostępności siły roboczej. Pomimo tych trudności, rentowność na poziomie operacyjnym w Grupie Budimex wyniosła 9,2%. Wzrost produkcji budowlano-montażowej był wspierany przez wzrost produkcji w budownictwie mieszkaniowym, która osiągnęła wartość 14,2%. Miało na to również wpływ odwrócenie negatywnego trendu w budownictwie mieszkalnym, w którym w 2017 roku produkcja wzrosła o 14,0%, przede wszystkim w grupie budynków użyteczności publicznej oraz budynków przemysłowych. Skala produkcji budowlano-montażowej w raportowanym okresie nie uległa znaczącym zmianom w stosunku do 2016 roku i w dalszym ciągu największy udział w całości tej produkcji miały obiekty inżynierii lądowej i wodnej (50% w produkcji budowlano-montażowej ogółem).
Główną przyczyną poprawy sytuacji w zakresie osiągniętego wolumenu produkcji był obserwowany wzrost w budownictwie infrastrukturalnym o 11,7% (w cenach bieżących) względem spadku na poziomie 19,0% w 2016 roku. Ostatnie miesiące 2017 roku charakteryzowały również częściej niż poprzednio rozstrzygane przetargi, a wartość ofert złożonych przez Budimex w 2017 roku wzrosła w porównaniu z rokiem 2016 o ponad 80%. Największy udział miał w tym segment drogowy i Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Łączna wartość ofert złożonych na budowę dróg w 2017 roku w tym segmencie była trzykrotnie wyższa niż w 2016 roku i osiągnęła poziom 24,4 mld złotych (wzrost rok do roku o 14,5% w cenach bieżących). Duże wzrosty miały miejsce również w budownictwie kolejowym (wzrost rok do roku o 52,0% w cenach bieżących).
Jednak 2017 rok w branży budowlanej charakteryzował również duży poziom niepewności i obaw spowodowanych głównie przez: niską podaż zamówień publicznych na początku roku i wyhamowanie inwestycji prywatnych, niedobór wykwalifikowanej kadry pod koniec roku. Wypełnienie luki w zatrudnieniu w firmach budowlanych będzie jednym z największych wyzwań dla całej branży w najbliższych latach. Najwięksi inwestorzy publiczni, tacy jak GDDKiA oraz PKP PLK planują istotny wzrost wydatków, co oznaczać będzie wzrost zamówień, ale również pilne zapotrzebowania sprzętowe i kadrowe. Nieodzownym elementem rosnącej skali inwestycji będzie dalsza presja na wzrost płac i wzrost cen usług podwykonawczych. Dla Grupy Budimex oznacza to konieczność szczególnej dbałości o koszty na realizowanych kontraktach i odpowiedzialne podejście do kalkulacji nowych ofert.
W 2018 rok wchodzimy z rekordowym portfelem zamówień.
W 2018 roku sektor budowlany będzie napędzany dzięki rosnącym wydatkom inwestycyjnym w obszarze infrastruktury. Wiele projektów zakontraktowanych w 2017 roku z fazy projektowej przejdzie do fazy budowlanej, a to z kolej przełoży się na dalszy wzrost produkcji budowlano-montażowej. Skala inwestycji drogowych w kolejnych latach będzie zdeterminowana przez tempo realizacji „Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2020, z perspektywą do 2025”, który w lipcu 2017 roku został zaktualizowany przez rząd. Stopień jego realizacji na koniec 2017 roku wyniósł 64%. Dlatego tym bardziej spodziewana jest kumulacja inwestycji w budownictwie drogowym.
Kolejnym obszarem budownictwa, który będzie się dynamicznie rozwijał w kolejnych latach jest rynek infrastruktury kolejowej. Podobnie jak w przypadku budownictwa drogowego, w połowie 2017 roku miała miejsce aktualizacja rządowego projektu „Krajowy Program Kolejowy do roku 2023”, w którym uwzględniono uruchomienie wykonania dodatkowych projektów, w razie wygenerowania oszczędności. Ponadto, zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Infrastruktury, w PKP PLK trwają obecnie prace przygotowawcze dla projektów nieuwzględnionych na liście podstawowej Programu o łącznej wartości około 16 mld zł.
Inny ważny obszar to budownictwo wodne. Od czasu podpisania przez Prezydenta RP ustawy o ratyfikacji europejskiego porozumienia w sprawie głównych śródlądowych dróg wodnych (tzw. Konwencja AGN) na początku 2017 roku, w której Polska zobligowała się do dostosowania głównych dróg wodnych do standardów europejskich, nadal budownictwo wodne pozostaje w fazie planowania. Zapowiadane są tu inwestycje w latach 2016-2030 o wartości ponad 77 mld zł. Zgodnie z zapowiedzią wiceministra gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej Jerzego Materny z lutego 2018 roku, w ciągu najbliższych kilkunastu lat rząd planuje zainwestować około 25 mld zł w infrastrukturę portową oraz wybrzeże.
W segmencie budownictwa energetycznego, pomimo, że największe kontrakty zostały już rozstrzygnięte, wciąż na etapie planowania bądź przetargów znajduje się kilka istotnych inwestycji w szeroko rozumianym sektorze energetyki konwencjonalnej. Ministerstwo Energii planuje rozpocząć budowę kolejnych 5-6 nowych bloków energetycznych o łącznej wartości 45-50 mld zł (w tym elektrowni jądrowej).
Zgodnie z „Prognozą pokrycia zapotrzebowania szczytowego na moc w latach 2016-2035”, opublikowaną przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE), wymagany przyrost nowych mocy, z wyłączeniem jednostek aktualnie budowanych, w krajowym systemie elektroenergetycznym w latach 2016-2035 dla scenariusza modernizacyjnego BAT powinien wynieść 15,8 GW. Oznacza to duże potrzeby inwestycyjne w zakresie bloków energetycznych i to one będą w najbliższych latach siłą napędową budownictwa energetycznego.
W najbliższych latach należy spodziewać się dalszej realizacji programów inwestycyjnych na rynku przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej oraz gazu. Zarządcy krajowych sieci przesyłowych, PSE i Gaz System, prowadzą obecnie konsultacje społeczne zaktualizowanych programów rozwoju na lata 2018-2027. Zgodnie z projektami planów inwestycyjnych, wydatki PSE i Gaz Systemu na rozwój infrastruktury we wspomnianym okresie przekroczą odpowiednio 12 mld zł i 15 mld zł.
W 2018 roku prognozujemy dalszy wzrost liczby sprzedanych mieszkań, jednak rekordowy poziom z 2017 roku może być nie do powtórzenia. Z pewnością wysoki trend sprzedażowy utrzyma się na 6 największych polskich rynkach: w Warszawie, Wrocławiu, Krakowie, Łodzi, Poznaniu i Trójmieście, a ostateczny rezultat w dużej mierze zależeć będzie od wpływu, jaki na rynek będzie miało wygaszenie programu MdM i realizacja nowego projektu Mieszkanie Plus.
Szansą na dalszy rozwój rynku budowlanego mogą okazać się projekty w formule partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP), które w Polsce wciąż są realizowane bardzo rzadko i przy niewielkich projektach.
