* Wskaźniki oznaczone gwiazdką „*” zostały poddane zewnętrznej weryfikacji przez niezależnego audytora.
[103-1], [103-2], [103-3], [205-1], [205-2]
W branży budowlanej wiele kontraktów zawieranych jest na bardzo wysokie kwoty z różnych źródeł finansowania (środki publiczne lub prywatne), a w ich realizację zaangażowanych jest wiele podmiotów, co może sprzyjać łapownictwu i korupcji. Kluczowe ryzyka na tym tle mogą być biznesowe, prawne, finansowe lub reputacyjne. Aby im zapobiegać, cyklicznie aktualizowana jest mapa ryzyka, która zawiera informację o możliwych zagrożeniach w kwestii nadużyć. Ryzyka biznesowe podlegają również ścisłemu monitoringowi.
Analizie pod kątem ryzyka związanego z korupcją na bieżąco poddawane są wszystkie kluczowe inwestycje/kontrakty Spółki obiektywnie najbardziej narażone na ryzyko „korupcji”. W zakresie mniejszych realizacji kontrola ma charakter wyrywkowy i doraźny. Wypełnia to 100% jednostek kontrolowanych wskazanych powyżej[1]. W raporcie nie ujawniamy narzędzi wykorzystywanych w ich monitorowaniu, uznając je za poufne. Ujawnienie takich informacji, w szczególności sposobu prowadzenia analiz, w ocenie Grupy mogłoby przyczynić się do zmniejszenia ich efektywności i zwiększenia zagrożenia zachowaniami nieetycznymi. Monitoring prowadzony jest w cyklach miesięcznych, dwutygodniowych lub jeśli jest taka potrzeba tygodniowych. Dodatkowo odbywają się niezależne kontrole, prowadzone przez Biuro Kontroli Wewnętrznej.
Biuro Kontroli Wewnętrznej Budimex przygotowało podręcznik dla Dyrektora/Kierownika Kontraktu, gdzie zostały opisane procesy produkcyjne pozwalające na bezpieczne i prawidłowe zrealizowanie kontraktu w Budimex SA w oparciu o obowiązujące procedury i instrukcje. Zgodnie z Procedurą IO-01-01-03 „Końcowe rozliczenie kontraktu”, po zakończeniu realizacji każdej budowy pracownicy Biura Kontroli Wewnętrznej kontrolowali końcowe rozliczenia zakupionych i wbudowanych materiałów budowlanych. Dodatkowo wszyscy pracownicy i dostawcy Budimex są zobligowani do zapoznania się z polityką i procedurami antykorupcyjnymi, a podczas szkoleń dla nowych pracowników „Witaj w Grupie” oraz dla tych doświadczonych, podczas szkoleń w ramach „Akademii Kierownika Kontraktu”, omawiamy również obowiązujące procedury antykorupcyjne.
[1] Listę najważniejszych kontraktów budowlanych zawartych przez spółki Grupy Budimex w 2017 roku można znaleźć w Sprawozdaniu Grupy Budimex z działalności za rok 2017, s.11.
[308-1], [308-2], [412-3], [414-1]
Dla Grupy Budimex kwestie związane z korupcją i łapownictwem wiążą się przede wszystkim z etyką w biznesie. W relacjach z podwykonawcami obowiązuje zasada partnerskich, długoterminowych relacji Budimex, Mamy świadomość, że dla kilkunastu tysięcy naszych podwykonawców jesteśmy dużym partnerem i rzetelnie wykonana praca jest w interesie wszystkich stron. Postawiliśmy sobie za cel bycie generalnym podwykonawcą, na którym mniejsi partnerzy mogą polegać również w trudnych czasach, np. poprzez terminowe regulowanie płatności, co jest sporym wyzwaniem w branży budowlanej. W zamian oczekujemy pod partnerów takiego samego podejścia. Każdy kontrahent Grupy Budimex przy podpisaniu umowy o współpracy jest zobowiązany podpisać również:
„Zbiór zasad postępowania dla Kontrahentów” jest tzw. klauzulą etyczną i określa oczekiwania Budimex wobec poddostawców w zakresie:
Z kolei nowy kontrahent poddawany jest ocenie wstępnej na podstawie ankiety kwalifikacyjnej. Ankieta zawiera deklarację dostawcy o przestrzeganiu obowiązujących przepisów w zakresie m.in. prawa pracy, BHP i ochrony środowiska. Warunkiem kwalifikacji wstępnej dostawcy[1] jest właśnie zatwierdzenie deklaracji. W efekcie wszyscy istotni dostawcy i podwykonawcy (100%) poddawani są ocenie (kwalifikacji wstępnej). Z kolei na zakończenie współpracy przeprowadzana jest ocena końcowa, w której szczególnie brane są pod uwagę: jakość, terminowość, rzeczywisty potencjał techniczny, BHP, kwestie środowiskowe oraz dotyczące praw człowieka, w tym praw pracowniczych. Przy okazji tej oceny kierownicy kontraktów mogą wskazać wszelkie inne nieprawidłowości lub zdarzenia, które w ich ocenie mogły stanowić zagrożenie lub nie były zgodne z obowiązujących poddostawców zasadami. Wyniki ankiet kwalifikacyjnych oraz ocen końcowych gromadzone są w Centralnej Bazie Danych. Dostęp do tych danych mają audytorzy wewnętrzni Budimeksu, którzy na tej podstawie również oceniają poddostawców. W Centralnej Bazie Danych zbierane są również informacje o ofertach dostawców, dzięki czemu możliwe jest przeanalizowanie historii kontaktu z danym poddostawcą.
Na podstawie wstępnej kwalifikacji oraz ocen końcowych podwykonawcy mogą znaleźć się w jednej z czterech kategorii dostawców:
Budimex dąży do tego, by znaczące umowy z kluczowymi kontrahentami, mimo słabszej często siły negocjacyjnej spółki, uzupełniane były o załącznik etyczny – ich liczba kształtowała się następująco:
2016 – 57% (9 z 16)
2017 – 72% (14 z 19)
% znaczących umów ze „Zbiorem zasad postępowania dla kontrahentów” (klauzula etyczna, obejmująca również prawa człowieka)
Wyniki ocen wstępnych (ankiety kwalifikacyjne) i ocen końcowych u poddostawców w 2017 roku:
[1] Kwalifikacja wstępna to pierwszy etap oceny dostawców, która odbywa się na podstawie ankiety wstępnej. Na podstawie jej wyników dany podmiot jest rekomendowany bądź nie do dalszej współpracy z Budimex.
W porównaniu z poprzednim rokiem, liczba stwierdzonych nieprawidłowości całościowo oraz w każdej kategorii spadła, oprócz kategorii „Ochrona środowiska”, gdzie ta liczba była taka sama. Dostawcy, u których wykryto nieprawidłowości, otrzymali rekomendacje w formie raportu co do dalszych działań.
