* Wskaźniki oznaczone gwiazdką „*” zostały poddane zewnętrznej weryfikacji przez niezależnego audytora.
[102-11], [103-3], [304-1], [304-2], [304-3], [304-4], [308-2], [413-1], [413-2]
Budimex najczęściej jest generalnym wykonawcą danej inwestycji, co oznacza, że formalnie za prawidłowe przygotowanie projektu odpowiada inwestor, który zleca nam prace. Wówczas etap konsultacji społecznych i planowania inwestycji z punktu widzenia oddziaływania środowiskowego jest również po stronie inwestora i Budimex nie ma w tej sytuacji bezpośredniego wpływu na kształt inwestycji pod względem jej wpływu na społeczność lokalna i środowisko naturalne. Wprowadzane w projektach udogodnienia środowiskowe najczęściej dotyczą przebiegu dróg w otoczeniu domostw i przejść dla zwierząt, zgodnie z ich szlakami migracyjnymi. Standardem jest również tworzenie stref ekotonowych w lasach wzdłuż tras, których zadaniem jest ochrona ekosystemu w miejscach, które charakteryzują się dużą bioróżnorodnością. Przykładowo może to być miedza lub ściana drzew. Do innych ważnych aspektów zabezpieczenia przyrody w otoczeniu inwestycji należą system odwadniający, przezroczyste ekrany dźwiękochłonne. Budimex realizuje również kontrakty, w których pełni rolę projektanta i bierze na siebie odpowiedzialność optymalnego przygotowania inwestycji pod kątem społecznym i środowiskowym. Zarówno w przypadku, gdy jesteśmy jednocześnie projektantem i wykonawcą, jak i wyłącznie wykonawcą, odpowiedzialność za oddziaływanie środowiskowe ma duże znaczenie na etapie realizacji inwestycji i wymaga zachowania najwyższej staranności przez naszą spółkę oraz naszych podwykonawców. Kluczowe jest tutaj przygotowanie i zorganizowanie placów budów oraz ich zaplecza, poprowadzenie dróg technologicznych, by były one jak najmniej uciążliwe z punktu widzenia uczestników dróg i okolicznych mieszkańców oraz przekształcenia terenu. Po zakończeniu prac budowlanych dbamy o to, by w jak największym stopniu przywrócić stan sprzed budowy. W tym celu uprzednio zabezpieczamy przed uszkodzeniami mechanicznymi ciężkiego sprzętu pnie i korzenie drzew oraz siedliska zwierząt i roślin. Tak zwane zaplecze budowy, czyli m.in. magazyny, składy i bazy transportowe, w pierwszej kolejności lokalizujemy na terenach już zagospodarowanych i przekształconych. Staramy się również by plac budowy znajdował się w bezpiecznej odległości od terenów zamieszkałych. Materiały i surowce do realizacji danej inwestycji transportowane są przede wszystkim na wyznaczonych pasach drogowych. Zbiorniki wodne zabezpieczamy przed potencjalnym zanieczyszczeniem substancjami chemicznymi, jak np. olej napędowy z pojazdów i maszyn budowlanych, pochodzącymi z budowy. Podobnie działamy w przypadku zabezpieczenia potencjalnego skażenia wód gruntowych.
Pomimo wdrożenia tych wszystkich rozwiązań część terenu i szaty roślinnej w bezpośrednim otoczeniu budowy zostaje bezpowrotnie niszczona, stąd konieczność prowadzenia tzw. nasadzeń kompensacyjnych, aby wyrównać te straty. Przykładowo wierzchnia warstwa ziemi (humus), która jest usuwana w trakcie prac budowlanych, często jest wykorzystywana na późniejszym etapie prac, m.in. przy utrwalaniu skarp i zagospodarowaniu terenów zielonych. Ważne jest, aby materiał ziemny wykorzystywany przy tych pracach był pochodzenia lokalnego i nie zawierał nasion gatunków obcych dla danego terenu. Tym samym zostaje zachowana równowaga biologiczna. Innym działaniem jest dokonanie tzw. metaplantacji, czyli przenoszenia roślin z terenów objętych budową w nowe miejsca o tych samych wymaganiach i walorach. Jeśli zdarzy się, że na potrzeby realizacji danej inwestycji konieczne jest zasypanie niewielkiego zbiornika wodnego, w inne, bezpieczne miejsce po odłowieniu przenosimy znajdujące się tam płazy, gady i ptaki. W 2017 roku przenieśliśmy łącznie 8549 sztuk płazów taki jak: grzebieniuszka ziemna, kumak nizinny, kilka gatunków ropuch, traszek i żab, 11 sztuk gadów – jaszczurek zwinek i jeśli chodzi o ptaki, były to 94 jaskółki brzegówki.
W tych wszystkich działaniach uczestniczą odpowiedni specjaliści, którzy na bieżąco monitorują sytuację, wydają wnioski, zalecenia i rekomendacje. Są to również specjaliści przyrodnicy, botanicy, ichtiolodzy, dendrolodzy. Większość budów objęta jest nadzorem przyrodniczym, co wynika często z decyzji środowiskowych i umów z Zamawiającym lub odbywa się na wniosek kierownictwa kontraktu nawet, jeśli taki obowiązek prawny nie występuje. W ten sposób Budimex stosuje zasadę ostrożności.
Harmonogram prowadzenia prac budowalnych jest ściśle skorelowany z cyklem przyrodniczym i zdarza się, że prace są wstrzymywane na okresy migracji gatunków zwierząt leśnych, płazów lub ryb lub okres lęgowy ptaków. Jeśli prace przebiegają w pobliżu terenów objętych ochroną przed hałasem, roboty prowadzone są wyłącznie w ciągu dnia lub minimalizowane jest wykorzystanie maszyn z silnikiem spalinowym. Wszystkie prace spełniają wymogi prawne, w tym dotyczące terenów Natura 2000. Prowadzona jest również kontrola przyrodnicza obszaru oddziaływania oraz siedlisk na danym obszarze, a po zakończeniu projektu prowadzona jest obserwacja przyrodnicza. Dla wszystkich inwestycji, które potencjalnie mogą mieć znaczący wpływ na otoczenie przyrodnicze, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi, sporządzany jest raport oddziaływania na środowisko. W prace nad raportem zaangażowani są eksperci z różnych dziedzin takich, jak: ornitologia, herpetologia, botanika, itp.). W raporcie wykazane są potencjalne ryzyka oraz rekomendacje rozwiązań, które w jak największym stopniu złagodzą skutki prowadzenia danej inwestycji,
[102-11], [306-3], [308-1]
Nie tylko organizacja, ale przede wszystkim działalność na placach budów ma duże znaczenia dla zachowania wymogów środowiskowych. Poza regulacjami prawnymi, wymogi względem podwykonawców Budimex określone są również w Kodeksie Kontrahenta, który zobowiązuje do uwzględniania standardów Grupy Budimex w tym zakresie oraz do respektowania norm prawnych i decyzji środowiskowej na terenie danej inwestycji. Wymogi środowisko zawarte są w Załączniku do umowy: „Wymagania w zakresie ochrony środowiska”. Jednym ze standardów obowiązujących na placach budów prowadzonych przez spółki Grupy Budimex jest posiadanie tzw. apteczki środowiskowej, czyli zestawu do szybkiego ograniczenia i neutralizacji wycieków substancji niebezpiecznych dla środowiska, jak oleje, substancje ropopochodne. Apteczki znajdują się w oznakowanych miejscach, a informacja o ich lokalizacji jest szeroko udostępniana pracownikom. Zgodnie z zasadą ostrożności każde potencjalne skażenia traktowane są jako zagrażające środowisku aż do chwili ustalenia ich rodzaju i źródła. Dodatkowo pracownicy nadzoru danej budowy przechodzą specjalistyczne szkolenia z ochrony środowiska, a pozostali pracownicy biorą udział w cyklicznych szkoleniach pt. „Szkolenie z Zarządzania BHP i Ochrony Środowiska na kontrakcie”. Każdy wprowadzany na budowę podwykonawca przechodzi przeszkolenie z procedur obowiązujących w zakresie ochrony środowiska, zasad postępowania w przypadku awarii. Ocenie sprawności technicznej poddawanych jest również ich sprzęt.
[306-3], [307-1]
W ramach realizacji Polityki działa Zespół Ochrony Środowiska, który przeprowadza inspekcje i audyty z przestrzegania przyjętych zasad ochrony środowiska realizowanych kontraktów. W 2017 roku nie miały miejsca incydenty lub awarie środowiskowe, które skutkowałyby wyrządzeniem szkody w środowisku. Na Grupę Budimex nie zostały również nałożone kary lub innych sankcje w związku z naruszeniem regulacji środowiskowych. W wyniku prowadzonego monitoringu rozpoznano niewielkie wycieki i nieprawidłowości przy tankowaniu paliw w Budimex SA, które nie miały znacznego wpływu na otoczenie.[1]
[103-3], [308-2]
W 2017 roku kwalifikacji wstępnej poddano 1019 podwykonawców (100%) i wykonano 3068 ocen podsumowujących współpracę, gdzie przeanalizowane zostały również kwestie środowiskowe. Nieprawidłowości na tym tle stwierdzono w 12 przypadkach. Z kolei Komisja ds. Etyki nie otrzymała żadnych zgłoszeń w obszarze naruszeń ochrony środowiska przyrodniczego. Ryzyka związane z nieprawidłowościami po stronie podwykonawców najczęściej dotyczą skażenia gleby i wód gruntowych substancjami ropopochodnymi, farbami i rozpuszczalnikami. Jest to ściśle związane z umiejętnościami pracowników podwykonawców w zakresie obsługi sprzętu oraz dobrego stanu technicznego maszyn. W celu uniknięcia tych sytuacji, jak zostało to już wcześniej wspomniane, podwykonawcy przed wejściem na daną budowę przechodzą szkolenie w zakresie procedur środowiskowych.
[1] Ze względu na niewielką skalę wycieków nie jest możliwe oszacowanie ich wielkości (w ujęciu objętości paliw). Do wycieku doszło w miejscowości Żmigród podczas realizacji kontraktu 2D3A „Budowa drogi ekspresowej S5 na odcinku Korzeńsko-Widawa”
